João de Barros
João de BARROS (Portugallingva prononco: [ʒuˈɐ̃w̃ dɨ ˈbaʁuʃ]) (1496 – 20a de oktobro 1570), nomita la portugala Livio, estis unu el la unuaj grandaj historiistoj de Portugalio, fama ĉefe pro sia verko Décadas da Ásia ("Jardekoj de Azio"), nome historio de la portugaloj en Hindio, Azio kaj sudorienta Afriko.
| João de Barros | |
|---|---|
| |
| Persona informo | |
| Naskiĝo | 30-an de novembro 1495 en Viseu |
| Morto | 20-an de oktobro 1570 (74-jaraĝa) en Pombal |
| Lingvoj | portugala |
| Ŝtataneco | Reĝlando Portugalio 
|
Subskribo 
| |
| Okupo | |
| Okupo | lingvisto historiisto verkisto
|
Biografio
redakti
Edukita en la palaco de Manuelo la 1-a de Portugalio, li komponis, estante nur 20-jaraĝa, kavalerian romanon, nome Kroniko de la imperiestro Klarimundo, por kio oni diris, ke li ricevis helpon de la Princo Johano (poste reĝo Johano la 3-a).
Ascendinte al trono, Johano la 3-a premiis Barros per la kapitaneco de la fortikaĵo de Sankta Georgo de Elmina (nuna Ganao), kien li venis en 1524.[1] En 1525, li akiris la postenon de trezoristo de la Hindia Domo, kion li tenis ĝis 1528.
Por eviti eksplodon de bubona pesto en 1530 Barros translokiĝis el Lisbono al sia kampara domo apud Pombal, kie li finigis moralan dialogon, nome Rho pica Pneuma, kiu estis aprezita de la humanista saĝulo Juan Luis Vives. Reveninta al Lisbono en 1532 la reĝo nomumis Barros komisionero de la "Casa da Índia e da Mina" — posteno de granda respondeco kaj gravo en epoko en kiu Lisbono estis la eŭropa centro por la komerco al Oriento. Barros montriĝis kapabla administranto, per granda industriivo kaj honesteco, rare en tiu epoko kaj en tiaj postenoj, kun la rezulto ke li ne riĉiĝis kompare al siaj antaŭantoj, kiuj ege riĉegiĝis.
En 1539 li suferegis grandan perdon de tuta floto al Brazilo kaj morton de multaj ekspediciantoj. En tiu epoko li pluigis sian Décadas da Ásia, publikigis portugalan gramatikon[2] kaj pliajn moralajn dialogojn. Li rakontis agadojn de navigistoj kaj kapitanoj. Jam ekde la titolo "Jardekoj" videblas la influo de Tito Livio, kaj ankaŭ en la stila kaj frazeologia zorgado kaj la rakonta tekniko. Lia gramatiko estis paralela laboro al tiu farita tiam por nobeligi aliajn latinidajn lingvojn (Bocaccio, Nebrija, ktp.).
Verkoj
redakti
- (1520) Chronica do Emperador Clarimundo, donde os Reys de Portugal descendem, tirada da linguagem ungara em a nossa portugueza.. Coimbra: João da Barreira.
- (1532) Rhopica Pneuma, ou mercadoria espiritual. Lisbono
- (1539) Cartinha para aprender a ler, Lisbono: L. Rodrigues.
- (1540) Grammatica da lingua portuguesa, Lisbono: L. Rodrigues.
- (1540) Dialogo da viciosa vergonha, Lisbono: L. Rodrigues.
- (1540) Dialogo de preceitos moraes com pratica delles em modo de jogo. Lisbono: L. Rodrigues.
- (1552) Primeira Década da Ásia, dos feitos que os Portugueses fizeram no descobrimento dos mares e terras do Oriente, Lisbono: Germão Galherde
- (1553) Segunda Década da Ásia &c. Lisbono: Germão Galherde
- (1777–78) Da Ásia de João de Barros e Diogo do Couto, dos feitos que os portugueses fizeram no descobrimento dos mares e terras do Oriente, Lisbono: Régia Officina Typografica. rete (pdf)
Notoj
redakti- ↑ Wilks, Ivor. Wangara, Akan, and Portuguese in the Fifteenth and Sixteenth Centuries (1997). Bakewell, Peter (eld.). Mines of Silver and Gold in the Americas. Aldershot: Variorum, Ashgate Publishing Limited. p. 26.
- ↑ João de Barros, GRAMMATICA DA Lingua Portuguesa com os mandamentos da Santa Mádre Igreja. (1530)
Bibliografio
redakti- Chisholm, Hugh, eld. (1911). "Barros, João de". Encyclopædia Britannica (11a eld.). Cambridge University Press.
- Manoel Severim de Faria, "Vida de João de Barros", 1778, en vol. 9 de Da Ásia de João de Barros e Diogo do Couto, Lisbono.
- Boxer, C. R. (1981). João de Barros: Portuguese Humanist and Historian of Asia. New Delhi: Concept Publishing Company.
Eksteraj ligiloj
redakti- Portugala retejo pri João de Barros kun informo pri vivo kaj verko - de Bruno Figueiredo Arkivigite je 2019-07-10 per la retarkivo Wayback Machine
- Barros: Decadas da Ásia
- Décadas da Ásia (several chapters, about the early exploration) - nead.unama.br
- Décadas da Ásia
- Décadas da Ásia
- Décadas da Ásia Google books
- Parta teksto de 3a Década, Libro 2, Ĉapitro VII