Kuru Knabo, Kuru (romano)
"Kuru Knabo, Kuru" estas romano de Uri Orlev bazita sur vera historio.
| Kuru Knabo, Kuru | |
|---|---|
| literatura verko | |
| Aŭtoroj | |
| Aŭtoro | Uri Orlev |
| Lingvoj | |
| Lingvo | hebrea lingvo |
| Eldonado | |
| Eldondato | 2001 |
| Eldonejo | Keter Publishing House |
| Ĝenro | formadromano |
La romano rakontas la travivaĵon de Srulik-Yoram Friedman, 8 jaraĝa juda knabo kiu eskapas de la germanoj dum la dua mondmilito el la varsovia geto kaj kaŝe vivas en la arbaro.
Estis samnoma filmo bazita de ĉi tiu romano.
Intrigo redakti
Srulik, ok jaraĝa knabo kun bluaj okuloj kaj ruĝaj haroj, filo de familio de judaj ortodoksuloj, la plej malgranda el kvin fratoj. La familio loĝis en Pollando, en la urbo Balonio, kaj dum la dua mondmilito ili estis devigitaj translokiĝi al la varsovia geto.
La vivo en la geto estas malfacila, do la patro kaj patrino de Srulik decidas forkuri kun li tra kaŝpasejo trovita de lia pli aĝa frato, pensante, ke se ili sukcesos, ili vokos la aliajn fratojn. Sed la fuĝeksperimento malsukcesas, Srulik kaj lia patrino estas resenditaj al la geto kaj la patro malaperas.
Porvivaĵoj en la geto estas malabundaj kaj la patrino de Srulik estas devigita traserĉi rubujojn por trovi manĝaĵon. Foje dum manĝaĵserĉo Srulik perdas sian patrinon. Li ne memoras la vojon al sia nova hejmo en la geto, kaj decidas aliĝi al grupo de orfoj, kiujn li renkontas surstrate. Srulik pasigas iom da tempo kun la bando en la geto. Post iom da tempo, la orfoj, kiuj komprenas, ke la ŝancoj de postvivado en la geto estas malaltaj, decidas fuĝi. Dum la fuĝo, Srulik estas devigita disiĝi de la bando, sed ĉi-foje li sukcesas eliri el la geto.
Srulik aliĝas al grupo de kamparaj orfoj: la infanoj kaŝas sin en la arbaro kaj ŝtelas manĝon de la vilaĝoj. Post iom da tempo, la grupo de infanoj renkontas la germanojn kaj disiĝas. Srulik provas pluvivi sola en la arbaro por mallonga tempo, kaj tiam komencas travagi la vilaĝojn serĉante laboron por manĝaĵo kaj loĝado, prezentante sin kiel Jorkon, polan orfon kies gepatroj mortis en la bombigo.
Dum unu el liaj vagadoj li renkontas germanajn soldatojn, kiuj suspektas lin kaj komencas postkuri lin. Srulik provas eskapi al la arbaro, kaj dum la fuĝo li neatendite renkontas sian patron, kiu longe pensis ke li mortis. Dum ili kuŝas en la arbustoj kaj germanoj sekvas siajn paŝojn, la patro de Srulik donas al li testamenton: li devas resti viva, konduti kiel la nacianoj por postvivi ĝis la fino de la milito, adopti polan nomon, sed neniam forgesu, ke li estas judo. La patro de Srulik foriras, kaj kiel deflankiga ago perfidas sin al la germanoj por permesi al Srulik eskapi al la arbaro.
Srulik lernas konduti kiel polo kaj kristano, adoptas la nomon Jork Stanijak, kaj vivas de neformalaj laboroj kun polaj dungantoj. Kiam li ne trovas laboron, li dormas en la arbaro kaj manĝas berojn kaj malgrandajn bestojn, kiujn li sukcesas ĉasi.
En unu el liaj laboroj, lia dekstra mano estas kaptita en vazlavilo kaj kraŝas, kaj en la malsanulejo malkaŝiĝas lia sekreto - ke li estas judo. La kuracisto rifuzas trakti lin pro tio, kaj nekrozo disvolviĝas en la mano. Ĝis alia kuracisto alvenos tro malfrue, li estas devigita amputi sian manon. Jorko lernas adaptiĝi al sia malkapablo kaj revenas vagi la vilaĝojn kaj arbarojn.
Je al la fino de la milito li renkontas la sovetan armeon, amikigas iujn el siaj soldatoj kaj decidas resti kun ili. Post iom da tempo la armeo forlasas la lokon survoje al Berlino kaj Jorko estas devigita serĉi laboron denove. Post iom da tempo li venas al familio, kiu havas filon de sia aĝo, kaj la familio adoptas lin kiel familianon.
La milito finiĝis. Jorko ligiĝas kun la familio kaj decidas resti kun ili, sed malrapide ili komencas atingi la areon de judoj kiuj postvivis la holokaŭston kiuj aŭdis pri li kaj ili ofertas lin interligi kun ili.
Jorko, kiu jan sciis bone, ke li pli bone kaŝas siajn originojn, fervore neas sian judismon kaj rifuzas ĉiujn ofertojn. Tamen duboj komencas ronĝi lin kaj li oscilas inter lojaleco al sia nova identeco kaj religio, al kiuj li tenas sin dum la tuta milito, kaj la promeso, kiun li faris al sia patro: neniam forgesu, ke li estas judo.
La interkonsiliĝo estas finfine decidita kiam Jorko estas perforte kondukita al institucio por savi judajn orfojn. Sinjorino Rapaport, kiu laboras kun ĉi tiu institucio, helpas lin memori sian veran identecon, kaj poste ankaŭ trovas sian fratinon, kiu estas en Eretz Israelo. Jorko, kiu eĉ post repaciĝado kun sia judismo decidis daŭre nomi "Jorko", restis studi en Pollando, kie li finis ĉiujn siajn elementajn kaj mezlernejajn studojn, kaj poste studis ankaŭ en la universitato. Nur post diplomiĝo, kaj plurfoje renkontinte manifestiĝojn de antisemitismo, li decidas elmigri Pollando al Eretz Israelo. Lia nomo estas pasita al Yoram, kaj li laboras en Israelo kiel edukisto kaj matematika instruisto. Yoram edziĝas kaj havas filon kaj filinon. Kvankam lia mano estis amputita, Yoram rifuzas uzi prostetan manon, sen kiu li sukcesis travivi dum la tuta milito.
En Esperanto redakti
La romanon tradukis Tomasz Chmielik kaj A. Naor. Eldonis Ars Libri en Lublin (2019).
Reklamado redakti
La romano estis tradukita al multaj lingvoj kaj gajnis multajn premiojn kiel:
- Premio Yad Vashem por Infana kaj Junulara Literaturo por 2003 nomata laŭ Bruno Brand
- La Itala Premio Andersen donita en Italio por la plej bona romano eldonita en Italio en 2003 en la kategorio de romanoj de 12 jaroj kaj pli
- PREMIO CENTO 2003 - La plej grava premio por porinfana literaturo en Italio
- Premio Mildred L. Batchelder - Plej bona Tradukita romano-Premio