Legolibro

Legolibro estas kolekto de elektitaj legaĵoj por la lernantoj de lingvo. Ili komenciĝas per simplaj tekstoj kaj poste aperas tekstoj ĉiam pli malfacilaj.

Ni Legu!, 1930.

Ili malfacile distigiĝas el krestomatioj, teorie la ĉefa diferenco estas ke legolibroj enhavas tekstojn originale kreitaj kun instrua celo, dum krestomatio kolektas nepre literaturaĵojn, sed en la praktiko, multaj legolibroj enhavas erojn da literaturaj verkoj.

Legolibroj kaj krestomatioj en Esperanto ekzistas de 1903, kiam aperis la Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, verko preskaŭ 500-paĝa, plurfoje reeldonita, klasikaĵo por ĉiuj, kiuj volas ĉerpi el la malnovaj fonto de Esperanto. En 1907 aperis Internacia Krestomatio kaj Unua Legolibro, ambaŭ de Kabe. Post la unua mondmilito multiĝis legolibroj en Esperanto, inter kiuj plej famaj estas Tra la Mondo de Paul Bennemann, Universala Legolibro de Wilhelm Fricke kaj Ni Legu! de Brunulo. La Anekdotaro de Dreher prove enkondukis marĝenajn tradukojn de vortoj en 4 ĉefaj eŭropaj lingvoj, kaj parte en Esperanto mem, por eviti serĉadon de malfacilaj vortoj en vortaroj.

La Viro en la Luno, 1994.

La tipo de Esperanta legolibro ne posedas vorttradukojn, nek klarigojn, sed konsistas el serio da artikoloj aŭ rakontoj, plej ofte anekdotoj aŭ spritaĵoj, kaj la lernanto devas eltrovadi la nekonatajn vortojn en nacia vortaro. Tiaj estas ankaŭ la plej multe uzataj legolibretoj Karlo de Privat kaj Petro de SAT. Karlo estas bonstila rakonto pri la vivo de brava junulo; Petro estas uzata en laboristaj rondoj, en kies medio okazas ia agado. La kaŭzo, kial la tipa Esperanta legolibro senumas vorttradukojn kaj klarigojn, konsistas en la fakto, ke la facileco de Esperanto permesas, ke la komencanta Esperantisto povas malhavi multan kaj penan gramatikan klarigaron kaj tamen atingi per nura legado ian gradon de perfekteco. Krome, la Esperantaj vortaroj estas ordinare tre maldikaj, kaj malmultekostaj tiel, ke preskaŭ ĉiu komencanta Esperantisto posedas almenaŭ unu plenan radikaron, kiun oni povas konsulti uzante legolibron.

Krom la supre cititaj menciindas ankaŭ la legokajeroj eldonitaj de la Cseh-Instituto por ties kursfinintoj kaj la faka gazeto por Esperanto-studentoj La Praktiko, kiuj ankaŭ plenumas saman taskon, kian la legolibroj.

Pliaj famaj legolibroj en Esperanto:

• Legu kaj Parolu de Julie Šupichová
• Paŝoj al Plena Posedo de William Auld
• Unua Legolibro de Norbert Barthelmess

Kelkaj legolibroj en Esperanto

Internacia Legolibro

Estas almenaŭ du libroj kun tiu titolo:

• Internacia Legolibro (de Stark kaj Rockmann). Redaktis Emil Stark kaj Fr. Rockmann. Eld. Wultke, Magdeburg, 1908.

„ Jen unu el la plej interesaj esperantaj verkoj, kiun ni insiste rekomendas al niaj samideanoj. Ĝi enhavas aron da anekdotoj, historietoj kaj poezioj verkitaj laŭ tre bona kaj facila stilo ; tial ĝi tre taŭgas ne nur por lernantoj, sed ankaŭ por ĉiuj esperantistoj. Traleginte ĝin, kaŭzis al ni surprizon ekvidi kuriozan artikolon de Fritz Rockmann pri la popolaj festoj en Brazilujo, precipe en Rio de Janeiro. ” — Brazila Esperantisto_1908_j02_n02-03_okt-nov

• Internacia Legolibro (de Kenngott). Redaktis Alfred Kenngott. 1930, 123 p. Originale verkitaj legaĵoj de Stojan, L. Briggs, Mezei, Balkanyi, Kenngott, Hetzel, Kreuz kaj J. Bergh.

Esperanta legolibro

Kelkaj libroj havas tiun titolon, inter aliaj:

• Esperanta legolibro; de Bruno kaj Elio Migliorini (1925/1958/1985);
• Esperanta legolibro de Inoue Masuzo (1933);

Duagrada Legolibro de Esperanto

Duagrada Legolibro de Esperanto publikigita en 1933 estis 66-paĝa legolibro verkita de Ossaka Kenĵi, Ooi Manabu kaj Okamoto Joŝicugu por japana publiko.

	„ Facila legolibro, kun neriproĉebla teksto, kaj klariga notaro japanlingva. ” — La Brita Esperantisto - Numero 345, Januaro (1934)

Novaj Esperanto-Historietoj

Novaj Esperanto-Historietoj estas legolibro originale verkita de diversaj aŭtoroj, eldonita de Dansk Esperanto-Forlag en 1946 aŭ 1947.

„ Ĉi tiuj amuzaj rakontoj estas verkitaj laŭ stilo preciza, simpla, kaj klara. La radikoj (kun unu-du esceptoj : nupto, sinistra, trajno . . .) estas familiaraj, la frazoj estas bone aranĝitaj, kaj dependaj frazoj estas malmultaj. Se ne ĉiuj, almenaŭ multaj el la rakontoj estas “novaj” kaj spritaj. Ni rekomendas la verkon kiel bonan distraĵon por la lernanto. ” — S. Whitaker. La Brita Esperantisto - Numeroj 509-510

Vidu ankaŭ

• Literaturo
• Antologio
• Krestomatio

Eksteraj ligiloj

• Enciklopedio de Esperanto/L en sia originala formo en la Interreto
• Enciklopedio de Esperanto en elŝutebla versio (PDF).