Virginia hamamelido
Virginia hamamelido (latina scienca nomo: Hamamelis virginiana), ankaŭ nomata aǔtune floranta hamamelido estas plantospecio en la familio de la Hamamelidacoj (Hamamelidaceae). Ĝi estas planto el la arbustaro kaj subarbaraĵo en miksarbaroj en la orienta Nordameriko.
 | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Biologia klasado | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Hamamelis virginiana L. | ||||||||||||||
 | ||||||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj
| ||||||||||||||
Priskribo redakti
Vegetativaj ecoj redakti
La virginia hamamelido (Hamamelis virginiana) estas trunkarbusto, en ĝia hejmregiono ĝi ankaŭ kreskas kiel malalta arbo kun malalta trunko[1]. La somerverda, decidua arbusto atingas altokreskon de 3 ĝis 6 m, malofte eĉ ĝis 10 m. La arboŝelo de la junaj branĉoj estas griza aǔ brunece ruĝe harenhava. La ritidermo estas pli poste helbruna, glata kaj iom skvameca.
La folioj estas alterne starantaj kaj havas avelkorilajn foliojn. La pedunkolo longas 6 ĝis 15 (ĝis 20) mm. La simpla foliplato longas 4 ĝis 17 cm kaj larĝas 2,5 ĝis 13 cm. Ĝi estas larĝe elipta ĝis ronda aǔ renverse ovoforma.
Generativaj ecoj redakti
La forte odorantaj, helflavaj, koralformaj folioj kun longaj mallarĝaj petaloj aperas en aǔtuno kaj frua vintro inter la jam aǔtunkoloraj folioj kaj post la falo de la folioj. La fruktoj estas 10 ĝis 14 mm grandaj ovformaj, lignecaj kapsulfruktoj, kiuj maturiĝas dum la sekvanta somero. La fruktoj ĵetas la du 5 ĝis 9 mm grandajn semojn malproksimen.[2][1]
Kromosomnombro redakti
La Kromosomonombro estas 2n = 24.[3]
Disvastigo redakti
La virgina hamamelido kreskas nature en la orienta parto de Nordameriko de Meksiko ĝis Kanado.La planto preferas nutraĵriĉan, humidan kaj preskaǔ senkalkan grundon.
_Hamamelis_virginiana_(20976229885).jpg)
Uzado redakti
Uzado kiel ornamplanto redakti
En Eǔropo la virgina hamamelido vivis nur jam en la 18a jarcento kiel ligna ornamplanto.[4][5] Tiu vintrorezista planto estas plantata de tempo al tempo en la moderaj klimatoj en parkoj kaj ĝardenoj. Ĝi estas unu el la malmultaj specioj, kiuj floras vintre.
Medicina uzado redakti
Hamamelido estis kuracplanto ĉe pluraj prapopoloj de Nordameriko. Intertempe oni scias, ke la ĉerokoj kaj irokezoj[6] uzas ĝin kiel infuzaĵoj kiel kontraǔdolora rimedo kaj ĉe malvarmumo kaj haǔtaj lezoj. La irokezoj ankaŭ en la ginekologio kaj kiel vomiga rimedo.[6]
Jenaj monografioj por hamamelida akvo, arboŝelo kaj folioj ekzistas de la Eǔropa Medikamenta Agentejo (EMA).[6]
| farmacia drogo | farado | priskribo de la kvalito | gravaj enhavosubstancoj | uzado |
|---|---|---|---|---|
| Hamamelidis aqua (sin. Aqua Hamamelidis, Aqua Hamamelidis corticis, Liquor Hamamelidis) |
destilaĵo de akva vaporo (mamamelida akvo) el freŝe tranĉitaj aǔ parte sekigitaj branĉoj respektive folioj. | etera oleo | ĉe surfacaj haǔtlezoj, lokaj inflamado de la haǔto kaj de la mukozoj, por kuraci hemoroidon en la junaj stadioj. | |
| Hamamelidis cortex (sin. Cortex Hamamelidis) |
akvovapora destilaĵo el sekigita kaj malgrandigita arboŝelo de la trunkoj kaj branĉoj | Eǔropa medikamenta libro (Ph. Eur.) | taninoj (ĉ. 8–12 %), ekzemple tanino de Hamamelido kaj libera gaǔla acido, kaj eteraj oleoj, elagtanino kaj flavoglikozidoj. | Ĝi helpas kontraǔ jukado, bruligado, malforta sangado ĉe hemoroidoj (1a kaj dua grado), inflamoj de la mukozoj ĉe la eligo de la fino de la intesto. La popola kuracado uzas hamamilidan rimedon kontraǔ diareo kaj menstruo-problemoj. |
| Hamamelidis folium (syn. Folia Hamamelidis) |
destilaĵo de akva vaporo de sekigitaj hamamilidaj folioj. | Eǔropa farmacia libro (Ph. Eur.) | [6][7] |
Hamamelis virginica estas homeopatiko (mallongige Ham), kiu estas farata el freŝa arboŝelo de branĉoj kaj radikoj. Ĝi estas uzata kontraǔ vundoj kaj kontraǔ sangado, hemoroidoj kaj vejnaj inflamoj.[8][9]
Sistematiko redakti
La unua priskribo de Hamamelis virginiana okazis 1753 fare de Carl von Linné en Species Plantarum, 1, p. 124. Ĉe la elekto de la botanika epiteto virginiana Carl von Linné elektis la nomon laǔ la deveno en la orienta Nordameriko. sinonimoj por Hamamelis virginiana L. estas: Hamamelis androgyna WALTER, Hamamelis corylifolia MOENCH, Hamamelis dioica WALTER, Hamamelis macrophylla Pursh, Hamamelis virginiana fo. parvifolia (NUTT.) FERNALD, Hamamelis virginiana fo. rubescens REHDER, Hamamelis virginiana var. angustifolia NIEUWL., Hamamelis virginiana var. orbiculata NIEUWL., Hamamelis virginiana var. macrophylla (PURSH) NUTT., Hamamelis virginiana var. parvifolia NUTT., Trilopus dentata RAF., Trilopus estivalis RAF., Trilopus nigra RAF., Trilopus nigra var. catesbiana RAF., Trilopus parvifolia (NUTT.) RAF., Trilopus rotundifolia RAF., Trilopus virginica (L.) RAF. [10]
Fontoj redakti
Literaturo redakti
- Frederick G. Meyer: Hamamelidaceae in Flora of North America, Volume 3: Hamamelis virginiana - Online. Arkivigite je 2020-11-11 per la retarkivo Wayback Machine (Abschnitt Beschreibung und Systematik)
- Karl Hiller, Matthias F. Melzig: Lexikon der Arzneipflanzen und Drogen, Area, Erftstadt 2005, ISBN 3-89996-682-1 (2 Bände, genehmigte Sonderausgabe).
Referencoj redakti
- ↑ 1,0 1,1 Hamamelis virginiana ĉe baumkunde.de, elŝutita 2009/07/10
- ↑ Frans Vermeulen: Prisma. Ähnlichkeiten und Parallelen zwischen Substanz und Arzneimittel. Emryss, Haarlem 2006, ISBN 978-90-76189-17-8.
- ↑ Virginia hamamelido ĉe Tropicos.org. En: IPCN Chromosome Reports. Missouri Botanical Garden, St. Louis
- ↑ Joseph-Amedee Lathoud: Materia Medica, Barthel & Barthel, 1996, ISBN 3-88950-017-X
- ↑ Hamamelis virginianaĉe awl.ch Arkivigite je 2009-02-12 per la retarkivo Wayback Machine, elŝutita2009/07/ 2009
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Tobias Niedenthal, Johannes Gottfried Mayer: “Drink before breakfast and vomit”: Zur Geschichte von Hamamelis in Amerika und Europa. In: Zeitschrift für Phytotherapie 2017; 38(03): 137-144 COI:10.1055/s-0043-108664
- ↑ Hamamelidis folium – Hamamelisblätter Arkivigite je 2007-06-22 per la retarkivo Wayback Machine auf uni-greifswald.de, abgerufen am 14. Juli 2009
- ↑ Andrew Lockie, Nicola Geddes: Homöopathie. BLV, München 1996, ISBN 3-405-14719-0.
- ↑ Manuel Mateu i Ratera: Erste Hilfe durch Homöopathie. Ein homöopathischer Ratgeber für Praxis, Freizeit und Reise. Hahnemann-Institut, Greifenberg 1997, ISBN 3-929271-10-9.
- ↑ Virginia hamamelido ĉe Tropicos.org. Missouri Botanical Garden, St. Louis
Eksteraj ligiloj redakti
- Thomas Meyer: Datenblatt mit Bestimmungsschlüssel und Fotos bei Flora-de: Flora von Deutschland (alter Name der Webseite: Blumen in Schwaben)
- Virginische Zaubernuss auf awl.ch. Arkivigite je 2009-02-12 per la retarkivo Wayback Machine
- Virginische Zaubernuss, Baumbestimmung auf baumkunde.de.
- Hamamelis virginiana auf Henriette's Herbal Homepage. angle
- Fotos von Blüte, Frucht, Borke, Knospe und Blatt, Bochumer Botanischer Verein