Calia
Calia estas genro de tri aŭ kvar specioj de arbedoj kaj malgrandaj arboj en la subfamilio Faboideae de la pizedoj, Fabacoj. La genro estas apartenanta al sudokcidenta Nordameriko de okcidenta Teksaso ĝis Nov-Meksiko kaj Arizono en Usono, kaj sude ĝis Ĉiuaŭo, Koaŭilo kaj Novleono en norda Meksiko. Membroj de la genro estas ofte konataj kiel Meskalfaboj, aŭ Frijolito-soforoj.
| Calia | |
|---|---|
|
| |
| Calia secundiflora | |
| regno | plantae |
| divizio | angiospermoj |
| klaso | verdukotiledonoj |
| ordo | rozedoj |
| ordo | Fabaloj |
| familio | Fabacoj |
| subfamilio | Faboideae |
| tribo | Sophoreae |
| genro | Calia |
| subdividorango | specio |
| subdivido | vidu tekston. |
Kvankam daŭre ofte traktita en la genro Sophora, lastatempa genetika indico montris ke la meskalfaboj estas nur fore rilatitaj al la aliaj soforoj.[1]
Specioj redakti
- Calia arizonica (S.Watson) Jakovlev (sin. Sophora arizonica) - Arizona meskalfabo (Arizono, Ĉiuaŭo)
- Calia arizonica subsp. formosa (Kearney & Peebles) Yakovlev (sin. Calia formosa, Sophora arizonica subsp. formosa, Sophora formosa) (Arizona)
- Calia gypsophila Gvadalupa Meskalfabo (sin. Sophora gypsophila) (Suda Nov-Meksiko, okcidenta Teksaso, Koaŭilo) endanĝerigata
- Calia secundiflora (Ortega) Yakovlev (sin. Sophora secundiflora) - Teksana meskalfabo (Teksaso, Novmeksikio, Koaŭlilo, Novleono)
Priskribo redakti
Calia spp. kreskas ĝis 1 - 11 m , kun trunko ĝis 20 cm en diametro, ofte en densaj arbustaroj kiuj kreskas de bazaj ŝosoj. La folioj estas ĉiamverdaj, ledecaj, 6 - 15 cm longaj, pinataj kun 5-11 ovalaj folietoj, 2 - 5 cm longaj kaj 1 - 3 cm larĝaj. La floroj, produktitaj en printempo, estas bonodoraj, purpuraj, tipe papilio-formaj, portitaj en vertikala aŭ disvastiĝantaj grapoloj 4 - 10 cm longaj. La frukto estas malmola, ligneca koleoptilo 2 - 15 cm longa, enhavante 1-6 ovalajn helruĝajn semojn 1 - 1.5 cm longajn kaj 1 cm en diametro.
Ĉiuj partoj de meskalfabo estas tre venenaj, enhavante la alkaloidon citisino (ne meskalino, kiel sugestite de la nomo). La semoj aŭ aliaj partoj de la planto laŭdire uziĝas kiel halucinigilo fare de kelkaj indianoj , sed la informo necertas pro la nomkonfuzo. La simptomoj de citisina veneniĝo estas tre malagrablaj, inkluzive de naŭzo kaj konvulsioj. Eĉ nur unu semo povas esti mortiga.
Referencoj redakti
- ↑ (2004) “The relationship of Sophora sect. Edwardsia (Fabaceae) to Sophora tomentosa, the type species of the genus Sophora, observed from DNA sequence data and morphological characters”, Botanical Journal of the Linnean Society 146 (4), p. 439–446. doi:10.1111/j.1095-8339.2004.00348.x. [rompita ligilo]
Fonto redakti
En tiu ĉi artikolo estas uzita maŝina traduko de WikiTrans de teksto el la artikolo Calia en la angla Vikipedio.
