Jakuo
Penelopo aŭ Jakuo estas ĝenerala nomo kiu rilatas al dekkvin specioj de birdoj de la samnoma genro (Penelope) kaj de la familio Kracedoj. La Jakuoj estas mezgrandaj arboloĝantaj birdoj (de 65 al 95 cm) kiuj vivas en Mez- kaj Sudameriko nome el suda Meksiko al tropikal Sudameriko. Ili estas kun la aliaj kracedaj birdoj kiel Jakutingoj, Mutuoj kaj Ĉaĉalakoj, la plej antikvaj birdoj de la okcidenta hemisfero.
 | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Biologia klasado | ||||||||||||
| ||||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj
| ||||||||||||
Ili estas similaj al meleagroj, kun pli sveltaj korpoj, longaj koloj kaj vostoj, malgrandaj kapoj kaj rondoformaj flugiloj. Tiuj grandaj birdoj havas ĉefe brunan plumaron kaj karakteran ruĝan mentonsakon.
Ilia pepado estas forta, laŭta kaj raŭka hopado kaj ilia flugo bruigas iliajn flugilojn, kio atentigas la ĉasistojn al la lokiĝoj de tiuj birdoj.
Nombraj membroj de tiu genro estas endanĝerigitaj specioj kaj almenaŭ unu estas draste endanĝerigita, kutime pro tropika senarbarigo kaj ĉasado. Kaze de kelkaj specioj la ĉirkaŭkalkulitaj populacioj estas tiom malaltaj kiom nur 1000 maturaj birdoj, foje etende sur konsiderinda areo. Pro la malabundo de multaj el la membroj de tiu genro kaj ankaŭ pro la fakto, ke la habitato estas ofte en densaj aŭ altaltitudaj arbaroj, oni scias malmulte pri kelkaj el la speciaj kutimaro kaj reproduktado; fakte, kelkaj specioj troviĝas ĉe altitudoj ĝis 3350 metroj. Nestoj estas tipe konstruitaj el bastonetoj en arboj.
Tiu genro ŝajne originiĝis kiel parto de la sudena etendo de jakuoj tra la Andoj kaj tra tropika Sudameriko. Ties plej proksimaj parencoj estas probable la bridojakuoj, Aburria. Tiuj prauloj de la genro ŝajne diverĝis el kelka tempo dum la epoko Burdigaliano, antaŭ 20-15 mj, sed tio ne estis ĝis nun konfirmita de fosilioj (Pereira et al. 2002).
Specioj kaj subspecioj
redakti- Genro Penelope Merrem, 1786
- Kamata penelopo, Penelope argyrotis (Bonaparte, 1856)
- Penelope argyrotis albicauda Phelps kaj Gilliard, 1940
- Penelope argyrotis argyrotis (Bonaparte, 1856)
- Penelope argyrotis colombiana Todd, 1912
- Barba penelopo, Penelope barbata Chapman, 1921
- Ortona penelopo, Penelope ortoni Salvin, 1874
- Anda penelopo, Penelope montagnii (Bonaparte, 1856)
- Penelope montagnii atrogularis Hellmayr kaj Conover, 1932
- Penelope montagnii brooki Chubb, 1917
- Penelope montagnii montagnii (Bonaparte, 1856)
- Penelope montagnii plumosa Berlepsch kaj Stolzmann, 1902
- Penelope montagnii sclateri G. R. Gray, 1860
- Malgranda penelopo, Penelope marail (Statius Müller, 1776)
- Penelope marail jacupeba Spix, 1825
- Penelope marail marail (Müller, 1776)
- Brova penelopo, Penelope superciliaris Temminck, 1815
- Penelope superciliaris jacupemba Spix, 1825
- Penelope superciliaris major Bertoni, 1901
- Penelope superciliaris superciliaris Temminck, 1815
- Dabena penelopo, Penelope dabbenei Hellmayr kaj Conover, 1942 [1]
- Kresta penelopo, Penelope purpurascens Wagler, 1830
- Penelope purpurascens aequatorialis Salvadori kaj Festa, 1900
- Penelope purpurascens brunnescens Hellmayr kaj Conover, 1932
- Penelope purpurascens purpurascens Wagler, 1830
- Kaŭka penelopo, Penelope perspicax Bangs, 1911
- Blankaflugila penelopo, Penelope albipennis Taczanowski, 1878
- Granda penelopo, Penelope jacquacu Spix, 1825 -
- Penelope jacquacu granti Berlepsch, 1908
- Penelope jacquacu jacquacu Spix, 1825
- Penelope jacquacu orienticola Todd, 1932
- Penelope jacquacu speciosa Todd, 1915
- Malhela penelopo, Penelope obscura Temminck, 1815
- Penelope obscura bridgesi G. R. Gray, 1860
- Penelope obscura bronzina Hellmayr, 1914
- Penelope obscura obscura Temminck, 1815
- Blankakrona penelopo aŭ Ruĝbrusta penelopo, Penelope pileata Wagler, 1830 -
- Okraventra penelopo, Penelope ochrogaster Pelzeln, 1870
- Blankabrova penelopo, Penelope jacucaca Spix, 1825 [2]
- Kamata penelopo, Penelope argyrotis (Bonaparte, 1856)
Referencoj
redakti- Pereira, Sérgio Luiz; Baker, Allan J.& Wajntal, Anita (2002): Combined nuclear and mitochondrial DNA sequences resolve generic relationships within the Cracidae (Galliformes, Aves). Systematic Biology 51(6): 946-958. DOI 10.1080/10635150290102519, PMID 12554460 PDF kompleta teksto
Bibliografio
redakti- SICK, Helmut. Ornitologia brasileira. Rio de Janeiro: Editora Nova Fronteira, 2001
