Lisimaĥo
Lisimaĥo (greklingve: Λυσίμαχος, Lysimachos; ĉ. 360 – 281 a.K.) estis makedonia oficiro kaj diadoĥo (t.e. "sukcedanto") de Aleksandro la Granda reĝo en 306 a.K., kaj regis en Trakio, Anatolio kaj Makedonio.
| Λυσίμαχος (360 a. K. - 281 a. K.) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 Averso de monero de Lisimaĥo, sur kiu Aleksandro la Granda prezentiĝas kiel reĝo.
| |||||
| Persona informo | |||||
| Λυσίμαχος | |||||
| Naskiĝo | 360 a. K. en Pella | ||||
| Morto | 281 a. K. en Curupedion | ||||
| Mortis per | Mortis en batalo  vd
| ||||
| Tombo | tomb of Lysimachos, between Kardia and Paktys (en)  vd
| ||||
| Lingvoj | antikva greka vd | ||||
| Ŝtataneco | Antikva Makedonio Trakio vd
| ||||
| Familio | |||||
| Dinastio | Lysimachid dynasty vd | ||||
| Patro | Agathocles of Pella (en) vd
| ||||
| Gefratoj | Autodicus (en) , Philip (en) kaj Alcimachus of Apollonia (en) vd
| ||||
| Edz(in)o | Niceo de Makedonio Amastris (en) Arsinoe la 2-a vd
| ||||
| Infanoj | Arsinoe I (en) (  Niceo de Makedonio)Lysimachus (en) ( Arsinoe la 2-a)Philip (en) ( Arsinoe la 2-a)Ptolemy Epigonos (en) ( Arsinoe la 2-a)Agathocles (en) ( Niceo de Makedonio)Eurydice (en) ( Niceo de Makedonio)Alexander (en) ( ) vd
| ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | suvereno politikisto militisto vd
| ||||
| |||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
En 306/305 a.K., Lisimaĥo sekvis la ekzemplon de Antigono kaj surprenis la titolon de basileus kiel reĝa titolo, kiun li tenis ĝis sia morto en Korupedio en 281 a.K.[1]
En 302 a.K., kiam okazis la dua alianco inter Kasandro, Ptolemeo la 1-a kaj Seleŭko la 1-a, Lisimaĥo, plifortigita per trupoj de Kasandro, eniris en Malgranda Azio, kie li trafis malmultan reziston. Je la alproksimiĝo de Antigono li retiriĝis al vintrejoj ĉe Heraklea kaj edziĝis al ties vidvina reĝino Amastrine, nome persa princino. Seleŭko aliĝis al li en 301 a.K., kaj ĉe la Batalo de Ipso Antigono estis venkita kaj mortigita. la teritorioj de Antigono estis dividitaj inter la venkintoj. La parto de Lisimaĥo estis Lidio, Ionio, Frigio kaj la norda marbordo de Malgranda Azio.[2]
Timante ke Seleŭko estis iĝanta danĝere povega, Lisimaĥo alianciĝis kun Ptolemeo la 1-a, kaj edziĝis al lia filino Arsinoe la 2-a de Egipto. Amastris, kiu estis divorcinta el li, revenis al Heraklea. Kiam la filo de Antigono la 1-a nome Demetrio la 1-a renovigis la malamikecojn (297 a.K.), dum sia foresto en Grekio, Lisimaĥo kaptis liajn urbojn en Malgranda Azio, sed en 294 a.K. konkludis pacon laŭ kiu Demetrio estis agnoskita kiel reganto de Makedonio. Li klopodis transigi sian povon trans la Danubon, sed li estis venkita kaj enprizonigita fare de la Geta reĝo Dromiĥetes, kiu, tamen, liberigis lin en 292 a.K. amikece reage al kapitulaco fare de Lisimaĥo de la teritorio de Danubo kiun li estis kaptinta.[3] Demetrio poste minacis Trakion, sed devis retiriĝi pro subita ribelo en Beotio, kaj atako el la reĝo Pirho de Epiro.
En 287 a.K., Lisimaĥo kaj Pirho siavice invadis Makedonion, kaj forpelis Demetrion el la lando. Lisimaĥo lasis Pirhon en posedo de Makedonio kun la titolo de reĝo dum ĉirkaŭ sep monatoj antaŭ Lisimaĥo invadis. Dum mallonge ambaŭ regis kune sed en 285 a.K. Lisimaĥo forpelis Pirhon, kaj prenis kompletan kontrolon por si mem.[4]
Referencoj
redakti- ↑ Heckel, Who's Who in the Age of Alexander the Great: Prosopography of Alexander's Empire, p. 155. "In 306 or 305 BC, he assumed the title of "King", which he held until his death at Corupedium in 282/1 BC."
- ↑ Williams, Henry Smith. Historians History of the World (Volume 4), p. 450.
- ↑ Hornblower, Simon; Spawforth, Tony (2000). Who's Who in the Classical World. Oxford: Oxford University Press. p. 238. ISBN 0192801074.
- ↑ Williams, Henry Smith. Historians History of the World (Volume 4), p. 454.
Fontoj
redakti- Ariano, Anabasis v. 13, vi. 28
- Justino, xv. 3, 4, xvii. I
- Kinto Kurcio Rufo, V. 3, x. 30
- Diodoro Sicilia xviii. 3
- Polibio v. 67
- Plutarko, Demetrius, 31. 52, Pyrrhus, 12
- Apiano, Syriaca, 62
- Connop Thirlwall, History of Greece, vol. viii. (1847)
- John Pentland Mahaffy, Story of Alexander’s Empire
- Johann Gustav Droysen, Hellenismus (2nd ed., 1877)
- Adolf Holm, Griechische Geschichte, vol. iv. (1894)
- Benedikt Niese, Geschichte der griechischen und makedonischen Staaten, vols. i. and ii. (1893, 1899)
- Karl Julius Beloch, Griechische Geschichte vol. iii. (1904)
- Hunerwadel, Forschungen zur Gesch. des Könige Lysimachus (1900)
- Possenti, Il Re Lisimaco di Tracia (1901)
- Ghione, "Note sul regno di Lisimaco" (Atti d. real. Accad. di Torino, xxxix.)
- H. Bengtson, Griechische Geschichte von den Anfängen bis in die römische Kaiserzeit, C.H.Beck, 1977
- R.A. Billows, Kings and colonists: aspects of Macedonian imperialism, BRILL, 1995
- H.S. Lund, Lysimachus: A Study in Early Hellenistic Kingship, Routledge, 2002
- W. Heckel, Who’s who in the age of Alexander the Great: prosopography of Alexander’s empire, Wiley-Blackwell, 2006
- Lysimachus’ article at Livius.org Arkivigite je 2014-04-23 per la retarkivo Wayback Machine
- Ptolemaic Genealogy: Ptolemy Ceraunus Arkivigite je 2011-11-26 per la retarkivo Wayback Machine
- Ptolemaic Genealogy: Unknown wife of Ptolemy Ceraunus Arkivigite je 2011-11-26 per la retarkivo Wayback Machine
- Ptolemaic Genealogy: Ptolemy ‘the Son’ Arkivigite je 2011-11-26 per la retarkivo Wayback Machine
Eksteraj ligiloj
redakti- Lysimachus
- Lysimachus' Dog & Nisaean Horses Arkivigite je 2007-09-27 per la retarkivo Wayback Machine - Informative but non-scholarly essay on Lysimachus (Annotated with Sources)