Rosalía de Castro

Rosalía de CASTRO (Santiago de Compostela, Galegio, Hispanio, 24-a de februaro de 1837 – Padrón (A Coruña), 15-a de julio de 1885) estis poetino kaj novelistino en la lingvoj galega kaj kastilia.

Rosalía de Castro
Persona informo
María Rosalía Rita de Castro
Naskonomo	María Rosalía Rita Expósito
Naskiĝo	23-an de februaro 1837 (1837-02-23) en Conxo, Santiago de Compostela
Morto	22-an de julio 1885 (1885-07-22) (48-jaraĝa) en A Matanza
Mortis pro	Naturaj kialoj vd
Mortis per	Utera kancero vd
Tombo	Panteón de Galegos Ilustres (en) (1891–) 42.8839 °N, 8.5328 °U / 42.8839; -8.5328 (mapo) Adina Cemetery (en) (1885–1891) 42.74 °N, 8.6606 °U / 42.74; -8.6606 (mapo) vd
Religio	katolikismo vd
Lingvoj	hispana • galega vd
Ŝtataneco	Hispanio vd
Subskribo
Familio
Patro	José Martínez Viojo (en) vd
Patrino	María Teresa da Cruz Castro (en) vd
Edz(in)o	Manuel Murguía (1858–1923) vd
Infanoj	Amara Murguía de Castro (en) , Alejandra Murguía (en) , Aura Martínez-Murguía de Castro (en) , Gala Murguía de Castro (en) , Ovidio Murguía de Castro (en) vd
Profesio
Okupo	verkisto romanisto poeto novelisto vd
Aktiva dum	1857–1884 vd
Verkado
Verkoj	Cantares gallegos ❦ New Leaves ❦ Contos da miña terra ❦ La flor ❦ En las orillas del Sar ❦ Q5966934 ❦ O cabaleiro das botas azuis ❦ Lieders vd
Honorigoj Honorigoj (1963)  Tago de la Galega Beletro vd
En TTT	Oficiala retejo vd
vd	Fonto: Vikidatumoj

Ŝi estas la kerna figuro de la Rexurdimento, la lingva renaskiĝo de la galega literaturo en la 19-a jarcento, aŭtorino de Cantares gallegos (Galegaj kantoj, 1863), fonda verko de tiu renaskiĝo, unua verko komplete verkita en galega lingvo post pluraj jarcentoj. Ŝi estas sendube unu el la figuroj plej elstaraj de la Romantikismo en la galega kaj kastilia lingvoj, kies sentimentala lirikismo esprimas la persiston en Hispanio de la romantikisma skolo dum la dua duono de la 19-a jarcento.

Ŝi edziniĝis al galega historiisto, Manuel Murgía, kaj la paro vivis tre ofte ekonomiajn hejmajn krizojn, eble pli penigajn ol la absoluta mizero. Aldoniĝis al tiu cirkonstanco nekalkuleblaj malfeliĉoj kaj malsanoj al membroj de la familio: la forpaso de la patrino kaj unu el la filoj de la poetino, kaj kiel sekvo propra malsano de Rosalía. Tio enorme influis en ŝia poezio, kiu mirinde sciis esprimi la intiman doloron de tiom da malfeliĉoj kaj la melankolion de pasintaj amaj rememoroj. Cetere, ŝi havis tre akutan sentivecon, kaj tial ŝi sentis kiel proprajn la problemojn de la galega gento: la mizeron de la malriĉaj kamparanoj kaj fiŝkaptistoj, por kiuj ŝi ĉiam montriĝis speciale solidara. Tiu privata dolora vivo, tristeco al sia gento kaj la ofta griza galega pejzaĝo aperas konstante en la versoj de Rosalía.

Ofte, ŝiaj rememoroj venis al ŝi neelteneble kaj la sentoj akompanataj de dolĉa nostalgio sin tradukis en amaj versoj.

Rosalía de Castro publikigis admirindajn verkojn: “La flor” (La floro, 1857), unua verko de poemoj; “La hija del mar” (Filino de l' maro) kaj “Flavio” (Flavio, 1867) ambaŭ noveloj; “A mi madre” (Al mia patrino, 1863), libro de poemoj plene dediĉita al ŝia patrino; “Cantares gallegos” (Galegaj Kantoj), popularaj kanzonoj elvokantaj Galegion; “Ruinas” (Ruinoj, 1866) kaj “El caballero de las botas azules” (La kavaliro kun la bluaj botoj, 1867), ambaŭ en prozo; “Follas Novas” (Novaj Folioj, 1880), poemoj esprimantaj ŝian intimecon; “El primer loco” (La unua frenezulo, 1881). Fine, ŝi ankaŭ verkis libron en la kastilia lingvo “A orillas del rio Sar” (Ĉe l' bordoj de rivero Sar, 1885), en kiu ŝi, en brilaj versoj, konfirmas la turmenton de sia privata vivo, montrante klaran religian inklinon.

Rosalía de Castro signifas la renaskiĝon de la moderna galega liriko. Ŝi forpasis en 1885.

Eksteraj ligiloj

• Du poemoj de Rosalía tradukitaj al Esperanto: Ĉe l' bordoj de rivero Sar kaj Ci por mi, mi por ci...
• Fundación Rosalía de Castro
• Biografio kaj elekto de poemoj
• Rosalía de Castro - Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes