Sidney Lumet
Sidney Arthur LUMET (25a de Junio, 1924 – 9a de Aprilo, 2011) estis usona kin-reĝisoro, produktoro kaj scenaristo kun ĉirkaŭ 50 filmon en sia listo. Li estis nomumita kvin fojojn por la Oskar-premioj: kvar por Plej Bonkvalita Reĝisoro pro 12 Angry Men (1957), Dog Day Afternoon (1975), Network (1976), kaj The Verdict (1982) kaj unu por la Plej Bonkvalita Adaptita Scenaro pro Prince of the City (1981). Li ne ricevis individuan Oskar-premion, sed ja ricevis Honoran Oskaron, kaj 14 el liaj filmoj estis nomumitaj por Oskaroj, kiel Network, kiu estis nomumita por dek kaj atingis kvar.
| Sidney Lumet | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Persona informo | |||||
| Sidney Lumet | |||||
| Naskiĝo | 25-an de junio 1924 en Filadelfio, Pensilvanio | ||||
| Morto | 9-an de aprilo 2011 (86-jaraĝa) en Manhatano, Nov-Jorkio | ||||
| Mortis pro | naturaj kialoj vd | ||||
| Mortis per | limfomo vd | ||||
| Tombo | Beth David Cemetery vd | ||||
| Lingvoj | angla vd | ||||
| Ŝtataneco | Usono vd | ||||
| Alma mater | Universitato Kolumbio • Neighborhood Playhouse School of the Theatre • Professional Children's School vd | ||||
| Familio | |||||
| Patro | Baruch Lumet vd | ||||
| Patrino | Eugenius Wermus vd | ||||
| Edz(in)o | Gloria Vanderbilt • Rita Gam • Gail Lumet Buckley • Mary Gimbel vd | ||||
| Infanoj | Jenny Lumet • Amy Lumet vd | ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | filmreĝisoro • scenaristo • filmproduktoro • verkisto • teatra aktoro • filmaktoro • teatra reĝisoro • televida produktoro • reĝisoro vd | ||||
| Aktiva en | Usono vd | ||||
| Aktiva dum | 1930–2007 vd | ||||
| |||||
| |||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Laŭ The Encyclopedia of Hollywood Lumet estis unu el la plej fruktodonaj filmistoj de la moderna epoko, kaj reĝisoris pli ol unu filmon jare averaĝe ekde sia reĝisora debuto en 1957.[1] Turner Classic Movies notas siajn "fortan reĝisorecon de aktoroj", "forteca historirakontemo" kaj la "socia realismo" en sia plej bonkvalita verkaro.[2] Kinkritikisto Roger Ebert priskribis lin kiel "unu el la plej fajnaj profesiuloj kaj plej varmaj humanistoj inter ĉiuj kinreĝisoroj."[3] Lumet estis konata ankaŭ kiel "reĝisoro de aktoroj," laborante kun la plej bonkvalitaj el ili dum sia kariero, probable pli ol "ajna alia reĝisoro."[4] Sean Connery, kiu aktoris en kvin el liaj filmoj, konsideris lin unu el liaj preferataj reĝisoroj.[5]
Membro de la inaŭgura kurso en la novjorka Actors Studio,[6] Lumet komencis sian reĝisoran karieron en produktaĵoj de Off-Broadway, poste iĝis tre alte efika TV reĝisoro. Lia unua filmo, 12 Angry Men (1957), estis prikortuma drama filmo centrita en intensa ĵuria debato. Lumet poste dividis siajn energiojn inter politikaj kaj sociaj dramaj filmoj, same kiel por adaptoj de literaturaj teatraĵoj kaj romanoj, novjorkaj nigraj komedioj, kaj realismaj krimdramoj, kiel Serpico kaj Prince of the City. Kiel rezulto de la reĝisorado de 12 Angry Men, li estis responsa ankaŭ pri la estreco de la tajdo de reĝisoroj kiuj faris sukcesan transiron el televido al filmoj.[7]
En 2005 Lumet ricevis Oskar-premion por Vivodaŭra Atingo pro siaj "brilaj servoj al scenaristoj, distristoj kaj al la kinarto." Du jarojn poste li konkludis sian karieron per la laŭdata dramo Before the Devil Knows You're Dead (2007). Kelkajn monatojn post la morto de Lumet en Aprilo 2011, retrospektiva celebro de lia verkaro okazis en la Novjorka Lincoln Center kun partopreno de nombraj prelegantoj kaj kinsteluloj.[8] En 2015 Nancy Buirski reĝisoris By Sidney Lumet, nome dokumenta filmo pri lia kariero,[9][10] kaj en Januaro 2017 PBS dediĉis epizodon de la serio American Masters al la vivo de Lumet kiel reĝisoro.[11][12]
Entute li reĝisoris 43 filmojn, li partoprenis en aliaj du filmoj kiel aktoro, en epizodoj de dudek unu serioj, kiel aktoro en dek teatroproduktaĵoj, kaj kiel reĝisoro en aliaj tri.
Notoj redakti
- ↑ Siegel, Scott kaj Barbara. The Encyclopedia of Hollywood (2004) Checkmark Books, 256
- ↑ "TCM Biography". Tcm.com. Alirita la 4an de Januaro, 2017.
- ↑ Ebert, Roger. "Sidney Lumet: In memory" Chicago Sun Times, 9a de Aprilo, 2011
- ↑ Rapf, Joanna E. Sidney Lumet: Interviews, Univ. Press of Mississippi (2006)
- ↑ "Sidney Lumet", The Sunday Herald, Scotland, 10a de Aprilo, 2011
- ↑ Garfield, David (1980). "Birth of The Actors Studio: 1947–1950". A Player's Place: The Story of the Actors Studio. New York: MacMillan Publishing Co., Inc. p. 52. ISBN 0-02-542650-8. "Lewis' class included Herbert Berghof, Marlon Brando, Montgomery Clift, Mildred Dunnock, Tom Ewell, John Forsythe, Anne Jackson, Sidney Lumet, Kevin McCarthy, Karl Malden, E.G. Marshall, Patricia Neal, William Redfield, Jerome Robbins, Maureen Stapleton, Beatrice Straight, Eli Wallach, and David Wayne."
- ↑ Messina, Elizabeth (2012). What's His Name? John Fiedler: The Man the Face the Voice. AuthorHouse. p. 42. ISBN 9781468558586.
- ↑ Fleming, Mike. "Lincoln Center Celebrates Sidney Lumet", 27a de Junio, 2011
- ↑ "Trailer Watch: Nancy Buirski Honors a Great in 'By Sidney Lumet'", Arkivigite je 2016-04-13 per la retarkivo Wayback Machine Indiewire, 1a de Aprilo, 2016
- ↑ "Cannes: 'By Sidney Lumet' Doc Captures the Helmer's Radical, American Vision", The Hollywood Reporter, 22a de Majo, 2015
- ↑ "Treat Williams Recalls Sidney Lumet for PBS: He Was 'A Ball of Fire'", Parade, 2a de Januaro, 2017
- ↑ PBS "American Masters"
Eksteraj ligiloj redakti
- Sidney Lumet ĉe Interreta filma datumbazo (angle)
- Sidney Lumet ĉe Internet Broadway Database (angle)
- "Last Word" New York Times 21a de Aprilo, 2011, video (14 minutoj)
- Archive of American Television, TV Legends interview, 1999 video, 6-partoj, 3 horoj
- Fresh Air interview from 2006 (audio)
- Sidney Lumet: The Prince of New York City