Theodor Čejka
Theodor R. ČEJKA (naskiĝis kiel Theodor Nepomuk ČEJKA la 10-an de januaro 1878 en Holešov,[1] mortis la 26-an de novembro 1957 en Bystřice pod Hostýnem) estis lernejestro en Bystřice pod Hostýnem kaj nestoro de la Esperanto-movado en la ĉeĥaj landoj – fakte ĝia fondinto.
Theodor Čejka | |
---|---|
Persona informo | |
Naskiĝo | 10-an de januaro 1878 en Holešov, Moravio, Aŭstrio-Hungario |
Morto | 26-an de novembro 1957 (79-jaraĝa) en Chvalčov, Ĉeĥoslovakio |
Lingvoj | Esperanto • ĉeĥa |
Nacieco | ĉeĥo |
Ŝtataneco | Ĉeĥoslovakio |
Alma mater | Československý státní koedukační ústav učitelský v Příboře (en) |
Familio | |
Infano | Mirek Čejka |
Okupo | |
Okupo | esperantisto instruisto publikigisto lingvisto verkisto eldonisto adult educator (en) |
Esperanto | |
Esperantisto numero | 4707 |
Vivo
redaktiČejka estis filo de ĝendarmo Jan Čejka (laŭ gepatroj el Bučovice kaj Jevíčko) kaj lia edzino Josefa Očadlíková (filino de teksisto el Holešov).[1] Post lia naskiĝo, la patro estis translokita al Hukvaldy, kie li travivis la tutan infanaĝon. Inter la jaroj 1893-1898 li studis kaj abiturientiĝis en instituto por instruistoj en Příbor apud Nový Jičín. Poste li fariĝis instruisto ĉe knaba lernejo en Bystřice pod Hostýnem, kie li instruis inter 1898 kaj 1937. Li enkondukadis novajn metodojn de instruado, kulturis turismon, skiadon kaj bicikladon, ekkonadon de la naturo, civitanan respondecon. Dum la unua mondmilito li laboris en armea centro de Ruĝa Kruco en la ĉefepiskopa palaco de Kroměříž. La 13-an de novembro 1919 li eksiĝis el la romkatolika eklezio.[1] La 26-an de januaro 1925 li ligis civilan geedziĝon kun Dobroslava Ryčanová,[1] filino de kuracisto, aktiva skoltino kaj sokolanino. Ekde tiu tempo li subskribadis sin Theodor Ryčan Čejka (Th. R. Čejka). Post 1937 li emeritiĝis kaj foriris al Chvalčova Lhota, kie li loĝis ĝis sia morto en dometo, kiun li mem projektis. Li estis entombigita en Bystřice pod Hostýnem. En 1929 naskiĝis lia filo Mirek Čejka, grava ĉeĥa lingvisto, kies filo Marek Čejka (1975) estas publike aktiva kiel specialisto pri Proksima Oriento.
Esperanto
redaktiEsperantisto de antaŭ 1900, Čejka verkis la unuajn lernolibrojn en kunlaboro kun la Komenio-eksperto Josef Krumpholc, Jan Holub kaj Valentin Bílík, aperintaj en aro da eldonoj, la unua aperis en 1900. Li verkis ankaŭ vortarojn, kiel ekzemple Esperanto-Ĉeĥan vortaron, 1906 (?), 2a eld. 1908, 170 p., Ĉeĥan-Esperantan vortaron 1906, 123 p. kaj aliajn.
Čejka estis membro de la Lingva Komitato, redaktoro de la iama Internacia Pedagogia Revuo, Revuo Internacia, Bohema Esperantisto kaj Germana Esperantisto. Li tradukadis el verkoj de T. G. Masaryk, J. S. Machar kaj aliaj.
Post la unua mondmilito Čejka dediĉis sin al aliaj laboroj, precipe por la urbo, kie li vivis kaj laboris, prezidis societon de ĝardenistoj, fondis kun amikoj urban bibliotekon. Li faris multajn aliajn verkojn, precipe en la kooperativa movado, kiun li kunfondis en la urbo. Li kunfondis ankaŭ eldonejon Družstevní práce (Kooperativa laboro) en Prago. Por ekzemplo ni citu de li redaktitan kalendaron de ŝparkaso de lia urbo. Sed al Esperanto li restis ĉiam fidela. Ekz. en 1921 li reprezentis skoltojn en UK 1921 en Prago (al skoltoj li aliĝis jam antaŭ la unua mondmilito) kaj en Jarlibro 1927 li troviĝas inter delegitoj de UEA.
Verkoj
redakti- Mezinárodní řeč esperanto (Internacia lingvo Esperanto, 1900, kun V. Bílík kaj J. Holub)
- Esperanto: neutrální jazyk mezinárodní (Esperanto: neŭtrala lingvo internacia, ĉ. 1905 - kun J. Krumpholc)
- El historio de Esperanto (1906)
- Slovník esperantsko-český (Vortaro Esperanta-ĉeĥa, 1906)
- Slovník česko-esperantský (Vortaro ĉeĥa-Esperanta, 1906)
- Úplná mluvnice a cvičebnice (Plena lernolibro kaj ekzercaro, 1906)
- Esperanto: malá učebnice (Esperanto: malgranda lernolibro, 1907)
- Slovníček česko-esperantský (Vortareto ĉeĥa-Esperanta, 1908, 1909)
- Učebnice esperanta pro samouky i kursy (Lernolibro de Esperanto por aŭtodidaktoj kaj kursoj, 1908)
- Úplná methodická učebnice Esperanta s oběma slovníky“ (Plena metoda lernolibro de Esperanto kun ambaŭ vortaroj, 1908)
Artikoloj
redakti- Josef Krumpholc a esperanto. Vzpomínka. (Josef Krumpholc kaj Esperanto. Rememoro. Progreso 1930, p. 33)
- Moje vzpomínky na Masaryka (Miaj rememoroj pri Masaryk, Esperantista 1948, p. 73-74)
- Josef Krumpholc zemřel (Josef Krumpholc mortis, Esperantista, 1950, p. 18
- Jan Holub zemřel (Jan Holub mortis, Esperantista 1951, p. 88-89)
Tradukoj
redakti- 10-a internacia Kongreso kontraŭ alkoholismo (Lingvo internacia, 1906, p. 17-18, el la bohema gazeto „Čas“) PDF
Eldonataj gazetoj
redakti- Český esperantista. Bohema esperantisto (1901-1904)
- Der Deutsche Esperantist. Germana esperantisto (1908)
- Internacia Pedagogia Revuo. Oficiala organo de la Internacia Asocio de Instruistoj (1908-1910)
- Revuo Internacia
Referencoj
redakti- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Registro de naskiĝoj de la paroĥo Holešov 1875–1890. Arkivita el la originalo je 2014-11-04. Alirita 2014-11-04.
Eksteraj ligiloj
redakti- Verkoj de kaj pri Theodor Čejka[rompita ligilo] en la Kolekto por Planlingvoj kaj Esperantomuzeo Arkivigite je 2007-12-21 per la retarkivo Wayback Machine