Xanana Gusmão

Kay Rala Xanana GUSMÃO [ŝananna guĵmaŭn] (naskiĝis la 20-an de junio, 1946), orgine nomita José Alexandre GUSMÃO, estis la unua prezidanto kaj estas nuna ĉefministro de Orienta Timoro.

Xanana Gusmão
Persona informo
Xanana Gusmão
Naskiĝo	20-an de junio 1946 (1946-06-20) (77-jaraĝa) en Laleia
Lingvoj	portugala vd
Ŝtataneco	Portugalio • Orienta Timoro vd
Partio	Kongreso Nacia por Rekonstruado Timora • Fretilin vd
Subskribo
Familio
Gefratoj	Armandina Maria Gusmão dos Santos vd
Edz(in)o	Kirsty Sword Gusmão vd
Infanoj	5
Profesio
Okupo	politikisto • verkisto vd
Aktiva dum	1975– vd
Postenoj Postenoj Ĉefministro de Orient-Timoro • Prezidento de Orient-Timoro • Ĉefministro de Orient-Timoro vd
Honorigoj Honorigoj Saĥarov-Premio • Premio de Paco de Félix Houphouët-Boigny • Norda-Suda Premio • Kŭanĵua Premio por Homaj Rajtoj • Sidneja Paco-Premio • Grand Cross of the Order of the Southern Cross • Kompano de la Nov-Zelanda Ordeno de Merito • Granda Kolĉeno de la Ordeno de Princo Henriko • honorary doctorate of the University of Coimbra • honorary doctorate of the University of Porto • honorary doctor of the Hunan University • Order of Vanuatu • Grand Cross of the Order of Liberty • honorary doctor of Lusíada University vd
vd	Fonto: Vikidatumoj

Gusmão naskiĝis en Manatuto, kiam la lando ankoraŭ estis sub kontrolo de Portugalio, kaj studis en jezuita lernejo en la ĉirkaŭaĵo de Dilo.

En 1971, li engaĝiĝis en la politika agado por la sendependeco de la lando, kun la movado organizita de José Ramos-Horta.

En 1974, post la Revolucio de la Diantoj, oni komencis la planojn por la malkoloniigo de la lando. En 1975, la movado de Gusmão, la FRETILIN deklaris la sendependecon, kiel Demokrata Respubliko de Orienta Timoro, kaj li estis ŝarĝito subskribi la akton.

Naŭ tagojn poste, Indonezio invadis Orientan Timoron, kaj Gusmão sin engaĝiĝas en la lukto kontraŭ la invado. En 1992 li estis enprizonigita, ĝis 1999. En tiu ĉi jaro okazas referendumo, kiun venkas la proparolantoj de la sendependiĝo.

Post grandaj masakroj, la sendependiĝo estis proklamita la 20-an de majo 2002. Gusmão estis elektita unua prezidento de la lando, ĝis la balotoj de 2007, en kiuj venkis Ramos-Horta.

En aŭgusto 2007, Gusmão estis elektita ĉefministro.

Antaŭe:	Prezidanto de Orienta Timoro	Poste:
Nicolau dos Reis Lobato (1977–1978)	2002–2007	José Ramos-Horta

Antaŭe:	Ĉefministro de Orienta Timoro	Poste:
Estanislau da Silva	2007–nun	–