Dekano (kemio)

Dekano aŭ C₁₀H₂₂ estas alkana hidrokarbonido kun dek karbonatomoj. Kvankam 75 strukturaj izomeroj eblas por la dekano, la termino rilatas al la normala dekano aŭ n-dekano. Tamen, ĉiuj izomeroj elmontras similajn proprecojn kaj la komponado kelkfoje estas preterlasita. Ĉi tiuj izomeroj estas brulemaj likvaĵoj ne solveblaj en akvo sed solveblaj en etanolo, benzino kaj keroseno. Kvankam ĝi estas komponado en brulaĵoj, ĝia uzo kiel reakciaĵo estas preskaŭ nula, male al manpleno da aliaj alkanoj.

Sintezoj redakti

Sintezo 1 redakti

Preparado per reduktado de la dekanata acido:

${\mathsf {{\xrightarrow[{-2\,H_{2}O}]{LiAlH_{4}}}\,}}$

Sintezo 2 redakti

Preparado ekde la dekanalo:

${\mathsf {{\xrightarrow[{-H_{2}O}]{LiAlH_{4}}}\,}}$

Sintezo 3 redakti

Preparado ekde la dekanolo:

${\mathsf {{\xrightarrow[{-H_{2}O}]{LiAlH_{4}}}\,}}$

Sintezo 4 redakti

Preparado ekde la dekilamino:

${\mathsf {{\xrightarrow[{-NH_{2}Cl}]{+HCl}}\,}}$

Sintezo 5 redakti

Preparado ekde la dekanamido:

+3 ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ + +

Sintezo 6 redakti

Preparado ekde la nonano:

+ ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ +

Sintezo 7 redakti

Preparado ekde la oktano:

+ ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ +

Reakcioj redakti

Reakcio 1 redakti

Konvertado al dekanata acido:

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{K_{2}Cr_{2}O_{7}}}\,}}$

Reakcio 2 redakti

Konvertado al dekanalo:

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{K_{2}Cr_{2}O_{7}}}\,}}$

Reakcio 3 redakti

Konvertado al dekanolo:

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{K_{2}Cr_{2}O_{7}}}\,}}$

Reakcio 4 redakti

Konvertado al dekilamino:

${\mathsf {{\xrightarrow[{-HCl}]{+NH_{2}Cl}}\,}}$

Reakcio 5 redakti

Konvertado al dekanamido:

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{K_{2}Cr_{2}O_{7}}}\,}}$ ${\mathsf {{\xrightarrow[{-H_{2}O}]{NH_{3}}}\,}}$

Reakcio 6 redakti

Konvertado al "klorodekano":

${\mathsf {{\xrightarrow[{-HCl}]{+Cl_{2}}}\,}}$

Reakcio 7 redakti

Konvertado al dekeno:

${\mathsf {{\xrightarrow[{-H_{2}O}]{H_{2}SO_{4}}}\,}}$

Literaturo redakti

Vidu ankaŭ redakti

Hidrokarbonidoj

Referencoj redakti

Ne provu fari ĉi-eksperimentojn hejme. La sintezoj kaj reakcioj ĉi-tie montrataj celas nur la disvastigadon pri la konado de la kemio kaj klarigi la mekanismojn pri la kondutoj de la substancoj. Bonvolu konsulti fakulon se vi celas realigi ajnan el la eksperimentoj ĉi-tie prezentataj.

Kategorio Dekano (kemio) en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

[1] Chembk

[2] Chemical Book

[3] Chemsrc

[4] Stenutz

[5] Merck Millipore

[6] PubChem

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]