Dekano (kemio)

kemia kombinaĵo
n-Dekano
Kemia formulo
C10H22
CAS-numero-kodo 124-18-5
ChemSpider kodo 14840
PubChem-kodo 15600
Fizikaj proprecoj
Aspekto senkolora likvaĵo kun odoro je benzino
Molmaso 142,2817 g·mol−1
Denseco 0,734g cm−3[1]
Fandpunkto −30 °C[2]
Bolpunkto 174,9 °C[3]
Refrakta indico  1,4080[4]
Ekflama temperaturo 51 °C[5]
Solvebleco Akvo:0,007 g/L
Mortiga dozo (LD50) >5000 mg/kg (buŝe)
Sekurecaj Indikoj
Riskoj R10 R65 R66
Sekureco S23 S24 S62
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero
GHS Damaĝo Piktogramo
02 – Treege brulema 08 – Risko al sano
GHS Signalvorto Damaĝa substanco
GHS Deklaroj pri damaĝoj H226, H304
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj P210, P233, P240, P241, P242, P243, P280, P301+310, P303+361+353, P331, P370+378, P403+235, P405, P501[6]
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

DekanoC10H22 estas alkana hidrokarbonido kun dek karbonatomoj. Kvankam 75 strukturaj izomeroj eblas por la dekano, la termino rilatas al la normala dekano aŭ n-dekano. Tamen, ĉiuj izomeroj elmontras similajn proprecojn kaj la komponado kelkfoje estas preterlasita. Ĉi tiuj izomeroj estas brulemaj likvaĵoj ne solveblaj en akvo sed solveblaj en etanolo, benzino kaj keroseno. Kvankam ĝi estas komponado en brulaĵoj, ĝia uzo kiel reakciaĵo estas preskaŭ nula, male al manpleno da aliaj alkanoj.

Kemia strukturo de la dekano
3D Kemia strukturo de la dekano

Sintezoj

redakti

Sintezo 1

redakti

   

Sintezo 2

redakti
  • Preparado ekde la dekanalo:

   

Sintezo 3

redakti
  • Preparado ekde la dekanolo:

   

Sintezo 4

redakti
  • Preparado ekde la dekilamino:

   

Sintezo 5

redakti
  • Preparado ekde la dekanamido:

 +3   + + 

Sintezo 6

redakti

 +   + 

Sintezo 7

redakti

 +   + 

Reakcioj

redakti

Reakcio 1

redakti

   

Reakcio 2

redakti
  • Konvertado al dekanalo:

   

Reakcio 3

redakti
  • Konvertado al dekanolo:

   

Reakcio 4

redakti
  • Konvertado al dekilamino:

   

Reakcio 5

redakti
  • Konvertado al dekanamido:

     

Reakcio 6

redakti
  • Konvertado al "klorodekano":

   

Reakcio 7

redakti
  • Konvertado al dekeno:

   

Literaturo

redakti

Vidu ankaŭ

redakti

Referencoj

redakti