Delto-valero-laktono
kemia kombinaĵo
| δ-valero-laktono | |||
 | |||
| Plata kemia strukturo de la δ-valero-laktono | |||
 | |||
| Tridimensia kemia strukturo de la δ-valero-laktono | |||
| Alternativa(j) nomo(j) | |||
| |||
| Kemia formulo | |||
| CAS-numero-kodo | 542-28-9 | ||
| ChemSpider kodo | 10488 | ||
| PubChem-kodo | 10953 | ||
| Fizikaj proprecoj | |||
| Aspekto | senkolora aŭ flaveca likvaĵo | ||
| Molmaso | 100.12 g·mol−1 | ||
| Denseco | 1.079g cm−3 | ||
| Fandpunkto | -13 °C | ||
| Bolpunkto | 230 °C | ||
| Refrakta indico | 1,4557 | ||
| Ekflama temperaturo | 112 °C | ||
| Solvebleco | Akvo:233 g/L | ||
| Mortiga dozo (LD50) | 2000 mg/kg (buŝe) | ||
| Sekurecaj Indikoj | |||
| Riskoj | R41 | ||
| Sekureco | S26 S39 | ||
| Pridanĝeraj indikoj | |||
| Danĝero
| |||
| GHS etikedigo de kemiaĵoj | |||
| GHS Damaĝo-piktogramo |
| ||
| GHS Signalvorto | Damaĝo | ||
| GHS Deklaroj pri damaĝoj | H318 | ||
| GHS Deklaroj pri antaŭgardoj | P280, P305+351+338, P310[1] | ||
(25 °C kaj 100 kPa) | |||
Delto-valero-laktono estas pirandevena laktono derivita el la 5-hidrokso-valerata acido, senkolora aŭ flava likvaĵo kun estersimila odoro kaj uzata kiel monomero por la produktado de poliesteroj k, kiel biogena brulaĵo, ĝi estas konsiderata verda solvanto.
Ĝi estas miksebla kun akvo kaj aliaj organikaj solvantoj. Ĝi uzatas kiel peranto por kemiaj sintezoj kaj fabrikado de industriaj farboj. Ĝi povas ekstraktiĝi ekde la ŝelo de la valencia oranĝo kaj ankaŭ uzatas kiel nutro-aldonaĵo.
Ĝi same uzatas por sintezado de kun-poliesteroj per polimerizo kun ringo-malfermado katalizita per lipazoj aŭ enzimoj kapablaj hidrolizi esterojn en acidojn kaj alkoholojn.
Sintezoj redakti
Sintezo 1 redakti
- δ-valero-laktono estas preparata per kataliza hidrogenigo de la 5,6-du-hidro-2H-piran-2-ketono en ĉeesto de sulfata acido, glacia acetata acido kaj paladio:
 |
Sintezo 2 redakti
- δ-valero-laktono estas sintezata per cikligo de la 5-bromo-valerata acido:
 |
Sintezo 3 redakti
- δ-valero-laktono estas sintezata per oksidiga cikligo de la ciklopentanono:
 |
