Neopentano

Neopentano
Plata kemia strukturo de la Neopentano
Tridimensia kemia strukturo de la Neopentano
Alternativa(j) nomo(j)
2,2-dumetilpropano Kvarmetilmetano
Kemia formulo	C5H12
CAS-numero-kodo	463-82-1
ChemSpider kodo	9646
PubChem-kodo	10041
Merck Index	15,6541
Fizikaj proprecoj
Aspekto	senkolora brulema gaso
Molmaso	72,1488 g·mol-1
Denseco	0,649g cm−3
Fandpunkto	-19,8°C
Bolpunkto	7,2°C
Ekflama temperaturo	161 °C
Memsparka temperaturo	450 °C
Refrakta indico	$n_{761}^{20}$ 1,3476
Solvebleco	Akvo:Nesolvebla
Sekurecaj Indikoj
Riskoj	R12 R51/53 R65 R66 R67
Sekureco	S09 S16 S29 S33 S61 S62
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero F+ Tre brulema Xn Noca por la sano N Damaĝaj substancoj F Brulema
GHS Damaĝo Piktogramo
GHS Signalvorto	Averto
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H220, H411
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P210, P273, P377, P381, P391, P403, P501
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Neopentano aŭ C₅H₁₂ estas duoble branĉoĉena alkano kun kvin karbonatomoj. Neopentano estas brulema gaso sub media temperaturo kaj premo kiu kondensiĝas al alte rapidbola likvaĵo dum malvarmaj tagoj, en glacia bano aŭ kunpremita al pli alta premo. Neopentano estas unu el la tri izomeroj de la pentano kaj la alia estas izopentano.

Ĝi estas la plej simpla alkano kun kvaternara karbono kaj ĝi posedas hiralajn tedraedrajn simetriojn. La bolpunkto de la neopentano estas 7,2°C draste pli malalta ol tiu de la izopentano (27,8°C) kaj de la normala pentano]] (35,2°C). Do, neopentano estas gaso sub normala temperaturo kaj atmosfera premo, dum ĝiaj izomeroj estas rapidbolaj likvaĵoj.

Sintezoj

Sintezo 1

• Preparado per reduktado de la pivalata acido:

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{LiAlH_{4}}}\,}}$

Sintezo 2

• Preparado ekde la "pivalonitrilo":

+${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$+

Sintezo 3

• Preparado ekde la "pivaloila klorido":

${\mathsf {{\xrightarrow[{-NaCl}]{+NaOH}}\,}}$${\mathsf {{\xrightarrow[{-2\,H_{2}O}]{+LiAlH_{4}}}\,}}$

Sintezo 4

• Preparado per reduktigo de la "pivaldehido":

${\mathsf {{\xrightarrow[{-H_{2}O}]{LiAlH_{4}}}\,}}$

Sintezo 5

• Preparado ekde la pivalamido:

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{LiAlH_{4}}}\,}}$${\mathsf {{\xrightarrow[{-NaNH_{2}}]{+NaOH}}\,}}$${\mathsf {{\xrightarrow[{-H_{2}O}]{LiAlH_{4}}}\,}}$

Sintezo 6

• Preparado ekde la neopentanolo:

${\mathsf {{\xrightarrow[{-H_{2}O}]{LiAlH_{4}}}\,}}$

Sintezo 7

• Preparado ekde la neopentilamino:

${\mathsf {{\xrightarrow[{-NaNH_{2}}]{+NaOH}}\,}}$${\mathsf {{\xrightarrow[{-H_{2}O}]{LiAlH_{4}}}\,}}$

Reakcioj

Reakcio 1

• Konvertado al pivalata acido:

${\mathsf {{\xrightarrow[{-H_{2}O}]{K_{2}Cr_{2}O_{7}}}\,}}$

Reakcio 2

• Konvertado al "pivalonitrilo":

${\mathsf {{\xrightarrow[{-HCl}]{Cl_{2}}}\,}}$${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{+HCN}}\,}}$+

Reakcio 3

• Konvertado al "pivaloila klorido":

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{K_{2}Cr_{2}O_{7}}}\,}}$${\mathsf {{\xrightarrow[{-HCl}]{+Cl_{2}}}\,}}$

Reakcio 4

• Konvertado al "pivaldehido":

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{K_{2}Cr_{2}O_{7}}}\,}}$

Reakcio 5

• Konvertado al "pivalamido":

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{K_{2}Cr_{2}O_{7}}}\,}}$${\mathsf {{\xrightarrow[{-HCl}]{NH_{2}Cl}}\,}}$

Reakcio 6

• Konvertado al neopentanolo:

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{K_{2}Cr_{2}O_{7}}}\,}}$

Reakcio 7

• Konvertado al neopentilamino:

${\mathsf {{\xrightarrow[{-HCl}]{+NH_{2}Cl}}\,}}$

Literaturo

• Science Direct
• NIST National Institute of Standards and Technology
• College of Liberal Arts & Sciences
• Chemistry: Structure and Dynamics
• Atom Tunneling Phenomena in Physics, Chemistry and Biology
• Adsorption and Diffusion
• Bridged Compounds—Advances in Research and Application
• Structure Elucidation in Organic Chemistry: The Search for the Right Tools

Vidu ankaŭ

• Pentano