Nord-Irlando

Ĉi tiu artikolo temas pri parto de Unuiĝinta Reĝlando. Por aliaj signifoj vidu la artikolon Irlando (apartigilo).

Nord-Irlando estas tiu parto de la Unuiĝinta Reĝlando kiu situas sur la insulo Irlando. La areo de Nord-Irlando estas 14,130 km², kaj la loĝantaro estas proksimume 1.900.000. Nord-Irlando situas en la nord-orienta angulo de la insulo Irlando. Nur la mallarĝa Norda Markolo disigas Nord-Irlandon de Skotlando. Post 1603, dum la rego de Jakobo la 1-a de Anglio (1603- 1625), multaj protestantaj setlintoj venis al Irlando de Britio. Ĉiujare, la protestantoj festas "Oranĝan Tagon," ĉar la 12-an de julio, 1690, en Britio, la protestanta armeo de William de Orange venkis la katolikan armeon de Jakobo la 2-a.

Nord-Irlando
Northern Ireland Tuaisceart Éireann (Irlanda) Norlin Airlann (Ulsterskota)
Iama flago de Nord-Irlando (el uzo ekde 1973)	Iama blazono de Nord-Irlando (el uzo ekde 1973)
Nacia himno: God Save the Queen (de jure) Londonderry Air (neoficia)
Nord-Irlando en la Unuiĝinta Reĝlando kaj Europo
lando de Britio senŝtata nacio integrita transmara teritorio lando vd
Bazaj informoj
Ĉefurbo	Belfasto 54° 36′ N 5° 55′ U (mapo)
Oficiala(j) lingvo(j)	angla lingvo, irlanda lingvo
Uzata(j) lingvo(j)	Angla, Irlanda, Ulsterskota
Areo	14 130 km²
Loĝantaro	1,893,700 (2015)
Loĝdenso	133 loĝ./km²
Loĝantoj	Britoj, Irlandanoj, Nord-Irlandanoj
Horzono	UTC+0 (en somero UTC+1)
Interreta domajno	uk
Landokodo	GB-NIR
Telefona kodo	+44 28
Plej alta punkto	Slieve Donard
Politiko
Politika sistemo	Konsentodemokratio en Konstitucia Monarĥio
Ŝtatestro	Reĝo Karlo la 3-a
Ĉefministro	Arlene Foster (ĉefministro) Michelle O'Neill (vic-ĉefministro)
Nacia tago	Tago de Sankta Patriko (17-a de marto) Batalo de la Boyne (12-a de julio)
Ekonomio
Valuto	Brita pundo (GBP)
MEP	laŭ 2018
– suma	£46 bilionoj
– pokapa	£24,900
Esperanto-movado
Landa E-asocio	Esperanto-Asocio de Irlando

Satelita vido

En 1920, Akto de la Brita Parlamento apartigis Nord-Irlandon de la cetero de la ĉefe katolika Irlanda Respubliko. Sed en Nord-Irlando daŭras konfliktoj inter la protestantoj kaj la romaj katolikoj. La plejparto da katolikoj volas unuigi Nord-Irlandon kaj la Irlandan Respublikon. La plejparto da protestantoj volas konservi la unuecon kun Britio.

La tikla demando pri flagoj

La ruĝa "+" sur blanka fono kun ruĝa mano centre estas ofte en libroj la flago de Nord-Irlando, sed en realo tiu flago estas ofenda al multaj nordirlandanoj kaj sekve ofte ne uzata en plej neŭtralaj kuntekstoj. Iam oni proponis novan neŭtralan flagon (ruĝa "x" sur blanka fono), sed ĝis nun tiu estas preskaŭ neniam uzata.

Administraj subdividoj

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Loka regado kaj administrado en Nord-Irlando.

Lingvoj en Nord-Irlando

Estas tri oficialaj lingvoj en Nordirlando:

• Angla lingvo
• Irlanda lingvo
• Ulsterskota lingvo

Aldone, estas du gestolingvoj (la brita kaj la irlanda) plus diversaj alinaciaj lingvoj, aparte la ĉina.

Lokoj en Nord-Irlando

• 
  Lisburn
• 
  Newry
• 
  Belfasto
• 
  Derry~Londonderry

Lokoj en Nord-Irlando
#	Urbo	Loĝantaro
1	Belfasto	334,420
2	Derry~Londonderry	84,750
3	Lisburn	71,403
4	Craigavon	68,890
5	Newtownabbey	66,120
6	Bangor	62,650
7	Ballymena	30,590
8	Newtownards	28,860
9	Newry	28,080
10	Carrickfergus	27,640

Servoj

• Universitato de Ulster

Historio

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Dispartigo de Irlando.

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Nordirlanda konflikto.

Vidu ankaŭ

• IRA (Irlando)

Plia legaĵo

Jones, Simon. Nord-Irlando kaptiĝinta inter la pasinteco kaj la estonteco: Superabundo de elektadoj. 'Le Monde Diplomatique', majo 2017.

Eksteraj ligiloj

• Dialekto de la angla lingvo en Nordirlando