Aŭtovojoj en Pollando

La jena teksto Aŭtovojoj en Pollando priskribas pri situacio kaj pri historio de konstruado de aŭtovojoj en Pollando. Pollando ne havas multajn aŭtovojojn. Programo de konstruado de aŭtovojoj en Pollando komencas ekde 1990-aj jaroj sed ĝi estas daŭre modifata kaj malrapide realigata. Lastaj planoj estas el 2004, kiam oni planas sistemon de aŭtovojoj je longeco ĉirkaŭ 1996 km. Ĝis fino de 2007 oni konstruis 698 km-jn de aŭtovojoj. Krom tiu estas 90 km-j nur duonfinitaj vojoj kaj 350 km dum konstruado.

Polaj aŭtovojoj kaj rapidvojoj

██ kompletigitaj

██ malfermitaj, kelkaj laboroj daŭras

██ konstruataj

██ skizo kaj konstrukontrakto, projektfazo

██ ofertataj al konstrufirmaoj

██ planitaj

Problemo de manko de aŭtovojoj en Pollando estas ĉiam elemento de sekvaj balotaj kampanioj. Plimulto da poloj ne estas kontenta pri la aktuala situacio pri aŭtovojoj. Fine de la la 2010-aj jaroj la konstruado devus esti plifortigita ĉar Pollando kaj Ukrainio en 2012 invitis al la Eŭropa Futbal-Ĉampionado 2012, sed konstrui tutan sistemon bezonas longan tempon.

La aŭtovojoj en Pollando estas signataj per numero de vojo en ruĝa fono. Antaŭ numero estas ĉiam litero A. Vojmontriloj kiuj montras al aŭtovojoj havas bluan fonon.

Listo de aŭtovojoj redakti

datumoj de la 27a de novembro, 2019.

signo	planata trako	priskribo	tuta longeco	nuna longeco	progresinta	dum konstruado	dum rekostruado
	Gdansko – Gorzyczki (landlimo)	Pola aŭtovojo A1	568 km	478,3 km	84,2%	89,7 km	neniuj datumoj haveblaj
	Słubice (landlimo) – Terespol (landlimo)	Pola aŭtovojo A2	622,2 km	474,6 km	76,3%	14,6 km	0 km
	Jędrzychowice (landlimo) – Korczowa (landlimo)	Pola aŭtovojo A4	672,8 km	672,8 km	100%	0 km	0 km
	Kołbaskowo (landlimo) – Rzęśnica (S3)	Pola aŭtovojo A6	29 km	25,5 km	87,9%	0 km	3,5 km
	Bielany Wrocławskie – Vroclavo (Psie Pole)	Pola aŭtovojo A8	22,4 km	22,4 km	100%	0 km	0 km
	Olszyna (granica) – Krzyżowa (A4)	Pola aŭtovojo A18	76,8 km	5,3 km, 70 km (norda duono)	6,9%	0 km	21,9 km (suda duono)
	Centralny Port Komunikacyjny – Mińsk Mazowiecki	Pola aŭtovojo A50	100 km	0 km	0%	0 km	0 km
entute			2091,2 km	1678,9 km + 70 km (unu duono)	80,28% + 3,3% (unu duono)	107,8, km + 21,9 km (unu duono)

Reguloj redakti

Limigoj de rapideco redakti

Maksimumaj rapidecoj sur polaj aŭtovojoj estas:

Tipo de veturilo	Maks. rapideco (km/h)
pasaĝera veturilo motorciklo ŝarĝaŭto ĝis 3,5 tunoj
aŭtobuso, kiu plenumas aldonajn teknikajn kondiĉojn
pasaĝera veturilo kun kromĉaro motorciklo kun kromĉaro ŝarĝaŭto kun kromĉaro ĝis 3,5 tunoj ŝarĝaŭto pli ol 3,5 tunoj (ankaŭ kun kromĉaro) markita veturilo, kiu transportas denĝerajn materialojn aŭtobuso (ankaŭ kun kromĉaro)
veturilo kun aĵo kiu elstaras fronte (ne pli ol 1,5 m disde seĝo)
motorciklo (ankaŭ kun kromĉaro) transportata infano 7 jara aĝe.

Ceteraj limigoj redakti

Leĝo pri trafiko malpermesas sur aŭtovojo:

returnado,
haltiĝado aŭ starado de veturilo (krom determinitaj lokoj),
retroirigado,
haŭlado, krom haŭlado per determinitaj veturiloj.
veturado per veturiloj, kiu ne povas movi pli ol 40 km/h. (ekz.: bicikloj, traktoroj)

Pagoj redakti

Pagoj kontraŭ traveturo estas aŭ estos en aŭtovojoj A1, A2 kaj A4. Oni pagas laŭ du sistemoj.

Malfermita sistemo redakti

Pli polulara inter koncesiuloj kaj jam funkciata estas malfermita sistemo. Pagoj estas pagita nur en vojpagejoj kiuj estas transverse lokita ĉefajn veturejojn de aŭtovojo. Pago dependas tipon de veturilo. Konstruado de ĉi tiu sistemo estas relative malmultekosta sed ĝi malkreskas flueco de trafiko ĉar ĉiufoje pro pagado veturiloj devas halti kaj viciĝi. Ekzemple vojpagejoj en aŭtovojo A2 estas po ĉirkaŭ 50 km.

Ĉi tiu sistemo estas uzata de:

Autostrada Eksploatacja S.A. en A2 en partoj:
- Nowy Tomyśl – Komorniki (50 km) ekde 27-a de oktobro 2004
- Krzesiny – Września (37,5 km) ekde 27-a de novembro 2003
- Września – Modła (47,7 km) ekde 20-a de decembro 2002
: Koncesiulo devas ŝanĝi la sistemon en fermita se trafiko kreskos ĝis determina nivelo.^[1]
Stalexport Autostrada Małopolska S.A. en A4 en parto Katowice-Murckowska – Balice I (61 km) ekde 3-a de aprilo 2000 (unua parto de pagata aŭtovojo en Pollando)

Fermita sistemo redakti

En ĉiu enveturo en aŭtovojo havas lokojn kie enveturanto ricevas "karton" kun informoj kie li aŭ ŝi enveturis. Kiam veturanto elveturas el aŭtovojo devas montri la "karton" en vojpagejoj kaj pagi. Konstruado de fermita sistemo estas pli alta ol malfermita sed kreskigas fluon de trafiko.

La fermita sistemo estos en partoj:

Aŭtovojo A2 Żdżary – Emilia (85,4 km)
Aŭtovojo A1 Gdansko - Nowe Marzy^[2]

Senpagaj aŭtovojoj redakti

tuta longeco de A6,
tuta longeco de A18
parto de aŭtovojo A2:
- Komorniki –Krzesiny (13,3 km) suda parto de pretervojo de Poznań
- Emilia – Stryków II (18,1 km) suda parto de pretervojo de Łódź
- Sługocin – Żdżary (ĉ. 19 km) kaj Września - Słupca (ĉ. 20 km)
partoj de aŭtovojo A4 inter vojpagejoj sur tereno de Gliwice, kaj inter Gliwice kaj Katowice (Ostropa – Bojków – Katowice-Murckowska) ^[3]
parto de A1 inter nodoj Maciejów kaj Sośnica sur tereno de Gliwic.
Post konstruado estos senpaga tuta aŭtovojo A8.

Historio de polaj aŭtovojoj redakti

Intermilita periodo redakti

Dum Intermilita periodo en Pollando diskutis kaj planis Vojoj designitaj por rapida veturado je longa distanco, al. aŭtovojoj. Laŭ ĉi tiu planoj specifis kiel plej gravaj vojoj:

Varsovio – Łódź (nuntempa planata A2 kaj S8),
Varsovio – Poznano – (landlimo) (nuntempe funkianta/projektata A2),
Gdynia – Bydgoszcz – Łódź – Katowice (nuntempe ekzistanta/konstruata/projektata S6/A1),
Katowice – Kraków – Lvivo (nuntempe parte ekzistanta A4),
Varsovio – Lublin – Lvivo (nuntempe planata S17),
ringo ĉirkaŭ Varsovio (nuntempe projektata sistemo de vojoj: S2/S7/S8/S17),
ringo ĉirkaŭ Poznano (nuntempe funkcianta/projektata sistemo de vojoj: A2/S5/S11),
ringo ĉirkaŭ Łódź (nuntempe funkcianta/projektata sistemo de vojoj: A1/A2/S14/S8).

Kiel planata vojoj por posta realigo specifas inter aliaj:

Varsovio – Ostrołęka – Bialistoko – Hrodno (nuntempe DK61, paralele kun S8),
Varsovio – Radom - Kielce – Krakovo (nuntempe funkianta/planata S7),
Katowice – Cieszyn (nuntempe ekzistanta/konstruata/projektata S1),
Varsovio – Brześć apud Bug (nuntempe planata A2),

kaj kelkaj ceteraj, sur terenoj kiuj estas nuntempe eksterlande.

Post 1945 redakti

Post dua mondmilito polaj landlimoj estis modifata. En la akiritaj terenoj Pollando heredis de Nazia Germanio ne finitajn (en multaj partoj nur konstruita unu veturejo) kaj parte detruatajn pro milito aŭtovojojn:

Pomeria (~60 km) – en parto Kołbaskowo – Chociwel (nuntempe A6 kaj DW142,
Mazuria (~50 km) – en parto Elbląg – Grzechotki (alinome: Berlinka, nuntempe S22),
Silezia (~270 km) – en parto Olszyna – Brzeg (~220 km) kaj Ujazd – Gliwice – Zabrze (~40 km) (nuntempe A18/A4, parto apud Gliwic nuntempe estas signita kiel DK88).

Plimulto de aŭtovojaj pontoj estis detruita dum milita tempo. Tuj post milito nur parto de ili estis konstruita denove. Ponto super rivero Ina estis rekonstruita en 1972, kaj pontoj sur riveroj Pasłęka, Młynówka kaj Omaza en vojo Elbląg – Grzechotki inter 1996 kaj 2003. Krom ĉi tiuj aŭtovojoj ekzistas en diferencaj statoj konstruadoj de vojoj en trakoj:

Krom rekonstruado de pontoj ĉiuj tiuj konstuaĵoj (finitaj kaj nefinitaj) ekzistas ĝis la 1990-aj jaroj.

1972 redakti

Unuaj seriozaj laboroj estis komencanta en la 1970-aj. En 1972 oni planis:

konstruado de vojo – Krakovo (nuntempe A4),
finado de konstruado (situado de dua veturejo) Vroclavo – Gliwice (nuntempe A4),
konstruado de vojo Varsovio – Katowice (alinome Gierkówka, nuntempe projektata/konstruata S8/A1).

1976 redakti

En 1976 planoj pligrandigis je partoj:

Tarnów – Krakovo (nuntempe projektata A4),
wschodnia obwodnica GOP (nuntempe S1),
Bielsko-Biała – Cieszyn (S1),
Varsovio – Poznano (alinome "Olimpijka", nuntempe funkcianta/projektata A2),
Łódź – Piotrków Trybunalski (nuntempe funkcianta/projektata A1).

1985 redakti

En 1985 en planoj oni antaŭvidis jam du tipoj de vojoj: aŭtovojoj kaj rapidvojoj. Kiel aŭtovojoj estis vojoj kie nuntempe estas aŭtovojoj A1, A2 kaj A4. Bedaŭrinde realigado de ĉi tiu planoj ne sukcesis. Inter jaroj 1978-1991 konstruis nur parto de A4 (Byczyna – Balice ĉirkaŭ 36 km), A2 (Września – Konin ĉirkaŭ 48 km) kaj A1 (Piotrków Trybunalski – Tuszyn ĉirkaŭ 18 km). Kaj dum sekvaj jaroj oni kapablis nur tre mallonga partoj en finoj de ekzistaj partoj kaj ĉe landlimo kie estis malfermata novaj trairejoj.

1993 redakti

Dum 1990-aj denove modifis planoj de sistemo de aŭtovojoj kaj de rapidvojoj. En 1993 kreskis ĝis aŭtovojo vojoj::

Szczecin – Gorzów Wlkp. – Zielona Góra – Legnica – Bolków – Lubawka (tiutempe A3),
Olszyna –Krzywa (A18, tiutempe A12),
Łódź – vroclavo – Bolków (tiutempe A8),
Kołbaskowo – Szczecin (A6).

2001 redakti

En 2001 registaro rezignis aŭtovojojn A3 - anstataŭis per rapidvojo S3 - kaj aŭtovojo estis malplilongiga ĝis pretervojo de Vroclavo kaj rapidvojo S8 en parto Vroclavo – Varsovio - Bialistoko.

2006 redakti

Konstruis parto de aŭtovojo A2 inter Konin kaj Stryków.

2007 redakti

22-a de decembro konstruis 25 km-an parton inter Rusocin - Swarożyn de aŭtovojo A1. kaj 26-a de septembro finis parto inter Klucz - Kijewo de aŭtovojo A6 (7,7 km).