Portalo:Homoj
|
Biografio (el la greka bio, kio signifas vivo kaj graphein, kio signifas skribi) estas ĝenro de literaturo aŭ de aliaj medioj (ekz. filmo) fondita je priskribo de vivo kaj eventuale verko pri ia persono, kutime de personeco.
- Bv aldoni landon kaj la nomojn al la tagoj.
Hodiaŭ, la 19-a de januaro festas sian nomtagon en la jenaj landoj tiuj personoj, kiuj nomiĝas:
red. La 19-an de januaro
Naskiĝis
- 1736: James Watt
- 1809: Edgar Allan Poe, Usono
- 1861: Anders Rosenberg
- 1868: Gustav Meyrink, aŭstra verkisto kaj tradukisto
Mortis
- 1557: Jacques Cartier
- 1576: Hans Sachs
- 1947: Frederico Figner
- 1974: Franz Nabl
- 1996: Erich Spitz, ĉeĥa esperantisto
Personoj laŭ profesio:
Agrikulturistoj Aktoroj Artistoj Distraj profesioj Esploristoj Futbalistoj Historiistoj Instruistoj Juristoj Ĵurnalistoj Kuiristoj Pedagogoj Pilotoj Politikistoj Reĝisoroj Sciencistoj Soldatoj
Personoj laŭ ŝtato:
Angloj Argentinanoj Aŭstralianoj Aŭstroj Belgoj Britoj Bulgaroj Ĉeĥoj Ĉinoj Danoj Egiptoj Estonoj Finnoj Flandroj Germanoj Grekoj Gvatemalanoj Hispanoj Hungaroj Irakanoj Irlandanoj Italoj Japanoj Kanadanoj Katalunoj Kolombianoj Kostarikanoj Kroatoj Latvoj Libananoj Litovoj Nederlandanoj Norvegoj Poloj Portugaloj Rumanoj Rusoj Serboj Slovakoj Sudafrikanoj Svedoj Svisoj Turkoj Ukrainoj Usonanoj Valonoj Venezuelanoj
Tiu ĉi portalo estis fondita la 5-an de novembro 2006. Fondis ĝin: Petr Tomasovsky
Enmetu {{Portalo Homoj}} en artikolojn pri homoj kaj estiĝos
Se vi volas aliĝi al administrado de tiu ĉi portalo, ne timu aligi vian nomon:
Zamenhof naskiĝis en la Ulica Zielona 6 en Bjalistoko (tiam en la Rusa Imperio de la caroj, nun en Pollando). Lia naskiĝtago estis la 3-a de decembro laŭ la julia kalendaro, la 15-a de decembro laŭ gregoria kalendaro kaj la 19-a de kislev laŭ la juda. Li estis filo de lingvoinstruisto Mordeĥaj Zamenhof (kiu ruse preferis Marko) kaj Rozalia (naskita Sofer). Lia familio estis litvaj (ne litovoj!) judoj. Liadire, li estis "Ruslanda hebreo".
red. Inkaa imperio
La plej potenca persono en la imperio estis Sapa Inca, la reganta inkao aŭ imperiestro, ankaŭ mallonge nomita Inkao. Post elekto de nova reganto, liaj subuloj konstruis por lia familio novan loĝpalacon. En la loĝejo de la antaŭa imperiestro plu restis ties familianoj. Nur devenuloj de la origina inkaa tribo havis ŝancon avanci ĝis la imperiestra nivelo. La edukado de la plej multaj familianoj de la Inkao okazis en "domoj de la scio" (Yachayhuasis).
La inkaoj sukcesis krei grandegan imperion per siaj militaj kapabloj, sed tiuj ne sufiĉus vivteni ĝin por longa tempo. Stabiligo de la imperio eblis nur per perfekta administrantaro, kiu kapablis efike apliki la resursojn de la lando. Tiurilate la imperio de la inkaoj estas komparebla kun la antikva Egiptio kaj la romia imperio.
Kublajĥano (Bordĵigin Ĥubilaj, ankaŭ Jüan Ŝ‘-cu) (23-a de septembro, 1215 – 18-a de februaro, 1294) nepo de la glora Ĝenĝis Ĥano kaj fondinto de ĉina (mongolia) imperio kaj dinastio Jüan (t.e. „Komenco“), reganto en Eŭropo konata precipe dank‘ al verko de veneziano Marko Polo, naskiĝas la 23-an de septembro de la jaro 1215 kiel la kvara filo de filo Toluo de Ĝenĝis Ĥano.
Ĝis la jaro 1251 la vivo de Kublajĥano montriĝas neinteresa - li havas neniajn politikajn nek armeajn ambiciojn, lia vivo estas, dirite per la parolo de hodiaŭa tago, la vivo ĉiutaga: sed la jaro 1251 signifas en la vivo de Kublajĥano radikalan ŝanĝon - en tiu ĉi jaro Kublajĥano fariĝas post sia mortinta frato Hülagü civila kaj armea administranto de mongolia norda Ĉinio, samtempe li gariĝas komandanto de mongoliaj soldataroj, batalantaj kontraŭ sudĉina imperio Sung.
Sankta Tomaso de Akvino (1225-7-a de marto, 1274) aŭ Tomaso la Akvinano (latine: Aquinas), la "Anĝela Doktoro", estas unu el la ĉefaj filozofoj kaj teologoj de la Okcidento, la fondinto de tomasismo aŭ okcidenta skolastikismo. Li penis unuigi fidon kaj racion, sciencon kaj religion. En lia epoko kaj lando, scienco estis la filozofio de Aristotelo kaj religio estis kristanismo, precipe katolikismo. Li priskribis sian unuigitan sistemon en sia majstra verko, Summa Theologica, en kiu li klarigas kristanismon laŭ la filozofiaj ideoj de Aristotelo. Kiel Aŭgusteno kombinis Platonon kun la Biblio, tiel same Tomaso kombinis Aristotelon kun ĝi. La uzo de antikvaj libroj (anstataŭ iaspeca scienco) kiel fonto de vero estis tre tipa por lia epoko.
Napoléon Bonaparte (naskiĝis la 15-an de aŭgusto 1769 en Ajaccio, Korsiko; mortis en la brita kolonio Saint Helena la 5-an de majo 1821) regis Francion de la fino de 1799, sub titolo unue de "Unua Konsulo", kaj poste Imperiestro de la Francoj de 1804 ĝis 1815 sub nomo Napoleono la 1-a. Li konkeris aŭ tenis sub sia hegemonio la plej grandan parton de Eŭropo. Li iniciatis la dinastion Bonaparte.
En la itala li nomiĝis Napoleone Buonaparte, en la korsika Nabolione aŭ Nabulione. Li estis filo de nobeloj. Li estis edukita en Francio kiam 9-jara. Napoleone (pliposte nomiĝos Napoléon Bonaparte) eklernis francan kiam 10-jara. Li ĉiam parolis kun itala akcento.
