1925
jaro
Aktualaĵoj | Eventoj laŭ tago de jaro
◄ |
19-a jarcento |
20-a jarcento
| 21-a jarcento
| ►
◄ |
1890-aj jaroj |
1900-aj jaroj |
1910-aj jaroj |
1920-aj jaroj
| 1930-aj jaroj
| 1940-aj jaroj
| 1950-aj jaroj
| ►
◄◄ |
◄ |
1921 |
1922 |
1923 |
1924 |
1925
| 1926
| 1927
| 1928
| 1929
| ►
| ►►
1925 estis normala jaro komenciĝanta ĵaŭde (ligilo montras kalendaron).
1925 en la aliaj kalendaroj | |
---|---|
Gregoria kalendaro | 1925 MCMXXV |
Ab urbe condita | 2678 |
Armena kalendaro | 1374 ԹՎ ՌՅՀԴ |
Bahaa kalendaro | 81 – 82 |
Barataj kalendaroj | |
- Vikram Samvat | 1980 – 1981 |
- Barata nacia kalendaro (Ŝaka Samvat) | 1847 – 1848 |
- Kalijugo | 5026 – 5027 |
Budhisma kalendaro | 2469 |
Ĉina kalendaro | 4561 / 4621 – 4562 / 4622 甲子 – 乙丑 |
Etiopa kalendaro | 1917 – 1918 |
Franca respublika kalendaro | 133 - 134 CXXXIII -CXXXIV |
Hebrea kalendaro | 5685 – 5686 |
Holocena kalendaro | 11925 |
Irana kalendaro | 1303 – 1304 |
Islama kalendaro | 1343 – 1344 |
- Imperia jaro | Kōki 2585 (皇紀2585年) |
- Japana nomo de erao (Jōmon) | 11925 |
Juliana kalendaro | Gregoria minus 10–13 tagoj, depende de tempoperiodo |
Korea kalendaro | 4258 |
Tajlanda suna kalendaro | 2468 |
En la jaro 1925 post Kristo okazis, interalie:
Eventoj
redaktiEsperantujo
redakti- 17-a Universala Kongreso de Esperanto en Ĝenevo.
- Kataluna Antologio publikita.
- Bulgara Antologio publikita.
- Malfermo de unua Somera Universitato.
- Esperanto akceptita de Universala Telegrafa Unio kiel "klara lingvo" en telegrafio[1].
- Apero de unua poŝtmarko en Esperanto.
- Paul Neergard, Ĥristo Gorov kaj László Somlai lernis Esperanton.
- La Kataluna Popolkanto publikita de Joan Amades kaj Jaume Grau Casas.
- Okazis en Parizo samtempe 2 konferencoj, nome la Internacia Konferenco por Uzado de Esperanto en Sciencoj Puraj kaj Aplikitaj organizita de la Internacia Scienca Asocio Esperanta, kaj la Dua Konferenco por la Uzado de Esperanto en Komerco kaj Industrio sub aŭspicioj de la Societo „Esperanto et Commerce“ kaj la Komitato de la Pariza Foiro.
- Fondita Esperanto-Organizo de la Ofichavantoj de Vieno.
- Esperanto Triumfonta iĝis Heroldo de Esperanto.
- La plena kolekto de la respondoj de Zamenhof estis publikigita de la Esperantista Centra Librejo, kun la titolo: “Dr-o Zamenhof. Lingvaj Respondoj (Plena Kolekto)”.
Mondo
redakti- Jaroslav Heyrovský kunkreis la polarografon.
- Francisco Cândido Xavier fariĝis spiritisto.
- La Real Academia de la Lengua oficiale ŝanĝis la nomon de la lingvo "castellana" (Kastila) al "Español" (Hispana lingvo).
- Irano : Mohamed Reza Pahlavi proklamita imperiestro.
- Gregoria kalendaro lanĉita en Turkio.
- Usono : Vajomingo : Nellie Tayloe Ross fariĝis la unua virina ŝtatestro en Usono.
- Universala Telegrafa Unio deklaris Esperanton Klara lingvo.
- Britio: fondita la "Air Defences of Great Britain" (Aeraj Defendoj de Britio).
- Oni konvenciis ke Astronomia Tago ekis je media-nokto.
- 3-a de marto: Benito Mussolini malfermis Italian Parlamenton.
- "Unione Sindacala Italiana" (Sindikata Itala Unio) malfermita.
- Leo Trotskij forigita de estraro de Milita Konsilantaro de Rusa Revolucio.
- Internacia Konferenco Pri Sano en Singapuro - Ligo de Nacioj
- Francisco Franco iĝis kolonelo.
- 1-a de januaro: Norvegio : Oslo denove estas la nomo de la ĉefurbo, anstataŭ Christiania.
- 21-a de februaro: Grupo de Virgulino Ferreira da Silva (Lampião) venkis paraibajn militfortojn.
- 6-a de marto: Pionerskaya Pravda, unu el la plej malnovaj ĵurnaloj en Eŭropo estis fondita.
- 6-a de marto: Belgio aneksis Eupen, Malmedy kaj Sankt-Vith.
- Vivanta latino, Veltpiĉno, Internacia komunika lingvo kaj Universal (Radzeckim) kreitaj.
- Frankfurto ĉe Majno: Unua Laborista olimpiado
Naskiĝoj
redakti- 14-a de januaro: Mishima Yukio: japana verkisto (m. 1970)
- 20-a de januaro: Ernesto Cardenal, nikaragva poeto kaj politikisto (m. 2020)
- 23-a de januaro: Louis-Christophe Zaleski-Zamenhof, nepo de L.L. Zamenhof (m. 2019)
- 26-a de januaro: Paul Newman, usona aktoro (m. 2008)
- 8-a de februaro: Jack Lemmon, usona aktoro (m. 2001)
- 16-a de februaro: Ivan Navumenka, belorusa verkisto (m. 2006)
- 20-a de februaro: Robert Altman, usona filmreĝisoro (m. 2006)
- 24-a de februaro: Etel Adnan, siri-usona poetino kaj artistino (m. 2021)
- 24-a de februaro: Evaldo Pauli, brazila esperantisto ((m. 2014)
- 6-a de marto: Rahman Rahi, barata poeto (m. 2023)
- 12-a de marto: Harry Harrison, usona sciencfikcia verkisto (m. 2012)
- 21-a de marto: Peter Brook, angla reĝisoro (m. 2022)
- 27-a de marto: Charles Henry Plumb, brita politikisto, prezidanto de la Eŭropa Parlamento (m. 2022)
- 28-a de marto: Alberto Grimaldi, itala film-produktoro (m. 2021)
- 3-a de aprilo: Tony Benn, brita socialista politikisto (m. 2014)
- 10-a de aprilo: András Ádám, hungara pentristo (m. 1985)
- 21-a de aprilo: Solomon Perel, german-israela verkisto (m. 2023)
- 8-a de majo: Ali Hassan Mwinyi, prezidento de Tanzanio 1985-1995 (m. 2024)
- 3-a de junio: Tony Curtis, usona aktoro (m. 2010
- 11-a de junio: William Styron, usona verkisto (m. 2006)
- 29-a de junio: Giorgio Napolitano, prezidento de Italio 2006-2015 (m. 2023)
- 2-a de julio: Patrice Lumumba, ĉefministro de Demokratia Respubliko Kongo (m. 1961)
- 10-a de julio: Mahathir bin Mohamad, ĉefministro de Malajzio
- 15-a de julio: Milada Hemerková, ĉeĥa esperantistino (m. 2001)
- 20-a de julio: Jacques Delors, franca politikisto, prezidanto de la Eŭropa Komisiono 1985-1995 (m. 2023)
- 26-a de julio: Ana María Matute, hispana verkistino (m. 2014)
- 29-a de julio: Mikis Theodorakis, greka komponisto (m. 2021)
- 1-a de aŭgusto: Ernst Jandl, aŭstra germanlingva verkisto (m. 2000)
- 28-a de aŭgusto: Arkadij Strugackij, rusa sciencfikcia romanisto (m. 1991)
- 1-a de septembro: Christiane Scrivener, franca politikistino, membro de Eŭropa Komisiono (m. 2024)
- 8-a de septembro: Peter Sellers, brita komika aktoro (m. 1980)
- 16-a de septembro: B.B. King, usona blusa gitaristo kaj kantisto (m. 2015)
- 16-a de oktobro: Angela Lansbury, brit-usona aktorino (m. 2022)
- 24-a de oktobro: Luciano Berio, itala komponisto (m. 2003)
- 10-a de novembro: Richard Burton, brita aktoro (m. 1984)
- 10-a de novembro: Jon Mirande, eŭska verkisto (m. 1972)
- 20-a de novembro: Robert F. Kennedy, usona politikisto (m. 1968)
- 23-a de novembro: Bernard Golden, usona esperantisto (m. 2008)
- 8-a de decembro: Arnaldo Forlani, ĉefministro de Italio 1980-1981 (m. 2023)
- 12-a de decembro: Ahmad Ŝamlu, irana poeto (m. 2000)
- 25-a de decembro: Hildegard Knef, germana aktorino (m. 2002)
- 27-a de decembro: Michel Piccoli, franca aktoro (m. 2020)
- Mihály Szegedi, hungara esperantisto (m. 2000)
- Maria Angelova, bulgara esperantistino (m. 1999)
- Hella Lanka, germana esperantisto (m. 2003)
- Maria Becker-Meisberger, germana esperantisto (m. 1999)
- Edwin Burg, nederlanda esperantisto (m. 2016)
Mortoj
redakti- Aleksandr Postnikov, rusa esperantisto (n. 1880)
- 24-a de januaro: Karel Pelant, ĉeĥa ĵurnalisto (n. 1874)
- 6-a de februaro: Karel Emanuel Macan, ĉeĥa esperantisto kaj komponisto (n. 1858)
- 28-a de februaro: Friedrich Ebert, germana politikisto (n. 1871)
- 31-a de marto: Carlos Gagini, kostarika verkisto kaj esperantisto (n. 1865)
- 15-a de aprilo: August Endell, germana arkitekto (n. 1871)
- 12-a de majo: Amy Lowell, usona poetino (n. 1874)
- 17-a de julio: Lopes Trovão, brazila historiisto, oratoro, kuracisto, ĵurnalisto kaj politikisto (n. 1848)
- 22-a de julio: Sophie Marie-Aline Menu de Ménil, franca esperantistino kaj baronino (n. 1870)
- 26-a de julio: Gottlob Frege, germana matematikisto, logikisto kaj filozofo (n. 1848)
- 22-a de aŭgusto: Zigfrīds Anna Meierovics, ĉefministro de Latvio (n. 1887)
- 27-a de aŭgusto: Efraim Skljanskij, soveta politikisto (n. 1892)
- 5-a de oktobro: Theodor Fuchs, aŭstra esperantisto, geologo kaj paleontologo (n. 1842)
- 20-a de novembro: Stefan Żeromski, pola verkisto (n. 1864)
- 5-a de decembro: Władysław Stanisław Reymont, pola verkisto (n. 1867)
- 13-a de decembro: Jenő Gyárfás, hungara pentristo (n. 1857)
- 25-a de decembro: Vladimir Korolenko, rusia verkisto kaj esperantisto (n. 1853)
Fontoj kaj notoj
redakti- ↑ Laŭ Enciklopedio de Esperanto; laŭ la sama fonto akceptita jam en 1924 flanke de Ligo de Nacioj