Kataluna Antologio

Kataluna Antologio
Aŭtoro	diversaj
Eldonjaro	1925
Urbo	Barcelono
Paĝoj	416
	v • d • r

Kataluna Antologio ^[1] estas Esperantlingva antologio pri la kataluna literaturo kompilita de Jaume Grau Casas ^[2]. Kunlaboris Josep Grau Casas, Ventura, Amades, Pellicer, Solà, Guardiet, Jofre, Capdevila, Torné, Pujulà, Rosselló, Torrents, Delfí kaj Josep Dalmau 1925, 416 p. Dua eld. 1931. Enhavo: Studoj pri la katalunaj lingvo kaj literaturo; Antikvaj aŭtoroj; Popolkantoj; Modernaj aŭtoroj.

Krom la kompilinto Jaume Grau Casas, kiu tradukis la plej grandan parton de la libro, kontribuis ankaŭ Josep Grau Casas, Joan Amades Gelats, Jacint Bremon Masgrau, Eduard Capdevila i Buil, Delfí Dalmau, Josep Maria Dalmau, Sebastià Alberich i Jofré, Estanislau Pellicier, Frederic Pujulà i Vallès, Josep Rosselló, Marià Solà i Montserrat, Artur Torné, Isidre Torrents, Josep Ventura i Freixas.

Ĝi estis Kronita verko de la Akademio.

EnhavoRedakti

AntaŭparoloRedakti

La kataluna lingvo : historio, strukturo, teritorio, disvolviĝo;
La kataluna literaturo : Originoj (XI-XII jarcentoj), Periodo de la trobadoroj (XII-XIII), Periodo "nacia" aŭ de la nacia formiĝo (XIII-XIV), Periodo "klasika" aŭ de la nacia pleneco (XIV-XV), Periodo de la dekadenco (XVI-XVII-XVIII), Periodo de la renaskiĝo (XIX-XX);
La kataluna antologio
Bibliografio

Antikvaj aŭtorojRedakti

RAMON LLULL (1235-1316) : Libre de Contemplació (fragmento), Libre de Amic e de Amat (fragmento); JAUME I, EL CONQUERIDOR (1274) : Crònica, La Conquesta de Mallorca (fragmentoj); BERNAT METGE (1350-1412) : El Somni (La Sonĝo), fragmentoj; MARTÍ I, L'HUMÀ (1406) : Proposició les Corts de Perpinyà (26 Gener de 1406): Gloriosa dicta sunt de te, Cathalonia; JORDI DE SANT JORDI (XVa jarcento) : Desert d'amics, de béns e de senyor; AUZIÀS MARCH (1393-1459) : Fantasiant, Amor a mi descobre (fragmento); JOHANOT MARTORELL (1460) : Tirant lo Blanch (fragmentoj); JOAN ROIÇ DE CORELLA (1430-1500) : Cançó (Kanzono).

PopolkantojRedakti

La grafo-mortinto (El Comte l'Arnau); Don Johan' kaj Don Ramon' (Don Joan i Don Ramon); La testamento de Amelio (El testament de N'Amèlia); Marianeto (Maria-Agneta); La maristo (El mariner); La najtingalo (El rossinyol); Montaroj de Canigó (Muntanyes de Canigó); Belegaj montoj (Muntanyes regalades); La paŝtistineto (La pastoreta);

Modernaj aŭtorojRedakti

Kataluna Antologio en Esperanto, 1949.

JACINT VERDAGUER (1845-1902)
Atlantido (L'Atlàntida), fragmentoj
Sanga nokto (Nit de sang)
La bukedo de Sankta Johano (El ram Santjoanenc)

ÀNGEL GUIMERÀ (1847-1924)
Maro kaj Ĉielo (Mar i Cel)
La mila jaro (L'any mil)
Reĝo kaj Monaĥo (Rei i Monjo)
Migrado (Romiatge)
Indibil kaj Mandoni (Indíbil i Mandoni)
La sekaj folioj (Les fulles seques)

POMPEU GENER (1848-1921)
La greka diino (La deessa grega)

MAGÍ MORERA I GALÍCIA (1853)
Sarkistinoj (Les birbadores)
La sunhorloĝo (El rellotge de sol)

MIQUEL COSTA I LLOBERA (1854-1922)
Sekeco (Sequedat)
La feinoj (Les dones d'aigua)
En sinjora ĝardeno (En un jardí senyorial)
La paŝtistineto (La pastoreta)
Plaĉa marbordo (Cala gentil)
La pino en Formentor' (El pi de Formentor)
Kial? (Perque?)
Adiaŭo (Comiat)

JOAN ALCOVER (1854)
La ermito almozpetanta (L'ermità que capta)

APEL·LES MESTRES (1854)
Markanto (Marina)
Minueto (Minuet)
Preĝo (Exhortació)
La granda arbo (El gran arbre)
La najtingalo (El rossinyol)

RAMON CASELLAS (1855-1910)
Malsangro (En Malassang)
La hontulino (L'encongida)
La nova idilio (L'idil·li nou)

JOAQUIM RUYRA (1858)
La feinetoj de l' maro (Les senyoretes del mar)
Terurigo (Basarda)

JOAN MARAGALL (1860-1911)
Kanto spirita (Cant espiritual)
La blinda bovino (La vaca cega)
La edzino parolas (L'esposa parla)
Rigarde al mar' (Vistes al mar)
Al amiko (A un amic)
La trobadoro kaj la princino Pireneaj (El trobador i la princesa pirenencs)
L' animo de l' floroj (L'anima de les flors)
Pirenea (Pirenenca)
Vojirante tra la montaro (Caminant per muntanya)
Antaŭ la ŝtormo (Davant el temporal)
Post ta tempesto (Despres de la tempesta)
Himno Iberia (Himne ibèric)
Laŭdo al la parolo (Elogi de la paraula)
Al la gekantistoj el Terrassa (Als cantaires de Terrassa)
Kanzono (Cançó)
La leciono de la migdalarboj (La lliçó dels atmetllers)

EMILI GUANYABÉNS (1860)
Ĉiutage (Cadadia)

SANTIAGO ROSSINYOL (1861)
La morfinulo (El morfiníac)
La studento (L'estudiant)
La Barcelona brokantejo (La fira de Bellcaire)

PERE RIERA (1862)
Anekdoto (Anecdota)

JAUME MASSÓ TORRENTS (1863)
Vagante tra la montaro (Vagant per la muntanya)
Agonio (Agonia)

ENRIC DE FUENTES (18fi4)
La urbo (La ciutat)
Frou-frou, frou-frou!

MIQUEL DELS SANTS OLIVER (1864-1920)
Popola (Popular)

PRUDENCI BERTRANA (1867)
La forlasita vojo (La ruta abandonada)
La kamenoj de la gastejoj (Les llars d'hostal)
La kabanoj de la karbfaristoj (Les barraques dels carboners)

SALVADOR ALBERT (l868)
La instruato (El deixeble)

PERE COROMINAS (1870)
Horoj de amo serenaj (Hores d'amor serenes)

LLUÍS VIA (1870)
Frenezulo kaj feino de akvo (El boig i la dona d'aigua)

IGNASI IGLESIAS (1871)
La semado (La sembra)
La Pasko de l' greno (La Pasqua granada)
La alkoholemulo (L'alcohòlic)

ADRIÀ GUAL (1872)
Mistero de Doloro (Misteri de Dolor)

GABRlEL ALOMAR (1873)
La kiso sur la okuloj (El bes sobre els ulls)

VICTOR CATALÀ (1873)
Rigarde al mar' (Vistes al mar)
Fabelo serena (Faula serena)
Anstataŭigo (Substitució)
Rezignacio (Conformitat)

FREDERIC PUJULÀ (1878)
Ĉevalo (El cavall)

ÀNGEL RUIZ PABLO (1877)
La amo (L'amor)

JOAN MARIA GUASCH (1878)
Eklogo (Egloga)
Laŭdo al rikoltantino de oranĝoj (Elogi a una collidora de taronges)
Lampiro (Cuca de llum)
Kanto de la ruĝa dianto (Cançó del clavell roig)
La falo de la fruktaro (La caiguda de la fruita)
La muelistino (La molinera)
Lampiro (Cuca de llum)
Kanto de la klara vivo (Cançó del viure clar)
Por vi kaj por miaj infanoj (Per vos i pels meus infants)
La mistero de l' herbejo (El misteri de la prada)

JOAN LLONGUERAS (1880)
Dankante flordonacon (Agraint un present de flors)

MIQUEL ROGER I CROSA (1881)
La testamento de Tomĉjo (La deixa d'En Tomeu)

RAMON SURINYACH SENTIES (1881)
Beno de la manĝotablo (Benedicció de la taula)

EUGENI D'ORS (XENIUS) (1882)
Distancoj (Distàncies)
Nomoj, diferencoj, nuancoj (Noms, diferències, matisos)
Verki artikolojn (Fer articles)
„Des gens bien“
Pri Esperanto (De l'Esperanto)
La amo al la metio (L'amor a l'ofici: Bernard Palissy)
Kio estas Filozofio? (Què és Filosofia?)
La Beltalia (La Ben Plantada: episodi de Magdalena)
Girona

JOAN PUIG I FERRETER (1882)
Krut-roko al ebenaĵo: lupo al homo (Del cingle al pla: del llop a l'home)

LLORENÇ RIBER (1882)
Al Virgilio (A Virgili)

JOSEP CARNER (1884)
Oh Déu etern, senyor de meravelles
Eltrovo de la kiso (Invenció del bes)
La brakoj de la amatino (Sonet dels braços)
Dianto (El clavell)
Malfido (Descreença)
Kanto timema (Cançó poruga)
Kanto variema (Cançó voluble)
Ĉe stacidomo (A l'estació)
Hejme en malvarma vetero (A caseta)
La puninstruo (L'escarment)

MIQUEL DE PALOL (1885)
Scherzo
Geedziĝo (Noces)

JOSEP MARIA LÓPEZ-PICÓ (1886)
Via rido kanta (Vostre riure esclata)
Mi envias je l' maten' (Tinc enveja del matí)
Plezuro en la haveno (Plaer en el port)

AGUSTI CALVET (GAZIEL), (1887)
Nova Vojaĝo Sentimentala, ankaŭ nomita La Apologio de Katalunujo (Nou Viatge Sentimental, dit també L'Apologia de Catalunya)

AMBROSI CARRION (1888)
Testa d'or

JOAN ARÚS (1891)
La deziro (El desig)
La amikino en la preĝejo (L'amiga al temple)
La eterna kanto (La cançó eterna)
La Poezio (La Poesia)

E. M. FERRANDO (1891)
Pri kiel la Sanktuloj volis manĝi fragojn (De com els Sants volien menjar maduixes)

CLEMENTINA ARDERIU (1893)
La animo parolas (Parla l'anima)
Elegio (Elegia)

VENTURA GASSOL (1893)
Simboloj: La kanto de l' maristoj (Simbols: La cançó dels mariners)

CARLES RIBA (1893)
Estança XLII

JOSEP MARIA DE SAGARRA (1894)
El foc de les ginesteres (Fragment cinquè episodi: I què voleu? - Volem desfer la ronya...)

TOMÀS GARCÉS (1901)
Balado de l' maristo (Balada del mariner)

ADIAŬO (COMIAT): Miquel Costa i Llobera

RecenzojRedakti

„ La libro estas abunda fonto de klasika beleco. Pli ol 50 verkistoj, poetoj kun pli ol 140 prozaj kaj versaj verkoj pledas elokvente por siaj lingvo kaj popolo. ”

— 1925, Julio Baghy, Literatura Mondo, paĝo 165

„ Ofte ni devis recenzi malgravajn kaj maldikajn Esperantajn presaĵojn. La Kataluna Antologio feliĉe surprizas pri la malaj kvalitoj.
Belega libro, riĉa enhavo, neta preso sur luksa papero. Ne nur la eksteraĵo estas plaĉa, nemalpli valora estas la teksto mem. Serioze scienca en la historiaj, lingvaj, literaturaj studoj kaj ankaŭ ĉarma legaĵo en la antologia parto aro da poezioj, skizoj, humoraĵoj, noveletoj. La tradukinto Graŭ Casas konfesas ke li oferis multjaran laboron por realigi sian celon.
La kataluna lingvo, asertas la aŭtoro, estas fratina de la provenca, do samdevena kaj samaĝa kiel aliaj latinidaj idiomoj. Post brila florado en mezepoko, politikaj cirkonstancoj malhelpis ĝian disvolviĝon, kiu nur dum la 19-a jarcento revigliĝis.
Jen la ĉefaj partoj de la verko.
Unue ĉapitro pri deveno, strukturo, disvolviĝo de la kataluna lingvo; historio de la kataluna literaturo, celo de l' antologio. Ĉi tiu konsistas el tri partoj. Unue antikvaj aŭtoroj kun notoj pri kaj tradukoj el 8 verkistoj de la 13-a ĝis 15-a jarcentoj. La Francoj rimarkas la grandan similon inter la temoj traktitaj de francaj kaj katalunaj mezepokaj verkistoj.
Due : popolkantoj kun studo kaj naŭ arioj akompanantaj tekstojn. Tiu dua parto jam aparte estis eldonita. Trie : modernaj aŭtoroj kiesbiografioj kaj citaĵoj plenigas 3/4 de l' libro. La granda nombro de poetoj ne mirigas ĉe l' lando de l' iamaj trobadoroj. ”

— 1929, Historio de Esperanto II, paĝoj 602-603