Burbona Resurtronigo en Francio

	Reĝlando Francio (Burbona resurtronigo)
Origina nomo:
Royaume de France (Restauration bourbonienne)
historia lando • reĝimo
Geografio
Ĉefurbo:	Parizo
	Loĝantaro
Lingvoj:	franca
Religioj:	katolikismo
	Ŝtat-strukturo
Ŝtat-strukturo:	Monarkio
Monunuo:	franca franko
	1-a Imperio
	Cent-Tagoj
	Julia Monarkio
	Elstaraj historiaj eventoj
6-a de aprilo 1814	La konservativa Senato vokas Ludovikon la 18-a al la trono.
2-a de majo 1814	Deklaro de Saint-Ouen
4-a de junio 1814	ĉarto de 1814
1-a de marto 1815	Cent-Tagoj
16-a de septembro 1824	Morto de Ludoviko la 18-a ; komenciĝo de la regno de Karlo la 10-a
2-a de aŭgusto 1830	Abdiko de Karlo la 10-a
	Diplomatiaj rilatoj
	v • d • r

La Burbona Resurtronigo en Francio - en naciaj lingvoj per metaforo de arkitektura vorto ankaŭ nomata "periodo de restaŭrado" - estas periodo de la historio de Francio inter la falo de la unua Imperio la 6-an de aprilo 1814 kaj la revolucio de franca revolucio de 1830 de la 29-a de julio 1830. La Resurtronigo konsistas en reveno al la monarkia suvereneco de la burbonoj, plenumita per monarkio limigita per la Ĉarto de 1814, en la regnoj de Ludoviko la 18-a kaj Karlo la 10-a, malplej aĝaj fratoj de Ludoviko la 16-a, defalinta en 1792 poste ekzekutita en 1793.

Tiu periodo estis interrompita per la Cent-Tagoj de la 20-a de marto ĝis la 8-a de julio 1815 en kiuj la defalinta imperiestro Napoleono la 1-a rekaptis la povon^[1]. Tiu interrompo ebligas distingi la 1-an Resurtronigon disde la 2-a Resurtronigo. Ĝi estis sekvata per la Julia Monarkio de 1830 ĝis 1848, ankaŭ limigita per la nova ĉarto de 1830, en la regno de Ludoviko-Filipo la 1-a, devenanta de la malplej aĝa branĉo de la burbonoj (la orleananoj).

La periodo de la monarkia Resurtronigo estis eksperimenta tempo por la komenciĝo de la parlamentismo, konservante kelkaj akiraĵojn de la franca revolucio de 1789.

La Resurtronigo estis okazo de eksperimento de konstitucia monarkio, en relative paca tempo en perturbita internacia ĉirkaŭo. La industria revolucio estigis profundajn ekonomiajn kaj sociajn ŝanĝegojn kaj tio efikas al la ministeria politiko.

En enlanda politiko, tio estas monarkia reveno sed sub influo de vera parlamenta vivo, kiu oscilis inter ultrareĝistoj, do aparte konvinkitaj monarkiistoj^[2] kaj liberaluloj.

Historio de la reĝimo

La malfacila reveno de la burbonoj (1814 - 1815)

La fino de la unua Imperio

Post hezita periodo flanke de la koalicio, kaj danke al Talleyrand, la Burbonoj revenis sur la tronon per Ludoviko la 18-a, frato de Ludoviko la 16-a

Unua Resurtronigo

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Unua Resurtronigo (Francio).

La Ĉarto de 1814 donita de Ludoviko la 18-a la 4-an de junio 1814.

La Cent-Tagoj

Pli detalaj informoj troveblas en artikoloj Cent-Tagoj kaj [[Ekzilo de la registaro de Ludoviko la 18-a en Gento]].

La batalo de Waterloo ĉesigis la parentezon de la Cent-Tagoj.

Komenciĝo de la dua Resurtronigo inter perturboj kaj liberala tento (1815 - 1820)

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo 2-a Resurtronigo (Francio).

Notoj kaj referencoj

↑ LES CENT JOURS (20 MARS 1815 – 8 JUILLET 1815). Alirita la 13-an de oktobro 2010..
↑ komparo la klarigon pri https://vortaro.net/#ultra_kdc la vortero ultra- en la] Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto (PIV), eldono de 2020, reta versio

Vidu ankaŭ

Bibliografio

Klasikaj verkoj

france Alphonse de Lamartine, Histoire de la Restauration en 8 volumoj (1851)
france Alfred Nettement, Histoire de la Restauration, (1860-1872) 8 volumoj
france Achille Tenaille de Vaulabelle, Histoire des deux restaurations jusqu’à l’avènement de Louis-Philippe, de janvier 1813 à octobre 1830, (1860-1874), 7 ĝis 10 vol. laŭ eldono, Garnier frères, Parizo
france Louis de Viel-Castel, Histoire de la Restauration Calman-Lévy (1860-1878) - 20 volumoj

Pli freŝdataj verkoj

Kategorio Burbona Resurtronigo en Francio en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

france Guillaume de Bertier de Sauvigny, Alfred Fierro, Bibliographie critique des mémoires sur la Restauration écrits ou traduits en français, eld. "Bibliothèque nationale", Parizo, 1988.
france Guillaume de Bertier de Sauvigny, La Restauration, eld. "Flammarion", 1990
france Emmanuel de Waresquiel, Benoît Yvert, Histoire de la Restauration (1814-1830) : naissance de la France moderne, eld. "Perrin", Parizo, 1996. Reeldonita laŭ poŝformato kun ĝisdatigo de la bibliografio, eld. "Perrin", Parizo, 2002. (ISBN 2-26201-901-0).
france Éric Le Nabour, Les deux Restaurations, eld. "Tallandier", Parizo, 1992.
france Jean-Yves Mollier, Martine Reid kJ Jean-Claude Yon (eldonistoj), Repenser la Restauration, eldonejo "Nouveau monde", 2005. (ISBN 2-84736-106-5).
france Gilles Malandain, L'Introuvable Complot: attentat, enquête et rumeur dans la France de la Restauration, eld. "EHESS", 2011

Antaŭe:	Epoko de la historio de Francio	Poste:
Unua Imperio 1804 — 1814	1814 — 1830	Julia Monarkio 1830 — 1848

	Portalo pri Historio
	Portalo pri Francio

[LES_CENT_JOURS.20_MARS_1815.8_JUILLET_1815-1] LES CENT JOURS (20 MARS 1815 – 8 JUILLET 1815). Alirita la 13-an de oktobro 2010..

[2] ro la klarigon pri https://vortaro.net/#ultra_kdc la vortero ultra- en la] Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto (PIV), eldono de 2020, reta versio

[1]

[2]