Aŭtonoma respubliko

La aŭtonoma respubliko aŭ respubliko estas politika ento ene de la respubliko kun enverguro de mem-regado, ofte inkluzive de siaj propraj konstitucio, registaro kaj parlamento. La termino estis precipe ofta en la antaŭa Orienta Bloko.

En Sovetunio tiuj entoj nomiĝis aŭtonoma soveta socialisma respubliko. Post disfalo de Sovetunio kaj apero de Rusia Federacio ili plejparte ricevis statuson de respublikoj ene de Rusio.

Respublikoj en Sovetunio

Ekde 1964 ĝis decembro 1991 en Sovetunio ekzistis 21 aŭtonomaj sovetaj socialismaj respublikoj (ASSR). Ili estis establitaj en teritorioj, loĝataj de naciaj malplimultoj.

En RSFSR

1. Adigea ASSR
2. Respubliko Altajo
3. Baŝkira ASSR
4. Burjata ASSR
5. Dagestana ASSR
6. Kabardio-Balkara ASSR
7. Kalmuka ASSR
8. Karaĉajio-Ĉerkesa ASSR
9. Karelia ASSR (ne konfuzu kun la samnoma regiono, parte lokita en Finnlando)
10. Komia ASSR
11. Krimea ASSR (1921-1945)
12. Maria ASSR
13. Mordva ASSR
14. Jakuta ASSR
15. Nord-Oseta ASSR
16. Tatara ASSR
17. Tuva ASSR
18. Udmurta ASSR
19. Ĥakasa ASSR
20. Ĉeĉena-Inguŝa ASSR (la 9-an de januaro 1993 dividita je Ĉeĉenio kaj Inguŝio)
21. Ĉuvaŝa ASSR

En Kartvela SSR

1. Abĥaza ASSR

En Uzbeka SSR

1. Karakalpaka ASSR

En Ukraina SSR

1. Moldava ASSR (1924-1940)
2. Krimea ASSR (ekde februaro 1991)

Aŭtonomaj respublikoj havis pli altan statuson ol aŭtonomaj provincoj kaj aŭtonomaj distriktoj. Ili sendis po 11 deputitojn al la Soveto de la Nacioj de la Supera Soveto de Sovetunio dum aŭtonomaj provincoj nur po 5 kaj aŭtonomaj distriktoj po 1. Prezidanto de la Konsilio de ministroj de aŭtonoma respubliko estis ano de Konsilio de ministroj de respektiva SSR.

Tamen statuso de aŭtonomaj respublikoj estis malpli alta ol tiu de SSR. Ili ne estis subjektoj de USSR kiel federacio, ne estis konsiderataj suverena ŝtato (malsame ol SSR), ne havis rajton eliri Sovetunion aŭ eĉ transiri de unu SSR al alia.

Jugoslavio

La Socialisma Federacia Respubliko de Jugoslavio (1943-1992) estis formale federacio de ses socialismaj respublikoj. Ene de la plej granda de tiuj ĉi aŭtonomaj respublikoj (Serbio) estis du aŭtonomaj provincoj. La federacia ĉefurbo estis Belgrado.

Aŭtonoma respubliko	Ĉefurbo	Flago	Blazonŝildo
Socialisma Respubliko Bosnio kaj Hercegovina	Sarajevo
Socialisma Respubliko Kroatio	Zagrebo
Socialisma Respubliko Makedonio	Skopjo
Socialisma Respubliko Montenegro	Podgorico
Socialisma Respubliko Serbio Socialisma Aŭtonoma Provinco Kosovo Socialisma  Aŭtonoma Provinco Vojvodino	Belgrado Prištino Novi Sad
Socialisma Respubliko Slovenio	Ljubljano

Aliaj landoj

• Naĥiĉevano, eksklavo kaj aŭtonoma respubliko de Azerbajĝano.
• Kartvelio havas du aŭtonomajn respublikojn :
  • Abĥazio, oficiale aŭtonoma, estas fakte sendependa.
  • Aĝario, aŭtonoma respubliko (antaŭe kiel aŭtonoma respubliko de Sovetunio).

Referencoj

Tiu ĉi artikolo estas traduko de la artikolo en la nederlandlingva versio de Vikipedio je la 28-a de julio 2018.