Diono (luno)

	Diono
	Natura satelito de Saturno (IV)
Oficiala nomo	Saturno IV
	Historio
Malkovrinto	Giovanni Domenico Cassini
Dato de malkovro; Loko de malkovro	21-a de marto 1684; Parizo
Unua superflugo	Sondilo Voyager 1; (12-an de novembro 1980)
	Orbitaj ecoj
Granda duonakso	377 400 km
Discentreco	0,002
Klinangulo	0,002° (rilate al la ekvatoro de Saturno)
Periodo	2,737 tagoj
	Fizikaj ecoj
Diametro	(1 123 ± 3) km (averaĝe)
Maso; - Denso; - Surfaca falakcelo; - Liberiga rapido	(21,095 ± 0,000 168) × 1021 kg; (1,475 7 ± 0,0036) × 103 kg/m3; 0,231 m/s2; 510 m/s
Rotacia periodo	Kaptita rotacio
Aksa kliniteco	0°
	Atmosferaj kaj surfacaj ecoj
Surfaca premo	0
Surfaca temperaturo	87 K (averaĝe)
Albedo	0,6
	Observaj ecoj
Videbla magnitudo	10,4
	v • d • r

Por samtitola artikolo vidu la paĝon Diono.

Diono estas unu el la naturaj satelitoj de Saturno, la kvara pli granda, post Japeto.

MalkovroRedakti

La 21-an de marto 1684, Dionon malkovris la franca italdevena astronomo Giovanni Domenico Cassini, kiu ankaŭ malkovris Japeton, Reon kaj Tetison. Cassini nomis la kvar lunojn kiujn li malkovris: "Sidera Lodoicea" (Steloj de Ludoviko) honore al Ludoviko la 14-a.

John Herschel en 1847 donis al ĝi la nomon de la titanino (aŭ oceanidino) Diona, unua edzino de Zeŭso kaj patrino de Afrodito.

Fizikaj ecojRedakti

Diono estas glacia astro, sed gia denso,(1 475 kg/m³) pensigas, ke ĝi entenas grandan kvanton (ĉ. 46%) da roko kaj silikatoj

Kvankam iomete pli malgranda, Diono similas al Reo, alia luno de Saturno: ambaŭ havas po malsimilajn duonsferojn: sur la "malantaŭa" duonsfero (laŭ la orbita movo) estas helaj strioj kiuj povas esti vulkanaj "cindroj" aŭ "neĝoj", sputitaj de glaciaj vulkanoj, la "antaŭa" duonsfero havas multenombraj krateroj

Samorbitaj lunojRedakti

Du aliaj lunoj sekvas saman orbiton kiel Diono, en ties punktoj de Lagrange: Heleno en L₄ kaj Polukso en L₅

Diono antaŭ Saturno, fotita de kosmosondilo Cassini 11-a de oktobro 2005
Malantaŭa duonsfero, kun strioj da "vulkana neĝo"
Diono fotita de Voyager 1
Mondmapo de Diono
Diono antaŭ Reo
Diono, sur fono de Saturno

Notoj kaj referencojRedakti

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Paĝaro pri planeda nomenklaturo ĉe la retejo de la usona geologia agentejo USGS (angle)
↑ Planetary Satellite Mean Orbital Parameters, Jet Propulsion Laboratory - Solar System Dynamics (angle)
↑ Retejo de la Observatorio ARVAL (angle)

Eksteraj ligilojRedakti

angle Diono, el "Vido sur la Sunsistemo
angle Diono el la paĝaro de NASA Arkivigite je 2009-08-26 per la retarkivo Wayback Machine
france Diono, el la pagaro de Jean-Michel
germane Diono, Heleno kaj Polukso

Diono (luno) en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Kategorio Diono (luno) en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

[malkovro-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Paĝaro pri planeda nomenklaturo ĉe la retejo de la usona geologia agentejo USGS (angle)

[2] Planetary Satellite Mean Orbital Parameters, Jet Propulsion Laboratory - Solar System Dynamics (angle)

[3] Retejo de la Observatorio ARVAL (angle)

[1]

[2]

[3]

Diono
Natura satelito de Saturno (IV)

Oficiala nomo	Saturno IV^[1]
Historio
Malkovrinto	Giovanni Domenico Cassini^[1]
Dato de malkovro Loko de malkovro	21-a de marto 1684^[1] Parizo^[1]
Unua superflugo	Sondilo Voyager 1 (12-an de novembro 1980)
Orbitaj ecoj
Granda duonakso	377 400 km
Discentreco	0,002
Klinangulo	0,002° (rilate al la ekvatoro de Saturno)
Periodo	2,737 tagoj
Fizikaj ecoj
Diametro	(1 123 ± 3) km (averaĝe)
Maso - Denso - Surfaca falakcelo - Liberiga rapido	(21,095 ± 0,000 168) × 10²¹ kg (1,475 7 ± 0,0036) × 10³ kg/m³ 0,231 m/s² 510 m/s
Rotacia periodo	Kaptita rotacio
Aksa kliniteco	0°
Atmosferaj kaj surfacaj ecoj
Surfaca premo	0
Surfaca temperaturo	87 K (averaĝe)
Albedo	0,6^[2]
Observaj ecoj
Videbla magnitudo	10,4^[3]
v • d • r