Zeŭso

ĉefdio de helena religio aŭ mitologio
Pri la specio de fiŝo, rigardu en Zeŭso (fiŝo).

Zeŭso (ankaŭ Zeŭs[1]) – helene (greke Ζεύς), latine Zeus – estis la ĉefa dio de la greka mitologio.

Zeŭso

Originala nomo Ζεύς
Sekso vira
Sidejo Olympus
Eble sama Jupitero, Peruno, Idaioso, Amon-Reo, Baalo, Toro, Ahura Mazda
Familio
Patro Krono
Patrino Rea
Edzo/Edzino Metida
Infanoj Areso, Afrodito, Apolono, Hefesto, Artemiso, Hermeso, Persefono, Dionizo, Helena de Trojo, Horoj, Arkesio, Talio, Polimnio, Erato, Terpsiĥoro, Eŭterpo, Uranio, Melpomeno, Kaliopo, Klio, Minoo, Hesperidinoj, Aoide, Eako, Melete, Argus, Mneme, Thelxinoë, Dardano, Ilitio, Hebo, Adrasteia, Polideŭko, Ate, Locrus, Heraklo, Perseo, Lakedemono, Aegipan, Myrmidon, Maneso, Acragas, Tantalo, Amfiono, Angelos, Zeto, Ejreno, Diko, Eŭfrozino, Eŭnomio, Thalia, Aglajo, Enio, Pasitoo, Acheilus, Piritoo, Opus, Arkaso, Britomartis, Atymnius, Solymus, Mnemozino, Titio, Jasiono, Corinthos, Emathion, Sarpedon, Radamanto, Cytus, Colaxes, Cres, Epafo, Ceroessa, Orchomenus, Libyan Sibyl, Sarpedon, Arche, Pelasgus, Meliteus, Latinus, Graecus, Zagreus, Aethlius, Ersa, Pandia, Palici, Astraia, Carpo, Thallo, Arctus, Atropos, Clotho, Lachesis, Magno, Makedon, Taenarus, Crinacus, Tikeo, Endimiono, Harmonia, Alagonia, Melinoe, Achaeus, Balius, Xanthus, Heleno, Carius, Aletheia, Kairo, Litaio, Mirtilo, Skamandro, Hekato, Asopo, Auxo, Megaros, Pajno, Nemea, Gracioj, Themides, Iardanus, Dysis, Geraestus, Olenus, Ogygias, Aegle, Aetae, Arcesilaus, Bithynus, Bura, Calligeneia, Car, Carnus, Targitaus, Chrysus, Koribantoj, Corythus, Cronius, Cyrnus, Damocrateia, Dodon, Dodone, Eetion, Ellops, Eriso, Ethalion, Eubuleus, Gargarvs, Kastoro kaj Polukso, Atena, Acme, Spartaeus, Basileia, Opus II, Hydarnis, Thebe, Aegesthius
Amkunuloj Egino, Leto, Leda, Aega, Alkmeno, Anaxithea, Antiopa de Tebo, Asterope, Cabye, Kalisto, Carme, Cassiopeia, Chaldene, Klimena, Danao, Demetra, Dia, Diona, Elara, Electra, Eŭropa, Eurymedusa, Eŭrinomo, Geo, Himalia, Hora, Io, Iodame, Isonoe, Laodamia, Maera, Maja, Mnemozino, Niobe, Nysa, Othreis, Pandora, Persefono, Pluto, Plouto, Protogeneia, Seleno, Semela, Tajgeto, Thalia, Thrace, Thyia, Afrodito, Calyce, Lamia, Podarge, Pirro, Kaliopo, Doris, Eĥidno, Eoso, Eurydome, Aetna, Helice, unnamed daughter of Borysthenes, Contumelia, Coryphe, Crete, Cyrno, Eurynome, Nemezo, Lamio, Phthia
vdr

Mitologio

redakti

Li estis filo de la titana dio Krono (aŭ Kronos). Li mortigis sian kruelan patron en la grava milito, Titanomakio. Poste, li batalis kontraŭ siaj fratoj Pozidono kaj Hadeso por esti la suverena reganto de Olimpo. Zeŭso estas la estro de la ĉielo kaj la pluvo. Lia armilo estas la fulmofrapo. Li estis la malfidela edzo de la diino Hera.

Zeŭso korespondas al dio Jupitero en la romia mitologio. Li estas la ĉefa greka dio.

Laŭ Francisko Azorín Zeŭso estas Ĉefdio de la greka Olimpo, filo de Kronoso k. Rea, frato de Posejdo, Hadeso, Hestia, Demetra k. Hera. Ikonografie estis reprezentata per nobla homa figuro kun sceptro k. apuda aglo.[2] Li indikas etimologion el la kelta Teut, de tie la greka Theos, Djeos, kaj de tie la latina Deus.[3]

Partneroj kaj idaro

redakti
Diinoj Mortemulinoj, nimfoj kaj aliaj Nekonata patrino Viraj amantoj
† Oni kutime priskribas Orionon kiel aŭtoktono, tio estas «naskita el la tero», kaj li disvolviĝis subtere, sed Geo neniel rekte rilatis al lia nasko. Kromaj versioj mencias ke liaj gepatroj estis Pozidono kaj Eŭrjalo.
†† La diversaj grekaj fontoj asertas ke ili estis filinoj de Zeŭso kaj de la titanino Temiso, aŭ de originaj estaĵoj kiel Nikso, ĤaosoAnanko.

Piednotoj

redakti
  1. Londona Biblio - Agoj 14:12
  2. Francisko Azorín, arkitekto, Universala Terminologio de la Arkitekturo (arkeologio, arto, konstruo k. metio), Presejo Chulilla y Ángel, Madrido, 1932, paĝo 214.
  3. Azorín, samloke.
  4. Higino, Fábulas 155.