Mikołów
Mikołów (jen pole, germane Nicolai ĝis 1911, Nikolai ekde tiam) ekde la jaro 1922 estas urbo en Pollando, situante en la sud-okcidenta parto de la lando, ĝi troviĝas en la Silezia provinco inter la riveroj Vistulo kaj Odro. La urbo apartenas al samnoma komunumo en distrikto Mikołów. De la ĉirkaŭantaj ĝin montebenaĵoj eblas admiri pitoreskan panoramon de montaro Beskidy.
| Mikołów | |||||
| germane: Nicolai/Nikolai, ĉeĥe Mikulov | |||||
|
| |||||
| Blazono | |||||
 | |||||
| urba municipo de Pollando • urbo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| |||||
|
| |||||
 Mapo
| |||||
| Genitivo de la nomo | Mikołowa | ||||
| Provinco | Silezia provinco | ||||
| Distrikto | distrikto Mikołów | ||||
| Komunumo | komunumo Mikołów | ||||
| Speco de komunumo | Urba | ||||
| Urba komunumo | Jes | ||||
| Aglomeraĵo | 3487000 (Katowice) | ||||
| Fondita en | Antaŭ 1222 (la unua skriba mencio) | ||||
| Urborajtoj | 1547 | ||||
| Koordinatoj | 50° 10′ N, 18° 54′ O (mapo)50.16666666666718.9Koordinatoj: 50° 10′ N, 18° 54′ O (mapo) | ||||
| Areo | 81 km² | ||||
| Loĝantaro | 42053 (en 2005) | ||||
| Loĝdenso | 472 loĝ./km² | ||||
| Poŝtkodo | 43-190 do 43-197 | ||||
| Telefona antaŭkodo | 32 | ||||
| Aŭtokodo | SMI | ||||
| TERYT | 2243308021 | ||||
| Estro | Marek Balcer | ||||
| Titolo de estro | Urbestro | ||||
| Adreso de estraro | Rynek 16 | ||||
| Retpoŝto de estraro | bb@mikolow.um.gov.pl | ||||
| Poŝtkodo de estraro | 43-190 | ||||
| Telefono de estraro | 32 324-85-00 | ||||
| Fakso de estraro | 32 324-84-00 | ||||
| Poŝto de estraro | um@mikolow.um.gov.pl | ||||
| Ĝemelaj urboj | (Nederlando) Beuningen (Francio) Sainte-Geneviève-des-Bois (Ĉeĥio) Klimkovice (Slovakio) Ilava | ||||
| Komunuma retejo | http://www.mikolow.um.gov.pl | ||||
| Domajno | mikolow.eu, mikołów.pl | ||||
La nomo Mikołów respektive Nikolai devenas de la nomo la unua posedanto de la vilaĝo, do de Nikolao. Tiuepoke en la pola lingvo oni ankoraŭ por Nikolao uzis la formon Mikuł kaj la unua nomo de la urbo estis simile Mikułów. Oni ŝanĝis ĝin konforme al la ŝanĝoj en la pola lingvo, sed nur fine de la 19-a jarcento. La literon >u< anstataŭis la litero >o< - kio evidente ŝanĝis la nomosonon.
La urbo estas unu el la plej malnovaj urboj de Silezio, kaj fieras pri la 780-jara historio. La spuroj de la setlejo Mikołów enloĝata iam de kamparanoj kaj metiistoj troviĝas en la regiono, kie nun lokiĝas kapelo de la sanka Nikolao. La urbo komence de sia ekzisto apartenis al la dukslando Ratibor, ekde 1336 apartenis al la reĝlando Bohemio kadre de la germanlingva Sankta Romia imperio, kadre de tiu reĝlando eniris la habsburgan monarkion kaj en 1742 transiris al Prusio, ekde 1871 kadre de la Germana Regno. La 22-an de julio 1911 la literumo de la loknomo Nicolai estis ŝanĝita al Nikolai. En la referendumo en Supra Silezio la 20-an de marto 1921, 56 % de la urbanoj voĉdonis por restado en Germanio kaj 44% por aliĝo al Pollando. Ĉar la distrikto de Pless, al kiu apartenis la urbo, voĉdonis por Pollando kun granda plimulto, la urbo Nikolai estis cedita al Pollando la 28-an de junio 1922 kaj ricevis la polan nomon Mikołów.
Kiel malmultaj aliaj, la urbo sukcesis konservi la karakteron de malgranda urbeto, rezistante negativajn fenomenojn de la 19-a kaj 20-a jarcento, ligitajn kun la evoluo de la peza industrio. Ĉe la stratetoj de ĝia Malnovurba Kvartalo leviĝas multnombre belaj 18- kaj 19-jarcentaj brikdomoj. La malnova foirplaco kun la situanta centre fontano estas unu el la plej ŝatataj rendevulokoj. De ĉi tie stelforme disirantaj stratetoj kondukas al la lokoj de la tuta urbo. La migran turismon favoras pluraj turismaj itineroj pasantaj tra Mikołów. Ili gvidas al pluraj naturmonumentoj kaj al aparte ravaj lokoj en la najbaraj arbaroj. Se temas pri monumentoj en la urbo mem oni devas nepre viziti ĝian la plej malnovan masonitan konstruaĵon, nome, la preĝejon de Dipatrino la Neĝa. Dato de ĝia konstruo ne estas konata, kvankam sciencistoj opinias, ke tio okazis tuj post la 1270-a jaro. La preĝejo konstuita en la malnovgotkia stilo administracie estis tute sendependa de la urbo, ĉar ĝi apartenis al la urbaj aŭtoritatoj de la kvartalo „Podfara”.
La urbo dum jarcentoj evoluis malrapide kaj relative trankvile, kvankam skuis ĝin incendioj kaj epidemioj, rezulte de kiuj dufoje la loĝantaro du-trione estis dekumita. Evolusalton de la urbeto ne alportis ankaŭ la funkciigo de la minejo. Malgraŭ la fakto, ke periode oni elterigadis ĉi tie karbon en la urbo ne sentiĝas la tipa por Silezio minista etoso. Gravan fierindaĵon de la urbo - eble iom surprize - konsistigas multspeciaj verdaĵoj, kiuj jam baldaŭ troviĝos en la konsisto de la Malsuprsilezia Botanika Ĝardeno. Kiel oni informas, ĝi kreiĝos sur la areo de 130 hektaroj por protekti 100 maloftajn plantospeciojn kaj apartajn naturajn valorojn. Ĉirkaŭ la ĝardeno estos konstruita 400 hektara ekologia parko, kiu estos la plej granda ĉi speca loko en Pollando.
Famuloj redakti
En la iam nomata Nikolaj naskiĝis arkitekto Ignaz Wechselmann.
Bibliografio redakti
- Konstanty Prus, "Z przeszłości miasta Mikołów i jego okolicy" (El la pasintco de urbo Mikołów kaj ties ĉirkaŭaĵo), Mikołów 1932
- Jan Kantyka, Alojz Targ, "Mikołów - zarys rozwoju miasta" (Mikołów - skizo pri evoluo de la urbo), Katowice 1972
Eksteraj ligiloj redakti
- http://www.mikolow.um.gov.pl Arkivigite je 2005-05-18 per la retarkivo Wayback Machine
- http://www.stat.gov.pl/english/index.htm Arkivigite je 2006-01-13 per la retarkivo Wayback Machine
- Wirtualne panoramy Mikołowa Virtualaj panoramoj de Mikołów