Provinco Balĥo

provinco (velajat) de Afganio
(Alidirektita el Provinco Balĥ)

Balĥo (ankaŭ latinliterigita Balkh, perse بلخ) estas provinco en la nordo de Afganio. Laŭ la stato de 2009 ĝi havis 1 182 000 loĝantojn.[1] La provinca ĉefurbo estas Mazar-i Ŝarif. Provincestro ekde la jaro 2004 estas Mohamed Ata.

Provinco Balĥo
Administra unuo/Provinco
provinco de Afganio [+]

LandoAfganio

Supermara alteco340 m [+]
ĈefurboMazar-i Ŝarif
- koordinatoj37° N, 67° O (mapo)36.767.116666666667Koordinatoj: 37° N, 67° O (mapo)
Akvokolektejo16 186,3 km² (1 618 630 ha) [+]
Areo16 186,3 km² (1 618 630 ha) [+]

Loĝantaro1 509 183 [+] (2021)
Denseco93,24 loĝ./km² [+] [+]

HorzonoUTC+04:30 [+]
ISO 3166-2AF-BAL

Provinco Balĥo (Tero)
Provinco Balĥo (Tero)

Provinco Balĥo (Afganio)
Provinco Balĥo (Afganio)
DEC

Map
Provinco Balĥo
Vikimedia Komunejo:  Balkh Province [+]
vdr

Balĥo estis antikva urbo kaj centro de Budhismo kaj Zoroastrismo en kio estas nune norda Afganio.

Historio

redakti

La regiono estas inter la plej frue home loĝataj en tuta Centra Azio kaj estas la lulilo de la irana civilizo. En la antikva epoko konata per la nomo Zariaspa (malnovperse: Ora Ĉevalo), (greke: Ζαρίασπα), pli poste Baktra (greke: Βακτρα), ĝi estis parto de la legenda regno Baktrio.

En la regiono la Silka Vojo renkontis plian antikvan komercan vojon, kiu nordokcidenten laŭ la valo de la rivero Amudarjo kondikis al la Kaspia Maro, kaj sudorienten per la montpasejo Ĥajber al Suda Azio.

Ĉirkau la jaro 500 a.K. Baktrio estis konkerita de la persoj kaj integrita en la Persan Imperion. Ĝis la konkero de Persio fare de la armeo de Aleksandro la Granda, Baktrio restis unu el la plej gravaj Satrapioj de la Persa Imperio de la aĥemenida dinastio.

Sub la rego de la seleŭkida dinastio la regiono preskaŭ ĉiam estis helena kolonio. Pli poste la regiono Bactra sub la sasanidoj ree estis parto de unuiĝinta persa imperio, antaŭ ol la regiono estis konkerita kaj islamigita fare de la araboj

En la mezepoko la teritorio estis parto de la regno de la samanidoj. Post la falo de la Samadidoj la regiono havis diversajn regantojn, interalie la gaznavidoj, guridoj, selĝukoj, la ĥorezmianoj, la mongoloj kaj de Timur-e Lang

Fine de la 18-a jarcento la regiono estis konkerita fare de la afganoj sub gvido de ŝaho Ahmad Durrani kaj integrigita en la nove fonditan regnon Afganio.

Poste la teritorio iĝis kontrolata fare de la Rusia Imperio, ĝis ĝi meze de la 19-a jarcento - laŭ la Great Game ("granda ludo") kaj ligitaj interŝtataj traktatoj inter la eŭropaj koloniaj potencoj Rusio kaj Britio - fine estis deklarita parto de Afganio.

Vidu ankaŭ

redakti

Eksteraj ligiloj

redakti