S-chanf

Por samtitola artikolo vidu la paĝon S-chanf (stacidomo).

S-chanf
Blazono de S-chanf
S-chanf
komunumo en Svislando
Kantono	Grizono
Distrikto	Malojo
Komunumaro	Supra Engadino
Koordinatoj	46° 36′ 43″ N 9° 58′ 55″ O (mapo)
Nombro de loĝantoj	682
Areo	138,03 km²
Alteco	1660 m super marnivelo
Poŝtkodo	7525
Komunumkodo	3788
Mapo de S-chanf

Pri la komunumo

S-chanf (prononcu sĥanf, en la germana lingvo kaj ĝis 1943 oficiala nomo Scanfs) estas komunumo de la komunumaro Supra Engadino kaj la distrikto Malojo en Kantono Grizono, Svislando. Ĝi havis 682 loĝantojn je la 31-a de decembro 2009.

Geografio

S'chanf estas la plej orienta komunumo de Supra Engadino, ĉe la bordo de la rivero Eno. La komunumo konsistas krom el la vilaĝo S-chanf el la frakcioj Chapella, Cinuos-chel kaj Susauna. La valo Trupchun en sudoriento de la komunumo apartenas al la Svisa Nacia Parko, kiu estas unu el la ĉefaj enspezofontoj de la komunumo. Tie situas ankaŭ la monto Piz Quattervals, kies kulmino kun alteco de 3165 m s.m. estas la plej alta puntko de la komunuma teritorio.

Najbaraj komunumoj

La komunumo S-chanf limas en nordo al Davos, en nordoriento al Susch, en oriento al Zernez, en sudoriento al Livigno (Italio), en sudo al Zuoz, en okcidentosudokcidento al Madulain, en sudokcidento al Zuoz, kaj en sudsudokcidento al Bergün/Bravuogn.

Trafiko

Tra S-chanf pasas la kantona ĉefovojo n-ro 27 de Samedan tra Engadino al Tirolo. Al la publika transportreto la komunumo estas konektita per la trajnlinio de Retia Fervojo de Sankta Maŭrico al Scuol-Tarasp.

Lingvoj

Kiel en la tuta Engadino ĝis en la 19-a jarcento la ĉefa kaj praktike unika lingvo en S-chanf estis la putera dialekto de la romanĉa lingvo. S-chanf estas unu el la malmultaj komunumoj en Engadino, kie ankoraŭ hodiaŭ la pli multo parolas la romanĉon, tamen ankaŭ en tiu-ĉi komunumo la nombro de germanlingvanoj dum la lastaj jaroj kreskis forte. Dum la popolnombrado de 1980 ankoraŭ 74,46% de la loĝantaro parolis la romanĉan, 16,02% la germanan kaj 5,63% la italan. En la jaro 2000 la nombro de la romanĉlingvanoj estis ankoraŭ 51,77%, dum la nombro de germanlingvanoj kreskis al 37,26%. La itallingva grupo en absolutaj ciferoj ankaŭ kreskis en relativaj ciferoj restis kun 5,65% praktike identa.

Historio

La unua dokumenta mencio de S-chanf datiĝas el la jaro 1137 kiel Scaneves. En la jaro 1932 sur la rokokulmino Botta striera norde de la vilaĝo S-chanf estis sur alteco de 2050 m s.m. malkovrita setlejo de la meza bronzepoko de la tiel nomita Melaŭno-Kulturo. Ĝis 1543 S-chanf estis parto de Zuoz, tiam ĝi kadre de divido de Supra Engadino fariĝis aparta najbararo en la tribunalkomunumo Suot Funtauna Merla. Surbaze de la administracia reformo de 1851 S-chanf fariĝis politika komunumo de la komunumaro Supra Engadino en la distrikto Malojo.

Vidu ankaŭ

• S-chanf (stacidomo)
• Cinuos-chel-Brail (stacidomo)

Eksteraj ligiloj

• Oficiala retejo de la komunumo S-chanf
• S-chanf en la Historia Leksikono de Svislando  (germane, france, itale)

•  Vidu ankaŭ en la Vikimedia Komunejo la kategorion S-chanf – (Kolekto de bildoj kaj plurmediaj dosieroj)