1932
jaro
Aktualaĵoj | Eventoj laŭ tago de jaro
◄ |
19-a jarcento |
20-a jarcento
| 21-a jarcento
| ►
◄ |
1900-aj jaroj |
1910-aj jaroj |
1920-aj jaroj |
1930-aj jaroj
| 1940-aj jaroj
| 1950-aj jaroj
| 1960-aj jaroj
| ►
◄◄ |
◄ |
1928 |
1929 |
1930 |
1931 |
1932
| 1933
| 1934
| 1935
| 1936
| ►
| ►►
1932 estis superjaro komenciĝanta vendrede (ligilo montras kalendaron).
1932 en la aliaj kalendaroj | |
---|---|
Gregoria kalendaro | 1932 MCMXXXII |
Ab urbe condita | 2685 |
Armena kalendaro | 1381 ԹՎ ՌՅՁԱ |
Bahaa kalendaro | 88 – 89 |
Barataj kalendaroj | |
- Vikram Samvat | 1987 – 1988 |
- Barata nacia kalendaro (Ŝaka Samvat) | 1854 – 1855 |
- Kalijugo | 5033 – 5034 |
Budhisma kalendaro | 2476 |
Ĉina kalendaro | 4568 / 4628 – 4569 / 4629 辛未 – 壬申 |
Etiopa kalendaro | 1924 – 1925 |
Franca respublika kalendaro | 140 - 141 CXL -CXLI |
Hebrea kalendaro | 5692 – 5693 |
Holocena kalendaro | 11932 |
Irana kalendaro | 1310 – 1311 |
Islama kalendaro | 1350 – 1351 |
- Imperia jaro | Kōki 2592 (皇紀2592年) |
- Japana nomo de erao (Jōmon) | 11932 |
Juliana kalendaro | Gregoria minus 10–13 tagoj, depende de tempoperiodo |
Korea kalendaro | 4265 |
Tajlanda suna kalendaro | 2475 |
En la jaro 1932 post Kristo okazis, interalie:
Eventoj
redaktiEsperantujo
redakti- 24-a Universala Kongreso de Esperanto en Parizo.
- Ĉesigo de Kontrakto de Helsinki;
- Skismo en laborista Esperanto-movado kaj kreo de Internacio de Proleta Esperantistaro.
- En Tokio okazis Japana Esperanta Kongreso.
- František Omelka kaj Georges Junier eklernis Esperanton.
- 23-a de marto : Strato en urbo Rio-de-Ĵanejro ricevis nomon Esperanton.
- Unua vortaro Rumana-Esperanto publikita de Petro Firu
- Hungara Esperanto-Muzeo
- Eldonejo EKRELO eldonis novelon la Submarinistoj de A.S.Novikov-Priboj tradukita de E.Blinov.
Mondo
redakti- Sauda Arabio : Abdel Aziz as-Saud surtroniĝas
- Rusio: fondita Lesozavodsk
Januaro
redakti- 3-a de januaro - Brita rego arestas kaj malliberas Mohandas Karamchand Gandhi kaj Vallabhai PATEL.
- 8-a de januaro - Britio: La anglikana ĉefepiskopo de Canterbury malpermesas regeedzigon por divorciĝintoj.
- 12-a de januaro - Hattie W. Caraway iĝas la unua virino elektita por la Usona Senato
- 15-a de januaro
- Pierre Laval kolektas novan registaron en Francio.
- Ĉirkaŭ 6 milionoj da senlaboruloj en Germanio
- 26-a de januaro - Brita submarŝipo M-2 sinkas kun ĉiuj 50 maristoj.
- 28-a de januaro - Japana Imperio okupacias Ŝanhajon.
- 29-a de januaro - Auŝtrio: Malplimulteca registaro de Karl Mureschi finas regokrizon.
- 31-a de januaro - Japanaj militŝipoj atingas Nankinon.
Februaro
redakti- 2-a de februaro
- Konferenco pri malarmado ekas en Ĝenevo.
- Ligo de Nacioj rerekomendas negocon inter Respubliko Ĉinio kaj Japanio.
- 4-a de februaro - Japanio okupacias Harbin.
- 11-a de februaro - Papo Pio la 11-a rekontas Benito Mussolini en Vatikanurbo
- 18-a de februaro - Japanio deklaras Manchukuo-n (japana nomo de Manĉurio) sendependa el Ĉinio.
- 27-a de februaro
- Adolf Hitler akiras civitanecon de germanio antaŭ ol balotado.
- Ribelo de Mäntsälä en Suomio
Marto
redakti- 1-a de marto - Charles Augustus Lindbergh III, bebo filo de Anne Morrow Lindbergh kaj aviadisto Charles Lindbergh estas rabita.
- 9-a de marto - Eamon De Valera estas elektita regestro de Irlanda Libera Regno, la unua regoŝanĝo en 10 jaroj.
- 16-a de marto - Eknegoco pri paco inter Ĉinio kaj Japanio.
- 19-a de marto - Sydney Harbour Bridge inaŭgurita.
- 20-a de marto - Zepelino Graf Zeppelin komencas stabilan vojon al Sudameriko.
Aprilo-Aŭgusto
redakti- 6-a de aprilo - Usona prezidanto Herbert C. Hoover favoras limojn pri armilaro.
- 10-a de aprilo - Paul von Hindenburg elektita prezidanto de Germanio. Adolf Hitler ricevas pli ol 13 milionoj da voĉdonoj.
- 17-a de aprilo - Haile Selassie anoncas kontraŭsklavisman leĝon en Abisenio
- 19-a de aprilo - Germana artkomercisto Otto Wacker punita per 19 monatoj pro vendo de malaŭtentikajn pentraĵoj de Vincent van Gogh.
- 9-a de junio: Pro-Konstitucia Revolucio en Brazilo
- 22-a de majo: Tavo Burat, itala ĵurnalisto
- 11-a de junio: La belga astronomo Eugène Joseph Delporte malkovirs en Ukkel la asteroidon (1222) Tina.
Septembro-decembro
redakti- 9-a de septembro - Hispanio: Kortesoj aprobs la leĝo pri autxonomeco de Katalunio, restatigante la registaron Generalitat.
- 30-a de oktobro : Irako sendependiĝas pro la fino de la mandato de Ligo de Nacioj.
- 20-a de novembro - Barcelono: publikigita la katalunlingva vortaro Diccionari general de la llengua catalana, direktita de Pompeu Fabra.
- 6-a de decembro - Lluís Companys elektita prezidanto de la Parlamento de Katalunio.
Naskiĝoj
redakti- 4-a de januaro: Carlos Saura, hispana filmreĝisoro (m. 2023)
- 5-a de januaro: Umberto Eco, itala verkisto (m. 2016)
- 16-a de januaro: Dian Fossey, usona etologino (m. 1985)
- 18-a de januaro: Robert Anton Wilson, usona verkisto (m. 2007)
- 22-a de januaro: Piper Laurie, usona aktorino (m. 2023)
- 22-a de januaro: Mancur Olson, usona ekonomikisto (m. 1998)
- 2-a de februaro: János Sárközi, hungara esperantisto (m. 2007)
- 6-a de februaro: François Truffaut, franca reĝisoro (m. 1984)
- 13-a de februaro: Lee Chong-Yeong, korea esperantisto kaj honora membro de UEA (m. 2008)
- 15-a de februaro: Josef Vávrovský, ĉeĥa esperantisto (m. 1946)
- 26-a de februaro: Johnny Cash, usona kontrea muzikisto (m. 2003)
- 4-a de marto: Ryszard Kapuściński, pola verkisto (m. 2007)
- 6-a de marto: Bronisław Geremek, pola politikisto (m. 2008)
- 18-a de marto: John Updike, usona verkisto (m. 2009)
- 13-a de aprilo: Orlando Letelier, ĉilia diplomato (m. 1976)
- 14-a de aprilo: Loretta Lynn, usona kantistino (m. 2022)
- 19-a de aprilo: Fernando Botero, kolombia artisto (m. 2023)
- 27-a de aprilo: Anouk Aimée, franca aktorino (m. 2024)
- 17-a de majo: Miloslav Vlk, Praga ĉefepiskopo kaj esperantisto (m. 2017)
- 4-a de junio: John Drew Barrymore, usona aktoro (m. 2004)
- 7-a de julio: Joe Zawinul, aŭstra ĵazisto (m. 2007)
- 12-a de julio: Eddy Wally, belga kantisto (m. 2016)
- 17-a de julio: Quino, argentina bildstriisto, kreinto de la bildstria serio Mafalda (m. 2020)
- 18-a de julio: Jevgeni Jevtuŝenko, poeto de Rusio (m. 2017)
- 20-a de julio: Paik Nam-june, korea-usona artisto (m. 2006)
- 25-a de julio: Imre Ferenczy, hungara esperantisto (m. 2023)
- 29-a de julio: Luigi Snozzi, svisa arkitekto (m. 2020)
- 7-a de aŭgusto: Abebe Bikila, etiopa maratonisto (m. 1973)
- 17-a de aŭgusto: Vidiadhar Surajprasad Naipaul, trinidada verkisto (m. 2018)
- 18-a de aŭgusto: Luc Montagnier, franca virusologo Nobelpremiita (m. 2022)
- 30-a de septembro: Shintaro Ishihara, japana aŭtoro, aktoro kaj politikisto (m. 2022)
- 16-a de oktobro: Guðbergur Bergsson, islanda verkisto (m. 2023)
- 24-a de oktobro: Pierre-Gilles de Gennes, franca fizikisto (m. 2007)
- 27-a de oktobro: Sylvia Plath, usona verkisto (m. 1963)
- 10-a de novembro: Roy Scheider, usona aktoro (m. 2008)
- 4-a de decembro: Roh Tae-wu, prezidento de Sud-Koreio (m. 2021)
- 24-a de decembro: On Kawara, japana konceptartisto uzanta Esperanton en siaj verkoj (m. 2014)
- 28-a de decembro: Nichelle Nichols, usona aktorino (m. 2022)
- Roger van Humbeeck, belga esperantisto (m. 1998)
Mortoj
redakti- 7-a de januaro: André Maginot, franca soldato kaj membro de parlamento (n. 1877)
- 10-a de januaro: Robert Sterl, germana impresionisma pentristo (n. 1867)
- 10-a de februaro: Edgar Wallace, brita verkisto (n. 1875)
- 6-a de marto: John Philip Sousa, usona komponisto de marŝoj (n. 1854)
- 7-a de marto: Aristide Briand franca politikisto, Nobelpremiito (n. 1862)
- 7-a de julio: Errico Malatesta, itala anarkiisto (n. 1853)
- 2-a de aŭgusto: Ignaz Seipel, aŭstra politikisto kaj kanceliero (n. 1876)
- 7-a de aŭgusto: Karl Wallon, germana esperantisto (n. 1873)
- 11-a de aŭgusto: Maksimilian Voloŝin, rusia verkisto kaj pentristo (n. 1877)
- 26-a de septembro: Pierre De Geyter, belga komponisto (n. 1848)
- 12-a de oktobro: Kunó Klebelsberg, hungara politikisto (n. 1875)
- 4-a de decembro: Gustav Meyrink, aŭstra verkisto kaj tradukisto (n. 1868)
- 18-a de decembro: Eduard Bernstein, prusa politikisto (n. 1850)