Salomo Friedlaender
Salomo FRIEDLAENDER (4-an de majo 1871 en Gollantsch – 9-an de septembro 1946 en Parizo) estis juda germana [1] filozofo, poeto, satiristo kaj aŭtoro de groteska kaj mirinda literaturo. Li eldonis sian literaturan verkaron sub la pseŭdonimo Mynona, kiu estas la germana vorto por “anonima” literumita returne.
| Salomo Friedlaender | ||
|---|---|---|
| ||
| Persona informo | ||
| Salomo Friedlaender | ||
| Naskiĝo | 4-an de majo 1871 en Gołańcz | |
| Morto | 9-an de septembro 1946 (75-jaraĝa) en Parizo | |
| Lingvoj | germana vd | |
| Ŝtataneco | Germanio vd | |
Memorigilo 
| ||
| Familio | ||
| Gefratoj | Anna Samuel vd | |
| Profesio | ||
| Alia nomo | Mynona vd | |
| Okupo | filozofo • verkisto • poeto vd | |
| Laborkampo | filozofio • literary activity • poezio vd | |
| Aktiva en | Jena • Berlino • Parizo vd | |
| vd | Fonto: Vikidatumoj | |
Li estas konata pro siaj filozofiaj ideoj pri dualismo de Immanuel Kant kaj lia avangardaj poezio kaj fikcio.
Preskaŭ neniu de lia verkaro estis tradukita en la anglan, aŭ en aliajn lingvojn.[2]
Vivo redakti
En 1894 li diplomiĝis de Gimnastikejo en Freiburg im Breisgau.[3] Inter 1894 kaj 1902, Friedlaender studis medicinon, filozofion, germanan literaturon, arkeologion kaj artan historion en Munkeno, Berlino kaj Jena. Lia disertacio temis pri Arthur Schopenhauer kaj Kant. Li verkis tra la lenso de la filozofio de Kant, sekvante la paŝojn de lia instruisto, la nov-Kantiista Ernst Marcus.
En sia plej filozofia verko, Die schoepferische Indifferenz (1918), Friedlaender konstruis tezon bazitan de la ideoj de Kant movi preter la klasikan dualismon de temo kaj objekto en elpurigita, absoluta memo.
En 1906, Friedlaender transloĝiĝis en Berlinon kaj komencis eldoni literaturan verkojn sub la pseŭdonimo Mynona. Li verkis plurajn romanojn kaj nenombreblajn poemojn kaj groteskaĵojn kiuj estis ĝenerale eldonitaj en ekspresionismaj periodaĵoj kiel Der Sturm kaj Morti Aktion. Li estis parto de berlina ekspresionisma cirklo de Herwarth Walden, Else Lasker-Schüler kaj Samuel Lublinski kaj estis allogo ĉe iliaj publikaj legadoj.[4][5]
En 1933, li fuĝis al Parizo por eviti la potencakiron de la Nazia Partio en Germanio. En Parizo, li verkis pri alfronto de la ekstermo de la Nazioj per respondanta torturon kun rido.
Li mortis en malriĉeco post esti rifuzita helpon elmigri al Usono dum la dua mondmilito.
Laboro redakti
Preskaŭ neniu de la laboro de Friedlander estas tradukita en anglan. En 2014, angla traduko de La Kreinto estis eldonita de Wakefield Press apud traduko de “Zorgema Geedziĝa Nokto: Groteska.”
Friedlaender/Mynona individuisma anarkiisma aktivismo estas dokumentita ĉi tie (plenan libron).
Literaturo redakti
- Durch blaue Schleier. Gedichte. R. Meyer, Berlino 1908. Erschien unter dem Namen Salomo Friedlaender.
- Rosa, mortas schöne Schutzmannsfrau. Grotesken. Verlag der Weißen Bücher, Leipzig 1913
- Für Hunde und andere Menschen. Der Sturm, Berlino 1914
- Schwarz-Weiß-Putro. Grotesken. Kurt Wolff Verlag, Leipzig 1916
- Hundert Bonbons. Sonette. Deckelzeichnung von Alfred Kubin. Georg Müller, München 1918
- Mortas Bankon der Spötter. Ein Unroman. Kurt Wolff, München 1919
- La Kreinto. Kun ilustraĵoj de Alfred Kubin. Originala eldono: Kurt Wolff, München 1920. Eldonita en la angla de Wakefield Gazetaro, 2014.
- Nur für Herrschaften. Un-Freud-ige Grotesken. Banas & Dette, Hannover 1920
- Unterm Leichentuch. Ein Nachtstück. Paul Steegemann, Hannover 1920 (mit Kubin-Illustrationen erstmals 1927)
- Mein Papa und mortas Jungfrau von Orléans. Nebst anderen Grotesken. Kurt Wolff, München 1921
- Das widerspenstige Brautbett und andere Grotesken. Kurt Wolff, München 1921
- Graue Magie. Berliner Nachschlüsselroman. Mit 6 Zeichnungen von Lothar Hohmeyer. Rudolf Kaemmerer, Dresden 1922. Represaĵo: Fannei & Walz 1989. Neuausgabe Ullstein, Berlino 1998,
- Trappistenstreik und andere Grotesken. Walter Heinrich, Freiburg (Breisgau) 1922
- La Funkciita Goy. 1922. Eldonita en la angla de Routledge (Britio), 1991. ISBN 0-415-90461-7
- Tarzaniade Parodie. Verlag der Tageblatt-Buchhandlung, Hannover 1924
- Ich möchte bellen und andere Grotesken. Seeigel, Berlino 1924
- Das Eisenbahnglück oder der Anti-Freud Elena Gottschalk Vlg, Berlino 1925. Mit 10 Illustr. V. Hans Bellmer
- Mein hundertster Geburtstag und andere Grimassen. Jahode & Siegel, Wien 1928
- Ĉapelo Erich Maria Remarque wirklich gelebt? Der Mann. Das Werk. Der Genio. 1000 Worte Remarque. Paul Steegemann, Berlino & Leipzig 1929
- Der Holzweg zurück oder Knackes Umgang mit Flöhen. Paul Steegemann, Berlino 1931
- Der lachende Hiob und andere Grotesken. Eldonoj du Phénix, Parizo 1935
Filozofio redakti
- Robert Mayer. Theodor Thomas, Leipzig 1905
- Logik. Mortas Lehre vom Denken. H. Hillger, Berlino 1907
- Psychologie. Mortas Lehre von der Seele. H. Hillger, Berlino 1907
- Jean Paul als Denker. Gedanken aus seinen sämtlichen Werken. Hrsgg. Von Salomo Friedlaender. Piper, München 1907
- Schopenhauer. Brevier. Robert Lutz, Stuttgart 1907
- Friedrich Nietzsche. Eine intellektuale Biographie. Göschen, Berlino 1911
- Schöpferische Indifferenz. Müller, München 1918
- Wie durch ein Prisma. Gedanken und Blicke im Zeichen Kants. Taifun, Vlg., Frankfurt 1924
- Kant für Pli Afabla. Fragelehrbuch zum sittlichen Unterricht. Paul Steegemann, Hannover 1924. Neuausgabe 2004,
- Katechismus der Magie. Nach Immanuel Kants „Von der Macht des Gemüts“ und Ernst Theorie de Marcus der natürlichen Magie“. En Frage- und Antwortform gemeinfaßlich dargestellt. Merlin verlag, Heidelberg 1926. Neuausgabe: Aurum Vlg., Freiburg 1978,
- Der Philosoph Ernst Marcus als Nachfolger Kants. Leben und Lehre. Baedeker, Essen, 1930
- Kant gegen Einstein. Fragelehrbuch (Nach Immanuel Kant und Ernst Marcus) zum Unterricht en nesto vernunftwissenschaftlichen Vorbedingungen der Naturwissenschaft. Der Neue Geist, Berlino 1932
- Das magische Ich. Elemente des kritischen Polarismus. (Aus dem Nachlass) 2001,
- Ich (1871–1936): Autobiographische Skizze. (Aus dem Nachlass) 2003,
- Magie en Knittelversen. (Aus dem Nachlass und mit einem Vorwort von Detlef Thiel) 2013,
Notoj redakti
- ↑ Vivian Liska, "Messianic Endgames in German-Jewish Expressionist Literature" in Europa! Europa?: The Avant-Garde, Modernism and the Fate of a Continent, Walter de Gruyter (2009), p. 344
- ↑ "Mynona". Jewish Virtual Library. Alirita en Aprilo 2017
- ↑ Grossherzoglisches Gymnasium zu Freiburg i. B. Jahres-Bericht für das Schuljahr 1894/95, Freiburg i. B. 1895, p. 17.
- ↑ Post, Chad W. (31a de Oktobro, 2014). "Weekend Reading: "The Creator" by Mynona a.k.a. Salomo Friedlaender. Three Percent / University of Rochester / Open Letter Books. Alirita en Aprilo 2017.
- ↑ Will Schofield (2012). "Here's a Bio of Mynona" Writers No One Reads. Alirita en Aprilo 2017.