Herbert F. Höveler
Herbert F. HÖVELER (pseŭdonimo: E. Ĉefeĉ, laŭ la angla prononco de la literoj H. F. H., naskiĝis la 3-an de februaro 1859 en Papenburg (Reĝlando Hanovro, Germanio), mortis la 1-an de septembro 1918) estis germana industria ĥemiisto kaj metalurgo, membro de la Lingva Komitato ekde 1908 kaj de la Akademio de Esperanto ekde 1912.
Herbert F. Höveler | |
---|---|
Persona informo | |
Aliaj nomoj | Ĉefeĉ |
Naskiĝo | 3-an de februaro 1859 en Papenburg, Reĝlando Hanovro |
Morto | 1-an de septembro 1918 (59-jaraĝa) |
Mortokialo | Pulma gangreno |
Lingvoj | Esperanto |
Ŝtataneco | Germanio Unuiĝinta Reĝlando de Granda Britio kaj Irlando (1801–1922) |
Okupo | |
Okupo | esperantisto (1904–) metalurgo kemiisto |
Höveler esperantistiĝis en 1904. Li elpensis la propagandajn "ŝlosilojn", miniaturformatajn informilojn pri Esperanto kun konciza gramatiko kaj vortaretoj. La unua (en angla lingvo) aperis en 1905, verkita kunlabore kun Edward Alfred Millidge. Jam en 1912 ili aperis en 18 lingvoj; ankaŭ diverslingvaj "Tutoj" (ŝlosilo en pli granda formo): preskaŭ ĉio je propra elspezo. Höveler fondis je propra financa respondeco Internacian Propagandejon Esperantistan por daŭrigi tiun laboron. Li iniciatis la sistemon de transpagiloj por internaciaj monpagoj kaj la Ĉekbankon Esperantistan. Li fondis grupojn en Londono, Funchal (Madejro), Sicilio (Italio) kaj en Palestino. Höveler malavare subtenis la movadon tutmonde. Li estis vicprezidanto de Brita Esperanto-Asocio (BEA).
Verkoj kaj eldonaĵoj
redakti- Kio povas okazi, se oni donacas surprize.
- Tutmonda Anekdotaro, kaj aliajn tradukaĵojn el la germana literaturo.
- La Elparolado de Esperanto k.a.
Inter la jaroj 1906 kaj 1913 Hoveler eldonis kelkajn lingvistikajn studojn:
- "Pri la elparolado de la vokaloj” (1907),
- "La signifo kaj la uzo de prepozicioj" (1910),
- Pluaj argumentoj por pruvi ke la teorio : « La radikoj en Esperanto havas gramatikan karakteron » kontraŭstaras la intencojn de la Fundamento. (1911)
- "La Elementoj kaj la Vortfarado en Esperanto” (1911 - 1913), en 3 volumoj.
Li aktive kunlaboris en la revuoj Tra La Mondo kaj Esperanta Evoluo kaj dum tri jaroj eldonis la bultenon La Propagandisto (1910 - 1912). [1]
Recenzoj
redaktiPri La Elementoj kaj la Vortfarado en Esperanto.
|
Pri Pluaj argumentoj.
|
|
Referencoj
redakti- ↑ 1997: LeV [ps.]. «Ŝlosiloj al la ponto inter popoloj» Arkivigite je 2020-09-22 per la retarkivo Wayback Machine. En: Monato, 18-a jaro 1997, n-ro 10 (okt.), p. 18.
Literaturo
redakti- 1997: LeV. Ŝlosiloj al la ponto inter popoloj. En: Monato 18a jaro 1997, n-ro 10 (okt.), p. 18
- 1917: Nekrologiaj [tiel] notoj. En: Oficiala Gazeto Esperantista 7a jaro 1917, n-ro 7/8 (73-74), p. 135
Eksteraj ligiloj
redakti- Libroj[rompita ligilo] de kaj pri Herbert F. Höveler en la Kolekto por Planlingvoj kaj Esperantomuzeo Arkivigite je 2007-12-21 per la retarkivo Wayback Machine
- Nekrologo de Höveler en Esperanto
- Nekrologo de Höveler en Hispana Esperantisto