André de Resende

Andreo de Rezende
(1498-1573)
Andreo de Rezende; (1498-1573)
	Sententiarum memorabilium, cum ethnicarum tum christianarum ex probatissimis, verko publikigita en 1593
Persona informo
Naskiĝo	1498; en Eboro, Portugalio
Morto	9-a de decembro 1573; en Eboro, Portugalio
Religio	katolika eklezio vd
Lingvoj	latina • portugala vd
Ŝtataneco	Reĝlando Portugalio vd
Alma mater	Universitato de Lisbono, Univ. Alcalá de Henares, Universitato de Salamanko
Profesio
Okupo	arkeologo ; antropologo ; verkisto ; teologo ; humanisto ; poeto vd
vd	Fonto: Vikidatumoj
	v • d • r

André de Resende (1498-1573) estis dominikana monaĥo kaj patro de la portugala arkeologio, humanisto, antropologo, poeto kaj teologo. Li fakiĝis pri Antikvaj Grekio kaj Romo krom esti granda portugala pensisto kaj mentoro de la infanto Dom Duarte, 4-a Duko de Guimarães (1515-1540), filo de Emanuelo la 1-a (1469-1521), reĝo de Portugalio kaj ties edzino Maria de Hispanio (1482-1517), ankaŭ konata kiel Maria de Aragonio kaj Kastilio.

Biografio

Andreo de Rezende estis filo de Pero Vaz de Resende kaj Ângela Leonor de Góis. Kiam li estis dujara li orfiĝis pri sia patro kaj en 1508 li studis gramatikon ĉe Stefano Kakalejro. Kiam li estis dekjara, li engaĝiĝis en la monaĥejo ĉe la Ordino de Sankta Dominiko de Guzmano, en Eboro. En 1533, ni trovas lin denove en Portugalio en la monaĥejo de Sankta Dominiko, en Eboro, tiam kiam li estis invitita por esti majstro de la infanto Dom Duarte, kiun li akceptis, translokiĝante do en la dominikanan ordinon en la situacio kiel sekulara klerikulo.

Samtempe, li okupis la seĝon pri homsciencoj en la Universitato de Lisbono kaj tiam li ekinstruis en 1537 en la Universitato de Koimbro.^[1] Andreo de Rezende probable estis pioniro pri arkeologio en Portugalio, al kiu li zorge sin dediĉis, kaj oni ŝuldas al li la unuan studon pri la epigrafaj monumentoj de la romia epoko, en Portugalio. Li profunde enradikiĝis kiel ideanto de la portugala renesanco kaj kiel disvastiganto de la latinaj kaj grekaj studoj, kiujn li lasis vastan beletran produktadon, verkitan en la latina kaj portugala.

Inter 1513 kaj 1517, li studis en la Universitato de Alcalá de Henares, kaj en la sekvanta jaro li ekstudis en Salamanko, havante kiel majstron pri la greka, latina kaj retoriko sian sampatrujnanon Aires Barbosa (1460-1540). Inter 1518 kaj 1526, li vojaĝis ĝis la sudo de Francio kaj tie li restis dujare, irante inter Marsejlo kaj Aikso Provenca, tie kie li ricevis la ordino kiel diakono. En 1529, li estis en Loveno, kie li sin donis al granda beletra aktiveco, kio kulminis kun liaj verkoj Encomium urbis et academiae Lovaniensis kaj Erasmi Encomiu^[2], kiuj estis lanĉitaj en Bazelo, en 1531. Loveno estis belga urbo tie kie Andreo de Rezende ekkontaktis la humanismajn kurentojn, fariĝinte amiko de famaj personoj, amikoj de la pensisto Erasmo.

Selektita Verkaro

Verkaro en la latina

Narration rerum gestarum in Índia a Lusitanis, Loveno, 1530
Epistola de Vita Aulica, Loveno, 1533
Genethliacon Principis Lusitani ut in Gallia Belgica celebratm est a viro clarissimo D. Petro Mascaregna regia legato, Mense decembri, Bononiae, 1533
Oratio pro Rostris pronuntiata in Olisiponensi Academia, clanedis Octobribus, Lisboa, 1534
De verborum coniugatione commentarius, Lisboa, 1540
Vincentius, Levita et Martyr, Lisboa, 1545
Oratio habita Conimbricae in Gymnasio regio anniversario dedicationis eius die IV calend. Julii, Coimbra, 1551; (Preĝo de Andre de Resende elparolata en la Kolegio de la Artoj en 1551
In obitum D. Joannis III, Lusitanine regis, Conquestio, Lisboa, 1557
Epistolae tres carmine, Lisboa, 1561
Carmen Endecasyllabon ad Sebastianum Regem Serenissimum, Lisboa, 1567
Ad manturandum adversus rebellis Mauros expeditionem cohartiatio, Évora, 1570
Ad epistolam D. Ambrosii Moralis viri doctissimi, Responsio, Évora, 1575
De Antiquitatibus Lusitaniae, Évora, 1593

Literaturo

Arqnet
Portal da literatura
Arlindo Correa
Biblioteca Nacional de Portugal
Poemata Latina
Para a história do humanismo em Portugal Vol. 5, Américo da Costa Ramalho

Vidu ankaŭ

Aires Barbosa (1460-1540), portugala humanisto, helenisto, pedagogo kaj liberpensisto.
Konrado Gokleno (1485-1539), belga germandevena humanisto
Nikolao Klenardo (1495-1542), nederlanda hebreisto
Johano la 3-a (1502-1557), reĝo de Portugalio
Damião de Góis (1502-1574), portugala humanisto
Katarina de Portugalio, Dukino de Braganco (1540-1614)
Sebastiano la 1-a (1554-1578), reĝo de Portugalio

Bibliotekoj

Portalo pri Kemio

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo pri humanisto, teologo kaj arkeologo.

Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton).

Referencoj

↑ La Universitato de Koimbro plurfoje translokiĝis al Lisbono kaj revenis al ĝia sidejo en Koimbro, pro tio la konfuzo.
↑ Respektive, Laŭdo al la urbo kaj akademio de Loveno kaj Laŭdo al Erasmo de Roterdamo.

Portalo pri Humsciencoj

[1] La Universitato de Koimbro plurfoje translokiĝis al Lisbono kaj revenis al ĝia sidejo en Koimbro, pro tio la konfuzo.

[2] Respektive, Laŭdo al la urbo kaj akademio de Loveno kaj Laŭdo al Erasmo de Roterdamo.

[1]

[2]

Andreo de Rezende (1498-1573)
Sententiarum memorabilium, cum ethnicarum tum christianarum ex probatissimis, verko publikigita en 1593

Persona informo
Naskiĝo	1498 en Eboro, Portugalio
Morto	9-a de decembro 1573 en Eboro, Portugalio
Religio	katolika eklezio ^vd
Lingvoj	latina • portugala ^vd
Ŝtataneco	Reĝlando Portugalio ^vd
Alma mater	Universitato de Lisbono, Univ. Alcalá de Henares, Universitato de Salamanko
Profesio
Okupo	arkeologo antropologo verkisto teologo humanisto poeto ^vd
^vd	Fonto: Vikidatumoj
v • d • r