Cedrolo

kemia kombinaĵo
Cedrolo
Cedrolo
Plata kemia strukturo de la
Cedrolo
Cedrolo
Ebena kemia strukturo de la
Cedrolo
Alternativa(j) nomo(j)
  • β-Cedrol
  • Cedranol
Kemia formulo
C15H26O
CAS-numero-kodo 77-53-2
ChemSpider kodo 59018
PubChem-kodo 65575
Merck Index 15,1913
Fizikaj proprecoj
Aspekto blanka aŭ palflava kristala solido
Molmaso 222.372g·mol−1
Denseco 1.01g cm−3
Fandpunkto 86 °C
Bolpunkto 273 °C
Refrakta indico  1,4825
Ekflama temperaturo 81 °C
Mortiga dozo (LD50) 3200 mg/kg (buŝe)
Sekureco S22 S24/25
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero
GHS etikedigo de kemiaĵoj[1][2]
GHS Damaĝo-piktogramo
09 – Noca por vivmedio
GHS Signalvorto Damaĝo
GHS Deklaroj pri damaĝoj H411
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj P273, P391, P501
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

Cedrolo estas seskviterpena terciara alkoholo, senkolora aŭ palflava solido kun karakteriza odoro, trovata en la esencoleoj de la koniferoj, aparte en la genroj Cupressus kaj Juniperus. Ĝi same estis identigita kun la Origanum onites kaj ĝia ĉefa uzo estas en aromaterapio.

Cedrolo estas toksa kaj eble karcinomogena substanco. Eksperimentoj kun cedrolo elmontris ke ĝi forte altiras gravedaj inmoskitoj post kiam ili manĝas, kaj tio estis uzata por kreado de kaptiloj kun cedrolo-logaĵo. Cedrolo kristaliĝas elde la metila alkoholo per nadloj. Cedrolo ne reakcias kun ftalata acido kaj oksidado kun kromiata acido ĝi ne estigas aldehidon aŭ ketonon, sed senhidratiĝas.

Kun formiata acido ĝi produktas la hidrokarbonidon cedrenon. Cedreno estis unue izolita de P. H. Walther en 1841 ekde la cedroleo. En tiu sama epoko li izolis la kristalan alkoholon, kiun li nomis cedrolon aŭ cipresan kamforon. Nur en 1953 la kemia strukturo de la cedreno estis konata.

Reakcio redakti

Reakcio 1 redakti

Sintezo de la cedreno ekde la cedrolo
 
Senhidratigo de la cedrolo al cedreno

Reakcio 2 redakti

  • Per agado de la fosfora pentaklorido sur cedrolo estiĝas la cedrila klorido. La klorido, siavice transformiĝas en cedreno per reduktado:
Sintezo de la cedreno ekde la cedrolo
 
Vojo de la cedreno ekde la cedrolo.

Literaturo redakti

Kunrilataj kemiaĵoj redakti

Vidu ankaŭ redakti

Referencoj redakti