Izobornila formiato

Izobornila formiato
Plata kemia strukturo de la Izobornila formiato
Bastona kemia strukturo de la Izobornila formiato
Izobornila formiato estas nature trovata en la sovaĝa pinarbo.
Kemia formulo	C11H18O2
CAS-numero-kodo	1200-67-5
ChemSpider kodo	19968837
PubChem-kodo	62387
Fizikaj proprecoj
Aspekto	senkolora olleeca likvaĵo kun balzama odoro
Molmaso	182,263 g·mol-1
Denseco	0,998g cm−3
Bolpunkto	110°C
Refrakta indico	$n_{761}^{20}$ 14 717
Solvebleco	Akvo:Nesolvebla
Mortiga dozo (LD50)	270 mg/kg (buŝe)
Sekurecaj Indikoj
Riskoj	R21 R23/25 R36/37 R40
Sekureco	S36/37 S45 S63
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero Xi Irita F Brulema
GHS Damaĝo Piktogramo
GHS Signalvorto	Averto
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H315, H412
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P264, P273, P280, P302+352, P321, P332+313, P362, P501
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Izobornila formiato aŭ C₁₁H₁₈O₂ estas kemia kombinaĵo, apartenanta al la funkcia grupo de la esteroj de la formiata acido kaj izoborneolo, senkolora oleeca likvaĵo kun [[pinarbo|pinodoro, uzata kiel odorigagento kaj gustigagento en la fabrikado de parfumoj, kaj kosmetikaĵoj. Kutime ĝi estiĝas per kondensiĝa reakcio aŭ per esterigo de Fischer-Speyer en ĉeesto de ftalata acido kiel katalizilo. Izobornila formiato estas nesolvebla en akvo, sed solvebla en alkoholo, duetila etero, kloroformo kaj en la plejmulto el la organikaj solvantoj.

Izobornila formiato apartenas al grupo de la duciklaj sekundaraj alkoholoj, kaj estas nature trovata en multaj plantoj, tiaj kiaj la koniferoj kaj aliaj gimnospermoj. Ĝi reakcias kun acidoj kaj alkoholoj liberigante grandan kvanton da energio kaj varmo. Fortaj oksidigaj acidoj povas kaŭzi eksplodan reakcion sufiĉe altan por ekbruli la produktojn de la reakcio. Granda amaso da varmo ankaŭ liberiĝas per interagado de la estero kun kaŭstikaj solvaĵoj. Formiato de izobornilo estas modere toksa per ingestado kaj irita per haŭtokontakto. Kiam varmigita ĝi malkomponiĝas eligante akrajn kaj iritigajn fumojn.

Sintezoj

Sintezo 1

• Preparado per traktado de formiata acido kaj izoborneolo:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Sintezo 2

• Preparado per traktado de formiata anhidrido kaj izoborneolo:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Sintezo 3

• Preparado per traktado de izobornila klorido kaj formiata acido:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Sintezo 4

• Preparado per interagado de natria formiato kaj izobornila klorido:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Sintezo 5

• Reakcio de transesterigo inter izobornila acetato kaj metila formiato:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Sintezo 6

• Per transigo de la bornila radikalo inter izobornila benzoato kaj formiata acido:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcioj

Reakcio 1

• Hidrolizo de la izobornila formiato:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcio 2

• Sapigo de la izobornila formiato:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcio 3

• Reduktigo de la izobornila formiato:

${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{2[H]}}\,}}$+

Reakcio 4

• Per transesteriga reakcio inter izobornila formiato kaj anizila cinamato:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcio 5

• Reakcio kun klorida acido:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcio 6

• Reakcio kun amoniako:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Literaturo

• Chemical Book
• ChEBI
• BOC Sciences
• NIST National Institute of Standards and Technology
• The Good Scents Company
• Chemicals Used in Food Processing
• Encyclopedia of Food & Color Additives

Vidu ankaŭ

• Bornila formiato