Kazimiro la 4-a (Pollando-Litovio)

Kazimiro la 4-a, aŭ Kazimiro Andreo Jogajlido (naskiĝis la 30-an de novembro 1427 en Krakovo, mortis la 7-an de junio 1492 en Grodno) estis Grandduko de Litovio (1440-1492) kaj Reĝo de Pollando (1447 - 1492). Li estis pli juna filo de Jogajlo.

Kazimiro la 4-a
Reganto de Pollando kaj Litovio
Persona informo
Kazimierz Jagiellończyk
Naskiĝo	30-an de novembro 1427 (1427-11-30) en Krakovo
Morto	7-an de junio 1492 (1492-06-07) (64-jara) en Hrodno
Tombo	Wawel-katedralo, Krakovo [#]
Lingvoj	pola • rutena [#]
Ŝtataneco	Grandprinclando Litovio [#]
Familio
Dinastio	Jogajlidoj [#]
Patro	Ladislao la 2-a Jogajlo [#]
Patrino	Sophia of Halshany [#]
Gefratoj	Ladislao la 3-a • Hedwig Jagiellon • Elizabeth Bonifacia of Poland [#]
Edz(in)o	Elizabeto de Habsburgo, Reĝino de Pollando [#]
Infanoj	Vladislao la 2-a Jogajlido • Edviga Jogajlido • Sankta Kazimiro • Johano Alberto la 1-a (Pollando) • Aleksandro • Sigismondo la 1-a • Barbara Jogajlido • Sofia Jogajlido, margrafedzino de Brandenburg-Ansbach • Ana Jogajlido • Frederick Jagiellon • Elizabeta Jogajlido (1465-1466) • Elizabeta Jogajlido (1472-1480) • Elizabeta Jogajlido [#]
Profesio
Okupo	suvereno [#]
Honorigoj Honorigoj Ora Rozo • Ordeno de la Ĝartero [#]
Grandduko de Litovio
Dum	1440–1492
Antaŭulo	Žygimantas Kęstutatis
Sekvanto	Aleksandro la 1-a
Reĝo de Pollando
Dum	1447–1492
Antaŭulo	Ladislao la 3-a
Sekvanto	Johano la 1-a
[#]	Fonto: Vikidatumoj

Kazimiro la 4-a, pentraĵo de Jan Matejko

Statuo de Kazimiro la 4-a Jogajlido en Malborko

Kazimiro estis proklamita kiel grandduko de Litovio post murdo de Žygimantas Kęstutatis fare de partio de sendependeco de Pollando. Pri elekto promesis rericevi terojn prenitaj de Pollando kio poste plenumis. Post morto de sia frato Ladislao de la 3-a oni lin invitis al pollanda trono. Longtempe li ne konsentis, ĉar lin ne lasis la litovia nobelaro, kiu maldeziris personan union kun Pollando, sed sub influo de sia patrino fine tamen Kazimiro konsentis. En junio 1447 li estis proklamita kiel pollanda reĝo. En la jaro 1454 li edziĝis al filino de imperiestro de la Sankta Roma Imperio Albreĥto la 2-a. Kazimiro havis 13 gefilojn.

Krono de la Regno de Pollando kaj Grandduklando Litovio, en la jaro 1466

La Ŝtato de Teŭtona ordeno post la Dektrijara Milito, la 1466 jaro

Li intencis plifortigi la potencon de la Grandduko de Litovio; kiam ĉi tio malrezultis, li estis devita plifortiĝi rajtojn de la nobelaro. En la jaro 1447 li proklamis privilegiojn de la nobelaro, garantiis al ili rajtojn de propraĵo je tero, libera forveturo eksterlande kaj rajto juĝi dependajn homojn. Ĉi tiaj privilegioj proklamis, ke terposedaĵojn kaj ŝtatajn postenojn en la Grandduklando Litovio povis ricevi nur la loka nobelaro. En lia regado en Pollando komenciĝis epoko de nobela anarkio. Li helpis per monoj al studentoj. En la jaro 1468 li eldonis leĝaron, nome unua provo en sia ŝtato ordigi leĝojn. La 9an de oktobro 1468 li okazigis en Piotrków Trybunalski la unuan plenan duĉambran polan parlamenton nomata Sejmo kaj Senato de Krono de la Regno de Pollando kun lia ĉeesto kaj kompreneble kun partopreno de parlamentanoj elektitaj en Sejmetoj de ĉiuj Vojevodioj (provincoj) de tuta Pollando (la unua el ili okazis en Koło en Grandpolio). Dum lia regado la Ordeno de Germanaj Kavaliroj rezulte de la Dektrijara Milito (1454-66) subiĝis al Pollando. Kazimiro provis aliĝi Velikij Novgorod al la Grandduklando Litovia, sed senrezulte.