Rhäzüns

komunumo de Svislando
2 ŝanĝoj en ĉi tiu versio atendas kontrolon. La stabila versio estis patrolita je 2 nov. 2023.
Por samtitolaj artikoloj vidu la paĝojn Rhäzüns (komunumaro) kaj Rhäzüns (stacidomo).

Rhäzüns (en la romanĉa lingvo Razén) estas komunumo de la komunumaro Rhäzüns kaj la distrikto Imboden en Kantono Grizono, Svislando. Ĝi havis 1299 loĝantojn je la 31-a de decembro 2009.

Rhäzüns
Blazono de Rhäzüns
Rhäzüns
komunumo en Svislando
Kantono Grizono
Distrikto Imboden
Komunumaro Rhäzüns
Koordinatoj  46° 48′ 0″ N 9° 24′ 0″ O / 46.80000 °N, 9.40000 °O / 46.80000; 9.40000 (mapo)Koordinatoj: 46° 48′ 0″ N 9° 24′ 0″ O / 46.80000 °N, 9.40000 °O / 46.80000; 9.40000 (mapo)

Map

Areo 13,37 km²
Alteco 657 m super marnivelo
Poŝtkodo 7403
Komunumkodo 3723
Mapo de Rhäzüns
vdr

Geografio

redakti

Rhäzüns situas okcidente de la Malantaŭa Rejno, unu el la du ĉefaj fontriverjo de Rejno. La vilaĝo Rhäzüns troviĝas sur la valebenaĵo sude de Bonaduz kaj norde de la valo Domleschg.

Najbaraj komunumoj

redakti

La komunumo Rhäzüns limas en nordokcidento kaj nordo al Bonaduz, en nordoriento al Domat/Ems, en oriento al Rothenbrunnen, en sudo al Cazis, kaj en sudokcidento al Versam.

Lingvoj

redakti

Origine Rhäzüns estis romanĉlingva komunumo. En la jaro 1880 96 % de la loĝantaro parolis la romanĉan. En la jaro 1970 la parto de la romanĉlingvanoj estis ankoraŭ 52%. Pro formigro de romanĉlingvanoj de romanĉlingvanoj kaj almigro de germanlingvanoj laŭ la datumoj de la popolnombrado de la jaro 2000 nur ankoraŭ 10,07% de la loĝantaro de Rhäzüns parolis la romanĉan, dum 79,35 % parolis la germanan, 3,33 % la italan kaj 7,24% aliajn lingvojn.

Trafiko

redakti

Tra Rhäzüns pasas la kantona ĉefvojo n-ro 13 kaj paralele al ĝi la svisa aŭtovojo A13. Rhäzüns disponas pri stacidomo ĉe la trajnlinio de Retia Fervojo de Koiro tra Bonaduz al Filisur.

Mineralakvo

redakti

Konata la nomo Rhäzüns estas ĉefe pro la mineralakvofontoj. La mineralakvo de Rhäzüns estas aparte ŝatata pro ĝia alta enteno de kalcio. La fonto estas regule ekspluatata ekde la jaro 1850.

Historio

redakti

La unua dokumenta mencio de Rhäzüns datiĝas el la jaro 840 kiel Raezunne. Dum mezepoko Rhäzüns formis kune kun Bonaduz fortikitan distrikton. Rhäzüns estis la centro de la samnoma senjorujo en kiu regis la Baronoj de Rhäzüns. Post ties formorto en la jaro 1458 la Senjorujo Rhäzüns transiris al la regado de la Grafoj de Zollern kaj en la jaro 1497 al Maksimiliano la 1-a de Habsburgo kaj tiel fariĝis parto de Aŭstrio. Per decido de la Viena Kongreso Rhäzüns transiris en la jaro 1819 al Kantono Grizono kaj fariĝis svisa. [1]

Vidu ankaŭ

redakti

Notoj kaj referencoj

redakti

Eksteraj ligiloj

redakti