Blowup

(Alidirektita el Blow Up)

Blowup estas filmo reĝisorita de Michelangelo Antonioni kiu estis filmita en Londono en 1966. La filmo rakontas historion de fotisto nomita Tomaso, kiu hazarde iĝas atestanto de murdo. La filmo estas bazita sur novelo el 1959 de la argentina verkisto Julio Cortázar nomita "Las babas del diablo" (La salivo de la Diablo).

Blowup
filmo
Originala titolo Blowup
Originala lingvo angla lingvo
Kina aperdato 18 dec. 1966, 11 maj. 1967
Ĝenro mistera filmo, suspensa filmo, filmo bazita de literatura verko, filma dramo
Kameraado Carlo Di Palma
Reĝisoro(j) Michelangelo Antonioni
Produktisto(j) Carlo Ponti
Scenaro Tonino Guerra • Michelangelo Antonioni • Edward Bond • Julio Cortázar
Filmita en Londono • Maryon Park • Amalgamated Studios • Stockwell • Regento-Strato • Pottery Lane
Loko de rakonto Londono
Muziko de Herbie Hancock
Rolantoj David Hemmings • Vanessa Redgrave • Sarah Miles • Peter Bowles • Jane Birkin • Veruschka von Lehndorff • Gillian Hills • John Castle • Tsai Chin • Jimmy Page • Ronan O'Casey • Fred Wood • Julio Cortázar
Produktinta firmao Metro-Goldwyn-Mayer
Honorigoj Ora Palmo
IMDb
vdr

Blowup estas vorto kiu havas plurajn signifojn en la angla, inkluzive de eksplodo, sed ankaŭ la fotografia procezo por pligrandigi foton, kiu estas priskribita detale en la filmo. La kinosteloj estis David Hemmings kiel Tomaso, la fotisto, kaj Vanessa Redgrave kiel Jane, mistera virino implikita en la murdo. La filmo inkludas gastadojn en signifaj kameaj roloj de londonaj famuloj de la tempo, kiel ekzemple la manekeno Veruschka von Lehndorff kaj la grupo The Yardbirds.

La filmo traktas la arton de fotado kaj la rilaton inter la fotisto kaj la temo de la foto, kaj inter realeco kaj fotita halucinaĵo. La filmo ankaŭ dokumentas la festan etoson de Londono de la 1960-aj jaroj, la kulturon de psikedelaĵoj kaj distra droguzado, kaj ĝi ankaŭ inkludas aŭdacajn nudajn scenojn por sia tempo, kiuj kaŭzis konfliktojn kun la loka cenzuro funkcianta en la landoj kie ĝi estis distribuita.

La filmo estas konsiderita unu el la plej gravaj filmoj de Antonioni, kaj influis multajn reĝisorojn, inkluzive de Francis Ford Coppola, kiu sekve kreis "The Conversation ", kaj de Brian De Palma, kiu kreis filmon nomitan "Blowout", kiu uzas similan intrigan elementon de surbenda registraĵo hazarde dokumentinta murdintrigo.

La filmo gajnis la Oran Palmon ĉe la Festivalo de Cannes, kaj ankaŭ estis nomumita por pluraj Oskaroj kaj BAFTA-premioj.

Intrigo

redakti

La filmo malfermiĝas kun grupo de mimoj kurantaj tra la stratoj de Londono. Tomaso (David Hemmings) foriras senhejmulan ŝirmejon, kie li pasigis la nokton. Liaj vestaĵoj estas maldiligentaj kaj malpuraj, kaj li estas nerazita. Sed li eniras aŭton de varmarko Rolls-Royce. Vojaĝante, li renkontas mimojn, kiuj petas de li monon. Post daŭrigo de la vojaĝo, li alvenas en fotan studion. Rezultas, ke ĉi tiu estas moda fotisto tre sukcesa. Tiam li sin razas, kaj ŝanĝas siajn vestaĵojn al ŝikaj, nigra vestokompleto kaj blanka pantalono. Tomaso fotas unu el la modeloj (Veruschka von Lehndorff) en longa kaj aŭdaca sceno. La modelo petas al li rapidi ĉar ŝi devas foriri al Parizo, kaj ŝi malfruas al sia flugo. Tomaso iras por viziti la najbarojn, Bill la pentriston (John Castle) kaj lian edzinon Patricia (Sarah Miles). Li tiam komencas foti pli da modeloj, sed li enuiĝas. Kiam du junaj virinoj (Jane Birkin kaj Jillian Hills) alvenas petante al li preni bildon de ili, li tamen rifuzas, kaj vojaĝas for.

Li alvenas en antikvaĵbutikon, kie la maljuna vendisto rakontas al li, ke la posedanto de la butiko forestas. Li tiam renkontiĝas kun sia agento, Ron, montras al li la fotojn kiujn li prenis ĉe la ŝirmejo, kaj diras ke li intencas publikigi fotolibron bazitan sur ili. De tie li iras al Marion Parko kaj komencas foti aĵojn en la areo. Lia fotilo fokusiĝas al paro da amantoj, juna virino kaj pli maljuna viro. Li komencas filmi ilin sen ilia scio. Kiam li forlasas la lokon, la virino (Vanessa Redgrave) rimarkas lin, postkuras lin kaj petas de li la filmon. Li rifuzas. Post tio li revenis al la antikvaĵbutiko, kaj parolas kun la posedanto de la butiko, juna virino, kiu diras ke ŝi intencas forvendi la butikon kaj vojaĝi al Nepalo, ĉar ŝi interesiĝas pri la antikvaĵkomerco. Tomaso aĉetas da ŝi aviadilhelicon, sed la helico estas tro granda por havi lokon en lia aŭto.

Kiam li revenis al sia studio, li trovis la junan virinon, kiun li fotis en la parko. Post longa konversacio li konsentas doni al ŝi la filmon, sed ĝi ne estas la filmo de la bildoj prenitaj en la parko sed alia. Ilia renkontiĝo, kiu preskaŭ iĝis seksuma, estas interrompita fare de portisto kiu alportis al la studio la helicon kiu estis aĉetita en la antikvaĵbutiko, kaj la virino foriras el la studion. La fotisto pligrandigas la fotojn kaj estas tre entuziasma pri ili, sed io ŝajnas esti suspektinda. Li eĉ pli pligrandigas la bildojn kaj vidas ke malantaŭ la enamiĝinta paro, inter la arbustoj, estas alia viro direktanta pafilon al la viro. Ekzameninte la fotojn, ree alvenas la knabinoj, kiujn li elpelis. La triopo senvestiĝas kaj svatas en la studio, kaj post la seksumado Tomaso falas endorme. Kiam li vekiĝas, li forpelas la virinojn.

 
Parko Merrion en Londono, la loko de la murdo

Kiam vesperiĝas, li reeliras al la sama parko, kaj trovas la kadavron de la viro tie. Li ektremis pro la sono de branĉo rompiĝata kaj revenas al sia studio. Li trovas, ke la studio estis trarompita, kaj la bildoj estis ŝtelitaj. Sed nur unu pligrandigita bildo restas. Li iras al la najbaro, kaj trovas ilin kune kuŝantaj, sed la edzino estas ploranta. Li revenis al la studio, kaj ŝi sekvis lin. Li provas rakonti al ŝi pri la murdo, sed estas nekapabla klarigi sin. Li montras al ŝi la restantan foton, sed ŝi vidas nenion en ĝi. De tie li iras al sia agento Ron. Li trovas lin ĉe festo kie la festantoj fumas drogojn. Kune kun Ron estas Veruschka. Surprizite, Tomaso demandas al ŝi "Ĉu vi ne foriris Parizon?" Verushka respondas "Mi estas en Parizo". Tomaso ne klarigas sian deziron al Ron kaj forlasas la ejon.

Li veturas sencele tra la stratoj de Londono ĝis kiam li opinias, ke li vidas la virinon en la homamaso ekster noktoklubo. Li sekvas ŝin en la klubon kie rokmuzika grupo prezentas. La gitaristo de la grupo (Jeff Beck) estas ĝenita pro problemo kun la amplifilo kiun li provas solvi denove kaj denove. En sia frustriĝo li batas la amplifilon kun la gitaro kaj rompas ĝin. Tomaso provas trovi la virinon en la homamaso ĉe la klubo, sed malsukcesas.

La venontan tagon, Tomaso alvenas en la parkon, sed li ne trovas la kadavron tie. La trupo de mimoj, kiu malfermis la filmon, estas ĉe tenisejo, ludante imagan tenison, sen rakedo aŭ pilko. Tomaso observas ilin. Kiam la imaga pilko "flugas" eksteren, unu el la mimoj petas al Tomaso alporti ĝin. Tomaso malinsistas, iras, kaj "ĵetas" la imagan pilkon al la mimo. La fotilo zomas eksteren kaj montras Tomason starantan en la herbejo de la parko, iĝante pli kaj pli malgranda, finfine malaperante entute.

Geaktoraro kaj roloj

redakti
  • David Hemmings - Tomaso
  • Vanessa Redgrave - Jane
  • Sarah Miles - Patricia
  • John Castle - Bill
  • Peter Bowles - Ron, la artagento
  • Jane Birkin - blonda knabino
  • Jillian Hills - Black Hair Girl
  • Varuschka von Lehendorf - Varuschka
  • Julian Chagrin - pantomima tenisisto
  • Jeff Beck - en sia rolo
  • Chris Darja - en sia propra rolo
  • Jim McCarthy - en sia rolo
  • Jimmy Page - en sia rolo
  • Keith Ralph - en sia rolo
  • Michael Palin - gasto en noktoklubo

Temoj traktitaj

redakti

Kvankam la filmo prezentas misteron, ĝi ne solvas ĝin. La serio de temoj kiuj interesas ajnan alian filmon traktanta murdmisteron, ekzemple:- kiu estas la murdinto, kiu estas la murdita, kial kaj kiel la murdo estis farita, ne interesas Antonioni, kaj li lasas ilin malfermitaj, ĝuste kiel li lasis malfermita la misteron de la malapero de Anna en la filmo "L’avventura". La punkto de la filmo estas malsama ol estas kutime.

Antonioni mem difinis la filmon per la vortoj - "En la aliaj filmoj, mi provis esplori la rilatojn inter homoj, precipe amrilatoj. Mi volis montri la malfortikecon de emocioj. En ĉi tiu filmo estis prezentitaj la rilatojn inter la homo kaj realeco, la homo kaj sia ĉirkaŭaĵo. Ne temas pri amafero kvankam estas traktitaj rilatoj inter virinoj kaj viroj. La travivaĵoj de la heroo ne estas emociaj aŭ seksaj, ili estas sekvo de lia rilato kun la mondo." Efektive, la filmo traktas la rilaton al realeco. Ĉu realo ekzistas, aŭ ĉu ni kreas ĝin en nia imago? Kio estas la rilato inter la fotisto kaj la fotita objekto? Ĉu la fotisto kreas la fotitan objekton, aŭ ĉu ĝi havas propran ekziston eĉ ekster la fotila lenso? Kio estas la rilato inter la fotita objekto kaj ĝia bildo? Kio estas la rilato inter realeco kaj halucino? La filmo evoluigas diskuton de tiuj demandoj.

Pluraj esencaj scenoj de la filmo montras la sintenon de Antonioni al tiuj demandoj. La demando pri la rilato inter la fotisto kaj la objekto de la foto ŝprucas plenforte en la fama sceno, en kiu Tomaso fotas Veruschka-n, kaj sametempe li malbenas ŝin, insultas, minacas, flatas, karesas, kaj fine rajdas ŝin kun la fotilo en la mano kaj ŝi apogas sin sur sia dorso. Ĉi tiu sceno devus esti memorita kune kun la plej grava sceno en la filmo, la 10 kaj duon-minuta sceno en kiu Tomaso pligrandigas la fotojn, kaj malkovras la murdon. La demandoj kiuj aperas ĉi tie estas demandoj de la rilato inter la fotisto kaj la objekto, inter la fotita objekto kaj la objekto en realeco, kaj ankaŭ inter la fotisto kaj la fotilo. Laŭ iuj kritikistoj, la signifo de la sceno en kiu la bildoj estas pligrandigitaj estas ke Tomaso perceptas la fotilon kvazaŭ ĝi estus parto de li, kaj lia ŝoko kiam li vidas la murdon, kiun la fotilo kaptis, sed li sindetenas de perceptado, venas de la fakto ke li vidas ke la fotilo havas kvazaŭ sian propran vivon. Aliaj vidas la scenon kiel maniero kiel Tomaso kontrolas realecon, redaktante ĝin samkiel filmredaktisto redaktas filmon. Sed finfine, estas tute ne klare ĉu la bildo fakte montras kion Tomaso vidis en ĝi, aŭ kion la spektanto vidas en ĝi. Patricia, la najbaro, rigardas la bildon kaj vidas nenion en ĝi. Ĝi memorigas ŝin pri unu el la abstraktaj pentraĵoj de ŝia edzo.

Aliaj vidas la filmon kiel pruvo de la principo de necerteco kiu reprezentas la finan limon de scio. Argumentante ke Thomas alfrontas fotografian limon, kiun li - kiel profesia fotisto - devus esti rekoninta: ke ekzistas ne nur plej malalta limo al la kapablo apartigi (rezolucion) de fotarto, sed ankaŭ supra limo, super kiun la foto ĉesas doni informojn, ĉar ĉiu plia pligrandiĝo La nigraj informpunktoj de la foto estas aparte unu de la alia kaj la blanka areo inter ili pliiĝas, blankeco estas malplena de informoj kaj do kontribuas nenion al la kompreno de la fotita objekto."

La finsceno, en kiu Tomaso resendas la imagan pilkon al la tenisistoj, post kiu la fotilo elzomas el la rolulo, kiu iĝas pli kaj pli malgranda ĝis li tute malaperas, ankaŭ ricevis multajn interpretojn. La sceno de la malapero de la heroo ĉe la fino de la filmo estas, laŭ multaj manieroj, tipa "Antoniana" sceno. Iuj eĉ vidas ĝin kiel la "subskribo" de la artisto. Resendi la pilkon al la ludantoj signifas partopreni ilian kolektivan iluzion, kaj agnoski ke realeco ne estas ĉiam klara, kaj la linioj inter realeco kaj fantazio estas malklarigitaj. Tiu rekono rezultas en la redukto de Tomaso (kontraŭe al la signifo de la nomo de la filmo - "Pligrandigo") ĝis tia grado, ke li tute malaperas. La simbolaj signifoj estas multaj.

Henry Unger vidas la filmon kiel ekzemplo por filozofia kinejo, kaj rezonas tion:

"Unue, la filmo diskutas klasikan filozofian demandon, alinome la demandon de nia kontakto kun realeco.
Due, li levas klaran pozicion rilate tiun ĉi demandon; pozicion, kiu jam aŭdiĝis el la buŝo de diversaj filozofoj.
Trie, la filmo prezentas al ni sian pozicion ne tra abstraktaj argumentoj, aŭ ĝeneraligoj, sed en la sensa teksturo de pura sperto."

Gaja Londono

redakti

Unu el la kialoj de la sukceso de la filmo, kaj la kialo ke ĝi daŭre estas spektata kaj priparolata, estas la maniero Antonioni priskribis vivon en Londono en 1966 dum la periodo konata kiel "Gaja" aŭ "Festanta Londono".

Antonioni alvenis en la "gaja Londono" de la 1960-aj jaroj tute hazarde, kiam li venis viziti sian amantinon, Monica Vitti, aktorinta en la spionkomedio " Modest Blaze " reĝisorita de Joseph Lucey en 1966. Laŭ li, "Mi enamiĝis al la feliĉa, malpeza atmosfero de la urbo. Ŝajnas ke la homoj en Londono estas malpli ligitaj per antikvaj leĝoj." Antonioni restis en la grandurbo dum pluraj monatoj, dum kiuj li filmis la filmon, kiu estis lia unua anglalingva filmo (li estis helpita fare de manuskriptinto Edward Bond por skribi la dialogon en la angla). Sed la Londono de Blowup estas nek facilanima nek feliĉa. Liaj herooj estas fremdaj, mornaj, foje de dubinda, kaj alifoje de eksplodema sekseco. Neniu el ili estas "feliĉa" aŭ "facila".

La fotilo de Antonioni sukcesis dokumenti psikedelan Londonon ĉe sia pinto. Temas pri la rok-muziko, la koloroj, la vestaĵoj, kaj eĉ la tipaj esprimoj kiel "Fab" (mallongigo de "Faboluos", mirinda, esprimo asociita kun la periodo). La perioda dezajno ŝajnas iomete troa hodiaŭ. La Londono de Antonioni estas bunta, tro bunta. Antonioni farbis la gazonojn en Myron Parko verda, kaj la leterkestojn ruĝe. Li pentris domojn kaj trotuarojn "por igi Londonon aspekti pli Londono". Tio estis la dua filmo de Antonioni en koloro, post "The Red Desert (La ruĝeca dezerto)", kaj ĝi estis klare influita fare de popmuziko kulturo. La influo de popmuziko, kaj la londona etoso de la 60-aj jaroj povas ŝajni troigitaj, kaj hodiaŭ ili memorigas la spektanton pri la filmo Austin Powers sed kiam la filmo estis filmita, kaj Londono estis la kultura centro de la mondo, la prezento de aferoj havis potencan kaj resonantan deklaron.

La kulturo kiu estis malkovrita estis fremdiĝigita kulturo. La filmo inkludis scenojn de evidenta nudeco, scenoj kiuj foje estis perceptitaj kiel orgio (kvankam en pli proksima inspektado, ekzistas nenio seksa en tiuj scenoj, kaj ke la sinteno de Tomaso direkte al la knabinoj, kaj direkte al la modelo Veruschka, estas unu el fremdiĝo kaj perforto). Grava karakterizaĵo de ĉi tiu kulturo estis la uzo de drogoj, kiu estas montrita kaj eksplicite kaj tre rekte pri la periodo. Antonioni mem deklaris koncerne la novan drogkulturon ke "ekzistas multaj manieroj interrilati; ekzistas homoj kiuj kredas ke medikamentoj permesos al homoj trovi novajn manierojn de komunikado".

La kontaktopunktoj inter la filmo de Antonioni kaj la Londona realaĵo de tiuj jaroj estas multaj. Multaj kredas ke la rolulo de Tomaso estas bazita sur fotisto nomita David Bailey. La aspekto de la supermodelo Veruschka en la rolo de si mem, estas nur unu el la gastaj kameoj de famuloj. Hemmings mem fariĝis loka famulo en londono post sia apero en la filmo. La membroj de la Yardbirds rolis kiel ili mem, kaj Jeff Beck rompas sian gitaron en kolero. Inter la klubgastoj aŭskultantaj ilian muzikon, Michael Fallin elrigardas por momento. Tiu dokumentado de "Jolly London" estis tiel potenca ke kelkaj kredas, kiel kritikisto Roger Ebert, ke la filmo injektis la "mojosan" viruson en milionojn da "pacientoj", kaj trapenetris verkaĵojn kiel ekz. "South Park" ĝis nia tempoperiodo".

La filmo ankaŭ reflektis temojn kiuj estis en la tagordo tiutempe. La klinika analizo, ĝis la detaloj, de foto, ĝis neklara, nuklea pligrandigo, en kiu oni vidas viron tenantan pafilon, memorigas nin pri la fotado de iu Avraham Zapruder, kiu akcidente dokumentis la atencon kontraŭ usona presidento John Fitzgerald Kennedy, tri jarojn antaŭ la filmado de la filmo. La am-afero inter la juna knabino en la parko kaj la aŭtoritata viro, kiu estas plurajn jarojn pli aĝa ol ŝi, memorigas nin pri la afero Profumo en kiu la brita vicministro pri defendo, komence de la 1960-aj jaroj, estis implikita en ĉantaĝo pro rilatoj kun pluraj junulaj virinoj.

La filmo en la verkado de Antonioni

redakti

En 1966, Antonioni estis ĉe la apogeo de sia kinematografia famo. Lia pionira laboro, "L’avventura" de 1960, estis la unua el tri filmoj kiuj foje estas viditaj kiel trilogio - " La Nokto " (1961), kaj " Eklipso " (1962), sekvita de " La Ruĝa Dezerto " (1964), lia unua filmo filmita en koloro. Tiuj ĉi filmoj estis perceptitaj kiel malvarmaj kaj fremdigaj, preskaŭ sen emocio, kiuj intelekte analizas, rompante la strukturon de la familiara intriga rakonto, la mondon de la alta eŭropa socio. Monica Vitti, la amantino de Antonioni, aktoris en ĉi tiuj filmoj kaj donis al ili unikan aspekton kaj senton. Tiuj filmoj parolis al la intelekto, kaj estis kritika sukceso, sed ne granda biletvendejsukceso. Antonioni mem konfesis, ke ĝis tiu ĉi filmo li ĉiam suferis pro devi labori sub malfacilaj financaj kondiĉoj.

Post la alveno de Antonioni en Britio, sekve de filmo filmita tie fare de Vitti, en 1966, li estis kaptita de la nova kulturo kiun li vidis tie, la kulturo de juneco kaj drogoj. Li reflektis tiun kulturon bone en sia filmo. De rakonta perspektivo, la filmo estas certa rompo kun la strukturo kiu estis asociita kun Antonioni ĝis tiam. Ĝi havas specon de detektiva intrigo kiu moviĝas al solvo, kvankam ĉi tiu solvo neniam estas donita. La kritika kaj biletvendejsukceso de la filmo, kiu estis lia unua anglalingva filmo, kondukis lin al la deziro "reĝisori filmon en Ameriko", kaj efektive, en la fino li trovis sin en Usono, kie li reĝisoris la filmon "Zabriskie Point", kiu estis fiasko ĉe la giĉeto kaj iom kritika. Post tio, Antonioni reĝisoris alian filmon, " Ŝtelita Identeco ", en 1975, kaj estis iom forigita de filmproduktado, interalie pro apopleksio kiun li suferis en la 80-aj jaroj. Blowup estis lia granda financa sukceso, kaj samtempe unu el liaj plej grandaj artaj sukcesoj. Li parolis al pli larĝaj spektantaroj ol liaj antaŭaj filmoj, al kiuj li daŭre parolas hodiaŭ.

Ricevo

redakti

La filmo estis ricevita kun entuziasmaj recenzoj, kaj estis granda biletvendejsukceso. La influa filmkritikisto Andrew Sarris nomis la filmon "ĉefverko de moderneco", kaj la filmkritikisto de Playboy, Arthur Knight, asertis, ke la filmo estos rangita en la estonteco kune kun filmoj kiel Citizen Kane, Roma, città aperta kaj Hiroshima mon amour, kaj eĉ kiel la plej bona el ili". La filmkritikisto de Time laŭdis ĉiun elementon de la filmo, komencante kun la reĝisorado kaj kinematografio, kaj finiĝante kun la aktorado de Redgrave, kiun li nomis "la Greta Garbo de la 1960-aj jaroj". [1]

Efektive, la filmo estis eksterordinara giĉeta sukceso. Metro-Goldwyn-Mayer investis 1.8 milionojn USD en la filmo, kaj la filmo atingis 20 milionojn USD. [1] La sukceso de la filmo savis la studiojn de bankroto. La filmo gajnis la Oran Palmon ĉe la festivalo de Cannes, kaj estis nomumita por multaj aliaj premioj.

Eĉ hodiaŭ, la filmo estas rigardata kiel ĉefverko, ĉu kiel reprezentado de la jardeko de la 60-aj jaroj en kiu ĝi estis farita, la verko de la direktoro kiu faris ĝin, aŭ ĝenerale, kiel egala al la plej bona en filmoj.

Cenzurado

redakti

La filmo inkluzivas multajn nudscenojn, kaj prezentas drogmanion. La filmkritikisto Ebert skribis ke en moderna vido, kio elstaras en la filmo ne estas la ina nudeco, sed prefere la malestimo de Tomaso por virinoj kaj la krueleco kiun li praktikas direkte al ili. Hodiaŭ, la seksscenoj ŝajnas senkulpaj, dum la negativa sinteno al virinoj estas evidenta, sed tiutempe, la filmo havis renomon de aŭdaca, kiu inkluzivas detalajn seksajn scenojn. Ŝajne tial la produktantoj de la filmo en aliaj ne-angla parolantaj landoj elektis distribui ĝin sub nomoj kiuj forte sugestas seksumo. Eĉ kiam la filmo unue estis publikigita, ĉi tiu elekto ŝajnis ridinda.

La filmo provokis negativan reagon en Italio. La policadvokato de la distrikto de Ankono, kiu spektis la filmon, malpermesis ĝian projekciadon argumentante ke "malgraŭ partaj korektoj en la originalversio de la filmo, ĝi daŭre havas longan serion de naŭzaj bildoj kiel ekzemple la ripeta prezento de inaj nudaj bildoj, kaj antaŭ ĉio bildo de sekskuniĝo, kiu estas montrita al la okulo de la spektanto en tiel malferma kaj realisma maniero, ke ekzistas neniu eskapo de traktado de la afero kun abomeno de ĝi kiel malĉasta materialo." Antonioni mem estis konscia pri la problemo, kaj aprobis certajn korektojn en la versio de la filmo distribuita en Italio, finfine akordigante la eldonojn kun la cenzuro tie. Li deklaris ke "la gravaj aferoj inter viro kaj virino ne estas fakte nudaj" kaj ke "ekzistas neniu cenzuro kiel la cenzuro de konscienco".

Sed la vera batalo de la filmo kontraŭ cenzuro, kaj la sukceso kiun ĝi atingis, estis ĝuste en Usono. En Usono, la plej gravaj studioj estis ligitaj per rigida kaj konservativa filmkodo nomita la Hays-kodo. Eniro en la aranĝon estis libervola, kaj fakte, la ĉefaj studioj ne volis, nek povis, devii de ĝi. "Blowup", produktitaj fare de MGM, kreis problemon. Pro la reputacio de la filmo kaj de la reĝisoro, kaj pro la centreco kaj kvanto de la elementoj kiuj iras kontraŭ la Hayes Kodo en la filmo, kiel ekzemple nudeco kaj drogmanio, estis ne eble ricevi la aprobon de la kodkomisiono. Onidiro diras ke la aprobo ne estis ricevita ĉar la pubhararo de Jane Birkin vidiĝas nelonge en la "orgio-" sceno. MGM decidis agi en maniero kiel rezultigus la distribuadon de la filmo en sia originalversio en Usono, sed ne implikus ĝin en fronta konflikto kun la kodo. Ŝi establis specialan firmaon nomitan "Premier Films" por distribui la filmon, kaj distribuis ĝin en ĝia tuteco, sen ricevo de aprobo de la Kodkomisiono. Ĉi tiu paŝo pruvis sin komerce; kaj ĉi tio efektive estis la fino de la kodo. Iuj opinias, ke la plena distribuado de la filmo en Ameriko kaŭzis reviviĝon de la aŭdaca kaj matura usona kino de la 1970-aj jaroj.

La filmomuziko

redakti
 
Herbie Hancock en 1976
 
La opo de The Yardbirds en 1966

La plejparto de la muziko de la filmo estis surbendigita fare de Herbie Hancock. La ŝato de Antonioni por ĵazo permesis al Hancock provi sian manon pri komponado de muziko la unuan fojon. Li varbis por la registrado kelkajn el la grandaj tiamaj ĵazistoj, interalie la gitariston Jim Hall, la kontrabasiston Ron Carter, la amikon de Hancock en la kvinopo Miles Davis, la trumpetistoj Joe Newman kaj Freddie Hubbard, la saksofonistoj Joe Henderson kaj Phil Woods, orgenisto Paul Griffin kaj tamburisto Jack DeJohnette. La muziko en la filmo estas "diegeta", kaj ne estas ludita kiel "fona muziko" sed kiam unu el la protagonistoj aŭdigas ĝin per gramofondisko. Tipaj por la verko de Antonioni, tutaj scenoj en la filmo restas tre trankvilaj. Tiel, ekzemple, la ĉefsceno, kies daŭro estas pli ol 10 minutoj kaj en kiu la heroo malkovras la pafanton en la pligrandigo, estas tute silenta, krom la sonorado de la telefono kiu finas la scenon.

Krom la muziko de Hancock, ekzistas pluraj aliaj kontribuantoj al la filmo. La grupo "The Yardbirds" aperas en la filmo, kaj ludas kanton nomitan " Stroll On " (piediru plu) kiam la heroo ĉeestas ĉe ilia prezento. The Yardbirds (La Birdoj de la Korto) ne estis la preferelekto por la grupo aperanta en la sceno. Komence oni parolis pri la grupo Tomorrow, kiun rekomendis David Hemmings, sed fine oni elektis la pli konatan bandon. Du kantoj de Tomorrowaperis en la akustika disko, kvankam ili ne estas luditaj en la filmo. La disko ankaŭ inkluzivas du kantojn de la usona popbando Lovin' Spoonfull, kiuj estas luditaj en la filmo en la "orgio-" sceno kun Jane Birkin kaj Jillian Hills.

Kultura influo

redakti

La filmo havis grandegan efikon sur la kinarto kiu poste estis kreita, kio ŝuldiĝas interalie al la ekkono de la reĝisoro al generacio de junaj filmistoj en Usono, dank'al la fakto ke ĝi estis la unua filmo de Antonioni en la angla. Du klaraj influoj estis en la filmo "The Conversation " (1973) de Francis Ford Coppola, en kiu bendoartisto analizas konversacion kiun li registris, kaj iras ĝis ĝiaj detaloj por malkovri murdintrigo. Kiel la pligrandigita bildo en "Blowup" tiel ankaŭ la registrado en "The Conversation" havas propran vivon, kaj la realo kiun ĝi kreas estas malsama kaj paralela al la realo. Alia filmo de ĉi tiu tipo estas " Blow out " de Brian De Palma (1981), kiu rilatas al la filmo de Antonioni eĉ en sia titolo (originale: Blow out), sed male al Coppola kaj Antonioni, De Palma utiligas la intrigan ĉeftemon, kiu estas malkovrita per analizado de registrobendo, por norma Holivuda suspenso. Ĉi tiu motivo de analizo de bildo aŭ registrado por trovi la veron kaŝita en ili, fariĝis kliŝo kaj aperis en multaj filmoj. Tiel, la Bolivuda klasikaĵo "Jaane Bhi Do Yaaro" ‏ hindie जाने भी दो यारों) de 1983, en kiu paro da fotistoj trovas dokumentadon de la murdo de la urbestro pligrandigante la fotojn kiujn ili prenis. La loko kie la urbestro estis murdita estas "Antonioni Parko". Lastatempa ekzemplo estas la filmo (2007) de la juna franca reĝisoro Alainte Covet "Aŭskultu la tempon" (Écoute le temps) en kiu registradteknikisto deĉifras la murdon de ŝia patrino aŭskultante la registradojn.

Malpli rektaj influoj, en strukturo, etoso aŭ ideoj troveblas en multaj pli da filmoj. Tiel, la somnambula komedio de Martin Scorsese "Night Madness" (1985) en kiu Griffin Dunn kuras tra la stratoj de Soho en Novjorko (same kiel Hemings ĉirkaŭkuris en la Londona Soho) kaj renkontas karakterojn tre rememorigajn pri la roluloj en la filmo de Antonioni. La lasta filmo de Stanley Kubrick, "Eyes Wide Shut" ankaŭ estis menciita kiel filmo influita fare de "Blowup".

La filmo ankaŭ estis la temo de parodioj. La komedio " High Tension " de Mel Brooks (1977) inkludas referencon al "Blowup", kiam ĉe unu momento murdo estas malkovrita tra la pligrandigo de bildoj. La plej fama parodio estas la filmserio Austin Powers, kiu inkluzivas multajn elementojn de la filmo "Blowup". La ĉefrolulo, Austin Powers (Mike Myers), kiu havas pliigitan seksan deziron, la relativan moralecon kaj la obsedon kun modeloj, estas stranga misprezento de la rolulo de Tomaso en "Blowup", kiel estas la sekundaraj roluloj, inkluzive de la rolulo de la brita agento interpretita de Elizabeth Hurley, kiu estas vidata en ŝia kostumo kaj hararanĝo parolante kvazaŭ ŝi eliris el la fotostudio de "Blowup".

Premioj

redakti

Festivalo de Cannes

redakti

Gajnita: Ora Palmo (Festivalo de Cannes 1967) - Michelangelo Antonioni.

Premio Oscar

redakti

BAFTA-premio

redakti
  • Nomumita por APTA-premio por la plej bona brita filmo - Michelangelo Antonioni.
  • Kandidato por la APTA-premio por la plej bona aro en koloro - Ashton Gorton.
  • Nomumita por la BAFTA Premio por Plej bona Kolora Fotisto - Carlo Di Palma.

Premio Ora Globo

redakti
  • Nomumite por Best English-Speaking Foreign Film.

Pliaj premioj

redakti
  • Gajnis la kritikan premion de la Sindikato de Kritikistoj en Francio por 1968, kiel la plej bona eksterlanda filmo.
  • Gajnis la 1968 kritikan premion Sindikato de Vizitistoj en Italio, la Arĝenta Rubando por la plejbone fremda kinoreĝisoro - Michelangelo Antonioni
  • Gajnis la Kansas City Visitors Association Award por Best Director en 1968 - Michelangelo Antonioni
  • Gajnis la National Association of Film Critics Award en Usono por la plej bona reĝisoro en 1967 - Michelangelo Antonioni.

Por plia legado

redakti
  • Brunette, Peter (2005). DVD Audio Commentary (Iconic Films).
  • Gow, Gordon. 1968. Suspense in the Cinema. Castle Books, New York. The Tanvity Press and A. S. Barnes & Co. Inc. Library of Congress Catalog Card No: 68-15196.
  • Hemmings, David (2004). Blow-Up… and Other Exaggerations – The Autobiography of David Hemmings. Robson Books (London). ISBN 978-1-861-05789-1.
  • Huss, Roy, ed. (1971). Focus on Blow-Up. Film Focus. New Jersey: Prentice-Hall. p. 171. ISBN 978-0-13-077776-8. Includes a translation of Cortázar's original short story.

Eksteraj ligiloj

redakti

Referencoj

redakti
  1. 1,0 1,1 Magazeno Time Arkivigite je 2012-09-19 per Archive.today la 30-an de decembro 1966