Cianogena klorido

Cianogena klorido
Plata kemia strukturo de la Cianogena klorido
Tridimensia kemia strukturo de la Cianogena klorido
Alternativa(j) nomo(j)
Klora cianido Klorocianogeno Cianata klorido Klorociano
Kemia formulo	C≡N-Cl
CAS-numero-kodo	506-77-4
ChemSpider kodo	10045
PubChem-kodo	10477
Merck Index	15,2684
Fizikaj proprecoj
Aspekto	senkolora, toksa, koroda, larmiga, rapidbola gaso kun tranĉa odoro
Molmaso	61,468 g·mol-1
Denseco	1,186g cm−3
Fandpunkto	-6°C
Bolpunkto	13,8°C
Ekflama temperaturo	Nebrulema
Solvebleco	Akvo:Tute solvebla
Mortiga dozo (LD50)	170 ppm
Sekurecaj Indikoj
Riskoj	R26 R35
Sekureco	S1 S9 S26 S36/37/39 S45
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero Xi Irita T+ Venena Xn Noca por la sano
GHS Damaĝo Piktogramo
GHS Signalvorto	Damaĝa
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H280, H300, H310, H314, H318, H330, H400
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P260, P262, P264, P270, P271, P273, P280, P284, P301+310, P301+330+331, P303+361+353, P304+340, P305+351+338, P310, P320, P321, P330, P361, P363, P391, P403+233, P405, P410+403, P501
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Cianogena klorido aŭ C≡N-Cl estas organika kombinaĵo de kloro kaj cianido, senkolora, toksa, koroda, larmiga, rapidbola gaso kun tranĉa odoro, uzata kiel larmiga gaso dum la grandaj mondmilitoj. La substanco estas alte venena kaj kaŭzas iriton al okuloj, haŭto kaj spirsistemo.

Oni atribuas ĝian toksecon al formado de cianida acido en la interno de la ĉeloj. Ĝiaj vaporoj estas pli densaj ol aero. Longedaŭra ekspozicio de la ujo ĝin enhavanta al fajro aŭ intensa varmo povas kaŭzi eksplodon aŭ rompon. Cianogena klorido povas eksplode trimerizi aŭ kvarmerizi por formi triazinojn. Ĝi troege reakcias kun alkenoj kaj alkinoj.

Klorido de cianogeno ankaŭ estas uzata kiel fumigaĵo, metalpurigaĵo, en erco-rafinado, produktado de sinteza kaŭĉuko kaj en diversaj kemiaj sintezoj. Cianogena klorido estis unue raportita de la franca kemiisto Claude Louis Berthollet (1748-1822) en jaro 1789.

Sintezoj

Sintezo 1

• Preparado per traktado de kalia kvarcianozinkato kaj kloro:

+4${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$4+2+

Sintezo 2

• Preparado per interagado de natria cianido kaj kloro:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Sintezo 3

• Preparado per reakcio de cianogeno kaj kloro:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Sintezo 4

• Preparado ekde la cianogena bromido:

2+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$2+

Sintezo 5

• Preparado ekde la cianogena jodido:

2+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$2+

Sintezo 6

• Preparado per agado de la trimetilsilicil-klorido kun kloro:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcioj

Reakcio 1

• Trimerizo de la cianogena klorido:

3${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$3

Reakcio 2

• Kvarmerizo de la cianogena klorido:

4${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$

Reakcio 3

• Reakcio kun sulfura trioksido:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$

Reakcio 4

• Reakcio kun natria hidroksido:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$++

Reakcio 5

• Hidrolizo de la cianogena klorido:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcio 6

• Hidrolizo de la cianogena klorido per 2 molumoj da akvo:

+2${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcio 7

• Reakcio kun amoniako:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcio 8

• Reakcio kun metilmagnezia klorido:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcio 9

• Reakcio kun benzeno:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcio 10

• Reakcio kun natrio:

2+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Literaturo

• Toxnet
• Encyclopedia Britannica
• Fire Engineering Arkivigite je 2019-01-17 per la retarkivo Wayback Machine
• Chemical Book
• Chemical Warfare Agents
• A Comprehensive Guide to the Hazardous Properties of Chemical Substances