Karl Hans Strobl

Karl Hans STROBL (pseŭdonimo: Matthias Rongstock; naskiĝinta la 18-an de januaro 1877 en Jihlava, mortinta la 10-an de marto 1946 en Perchtoldsdorf) estis aŭstra verkisto kaj juristo.

verkisto Karl Hans Strobl

verko de 1913: Das Wirtshaus zum König Przemysl

Vivo

Strobl studis de 1894 juron ĉe la Germana Universitato de Prago kaj eniris la studentan korporacion Corps Austria. Post doktoriĝo li fariĝis en 1900 ĉefsekretario ĉe la distrika tribunalo de Jihlava kaj poste financkomisario en Brunno. Lia engaĝiĝo en porgermanaj movadoj kreis konfliktojn kun la ĉeĥlingva dungantaro. Post demisio el ŝtata deĵorado li fariĝis en 1913 eldonisto de "Turmhahn" en Lepsiko. Inter la Unua mondmilito li estis fronta raportisto. Post kiam li fariĝis aŭstra ŝtatano, li laboris kiel liberprofesia verkisto en Jihlava kaj Perchtoldsdorf. Verkis li pli ol cent librojn, ĉefe romanojn kaj novelojn, sed ankaŭ biografiojn kaj multajn gazeteseojn.

Komence en 1900 li publikigis aĵojn fantaziajn-groteskajn. Publike furoris liaj romanoj pri praga studenta vivo. Je Die Vaclavbude li priskribis sian propran studentan klubon dum la tagoj de ribeloj en 1897 kontraŭ la planoj de Kazimierz Badeni antaŭenigi la oficialan uzon de la ĉeĥa lingvo. Samtempe porĉiamigis li literature la originalulon Sigmund Pick. La verko Der Schipkapaß respegulas la kutiman studentan gastaron en ŝatata ekskursgastejo apud Prago.

Inter 1919 kaj 1921 li eldonis kun Alfons von Czibulka la periodaĵon "Der Orchideengarten", serion pri fantasto kaj erotika literaturo. En 1925 elektis lin prezidanto la porverkista ligo Deutsch-österreichische Schriftsteller-Genossenschaft.

Literaturhistoriistoj nunaj lin taksas, apud Gustav Meyrink kaj Hanns Heinz Ewers, grandulo pri germanlingva fantasto post 1900.

Politikaj pozicioj

De 1933 Strobl estis ano de NSDAP, kiu kontraŭbatalis la tiam en Aŭstrujo regantan Aŭstrofaŝismon. En 1934 li devis forlasi Ĉeĥoslovakujon pro politikaj kialoj. Post Anschluss li fariĝis estro de la viena filio de la porverkista sekcio de Regna kulturejo. Strobl ankaŭ skribis kontribuaĵon por Bekenntnisbuch österreichischer Dichter, kiu ovacie bonvenigis la invadon de Wehrmacht en marto 1938 en Aŭstrujo.

Li estis malliberigita fare de la Ruĝa Armeo en 1945 kaj devis mallongan tempon labori en la stratro-konstruado. Post pluraj apopleksioj li mortis malriĉiĝinte en oldulejo. Tombo lia troviĝas usr la tombo de Perchtoldsdorf (grupo 2c, vico 14, n-ro 12).

La komunistoj en Aŭstrujo kaj GDR deklaris kelkajn verkojn de li malpermesitaj.

Honoroj

Post la Unua mondmilito tri korporacioj deklaris lin honora membro: Frankonia Brünn (1920), Frankonia Prag (1922) kaj Saxonia Wien (1935). La korporacian vivon en Ĉeĥoslovakujo li partoprenis mem per multaj vizitoj en Prago kaj Brunno. En 1937 la vajmaranoj aljughis al li la premion Goethe-Medaille für Kunst und Wissenschaft.

Verkoj (Auswahl)

Studentaj romanoj

• Die Vaclavbude, Leipzig 1902 ÖNB
• Der Schipkapaß, Berlin 1908
• Das Wirtshaus „Zum König Przemysl“, Leipzig 1913
• Die Flamänder von Prag (nova eldono de Der Schipkapaß kun nova titolo), Karlovaro 1932
• Schwarz-Weiß-Gelb. Ein Spiel zum 65. Stiftungsfest des Corps Austria-Prag zu Frankfurt a/M., 1926, represo ĉe: Einst und Jetzt Jahrbuch des Vereins für corpsstudentische Geschichtsforschung e.V., Würzburg 2006, p. 243–264
• Die Fackel des Hus, Karlovaro kaj Leipzig 1942

Fantasto kaj aliaj romanoj

• Der verkannte Hans, Zürich, C. Schmidt, 1898
• Aus Gründen und Abgründen, Skizzen aus dem Alltag und von drüben, Leipzig, Seeman, 1901
• Und sieh, so erwarte ich dich, Skizzenbuch einer reifen Liebe, Leipzig, 1901
• Der Fenriswolf, Leipzig Fontane 1903
• Die Eingebungen des Arphaxat. Merkwürdige Geschichten, Minden 1904, [15 noveloj]
• Gefährlichen Strahlen, Roman, Berlin, F. Fontane, 1906
• Bedenksame Historien, Neue Novellen, F. Fontane, 1907
• Mährische Wanderungen, Friedr. Irrgang, Brünn, 1909
• Der brennende Berg : Roman, Berlin ; Ullstein & Co., [1910?]
• Eleagabal Kuperus, München 1910 (Neuauflage Festa Leipzig 2006, parto 1 ISBN 3-86552-014-6, parto 2 ISBN 3-86552-015-4)
• Das Frauenhaus von Brescia, L. Staackmann, Leipzig 1911 (1942 mallongigita versio ĉe J.J. Weber)
• Die knöcherne Hand und anderes, München, Müller, 1911
• Isgard Gestettner: Roman, Deutsch-Österreichischer Verlag, 1911
• Die Streiche der schlimmen Paulette oder Die Insel der Enttäuschung, Roman in Weiß und Blau, Ullstein, 1912
• Die drei Gesellen, Ein heiterer Roman, Leipzig, Staackmann 1914
• Die vier Ehen des Matthias Merenus, Leipzig 1914
• Madame Blaubart, Roman, Post und Obermüller, Leipzig 1915
• Lemuria, G. Müller, München 1917 (Neuauflage Festa, Leipzig 2005, ISBN 3-86552-029-4)
• Seide Borowitz, Roman, Leipzig, L. Staackmann, 1918
• Die Kristallkugel, neue Novellen Leipzig, L. Staackmann, 1919
• Rest weg!, Novellen, 2 Bände, Strache, Wien, 1919–1920
• Der Attentäter, Staackmann, Leipzig 1920
• Gespenster im Sumpf, Leipzig 1920
• Die alten Türme : Roman, Leipzig : L. Staackmann, 1921
• Der Zauberkäfer, Rikola Verlag, Wien 1923
• Wir hatten gebauet : Roman , Leipzig : L. Staackmann, 1923
• Der verrückte Schwerpunkt: Groteske Histörchen. München: Alfred Wieser Verlag, 1923
• Seltsame Grotesken/Eine Auswahl seiner Erzählungen mit einem Brief als Einleitung, Wien-Leipzig: Verlag der Gesellschaft für Graphische Industrie, 1923
• Der betrogene Tod, Leipzig, P. Reclam, 1924
• Die Wunderlaube, Erzählungen, Leipzig, L. Staackmann, 1924
• Beelzebubs Meerschaumkopf, Phantastische Novellen, Europäischer Verlag, 1924
• Das große Abenteuer und andere Geschichten zwischen Sonne und Schatten, Steyrermühl, Wien, 1924
• Das Geheimnis der blauen Schwerter, Roman, Leipzig, L. Staackmann, 1925
• Die Eier des Basilisken, Liberec 1926
• Der Goldberg. Ein Roman aus Kärnten, Leipzig, Staackmann, 1926
• Heerkönig Ariovist, K.F. Koehler, 1927
• Der Häuptling Sisanda und andere Erzählungen, Berlin. Weltgeist-Bücher Verlags-Gesellschaft, 1927
• Weihnachts-Geschichten (eldonis Deutscher Volksbildungsverein, Jihlava, Theodor Illing, 1927 kaj 1928)
• Erasmus mit der Wünschelrute, Roman, L. Staackmann, 1928
• Zwei Saltzenbrod, Roman, Leipzig, L. Staackmann Verlag, 1928
• Bismarck (3 Bde.) Leipzig 1915–1919, Voltmedia Paderborn, ISBN 3-937229-22-1.
• Od: die entdeckung des magischen menschen, Roman, Staackmann, 1930
• Goya und das Löwengesicht, Leipzig 1932 ÖNB
• Die Madonna mit der Armbanduhr: neue Novellen, Graz: Im Verlag "Das Bergland-Buch," 1932
• Kamerad Viktoria : Roman, Leipzig Staackmann, 1933
• Prozess Borowska, ein Taschenroman, Leipzig, L. Staackmann, 1934
• Aber Innozenz! Ein bereits durchaus heiterer Roman, Berlin, P. Zsolnay, 1935.
• Dorf im Kaukasus, Roman, Grethlein & Co. Nachf., 1936
• Das Grab des weißen Königs, Roman, Deutsche Buch-Gemeinschaft G·M·B·H, 1936
• Die Runen und das Marterholz: Roman, Dresden, Zwinger-verlag 1936
• Hunzaches, der Räuber, Wilhelm Limpert Verlag 1936
• Feuer im Nachbarhaus: ein Roman von Übermorgen, Carl Stephenson Verl., 1938
• Rex, Geschichte eines Hundes und zweier Menschen, Sonnen-Verlag, 1939
• Totenhorn-Südwand, Berlin 1939
• Das blaue Wunder. Ein fröhliches Buch, Berlin Carl Stephenson Verlag 1939
• Das beschwipste Karussell. Ein heiteres Buch, Carl Stephenson Verlag, Berlin 1940
• Glas und Glück, Berlin 1942
• Ein Schicksalstag Ferdinand Raimunds, Wien, Wiener Verlagsgesellschaft 1942
• Kaiser Rotbart, Budweis 1944

Eseoj

• Arno Holz und die jüngst-deutsche Bewegung, Berlin: Gose & Tetzlaff, 1902.
• Bettina von Arnim, Essay, Bielefeld und Leipzig, 1906
• Alfred Mombert : von Gott und vom Dichter, J.C.C. Bruns, Herzogl. Sächs. u. Fürstl. Schaumb.-Lippische Hof-Verlagsbuchhandlung, 1906
• Worte Poes, J. C. C. Bruns, 1907
• Romantische Reise im Orient, Skizzen, Vita Verlag, 1910
• Ludwig Anzengruber, Rösl, 1920
• Tschechen, Leipzig: Dürr & Weber, 1920
• Prag. Schicksal, Gestalt und Seele einer Stadt, Leipzig, Adolf Luser Verlag, 1940

Teatraĵoj

• Die Starken: Schauspiel in Vier Aufzügen, Seemann Nachf., Leipzig 1903
• Die Nibelungen an der Donau; festspiel in vier abteilungen, Schauspiel , Berlin, F. Fontane & co., 1907

Membiografiaj aferoj

• Das zweite Band. Ĉe: Aura Academica, Leipzig 1914, p. 139–156.
• Zwischen Weichsel und Karpathen, österreichisch-ungarische heldenkämpfe, Weimar, Gustav Kiepenheuer, 1915.
• Der Krieg im Alpenrot (Ullstein-Kriegsbücher), Ullstein & co., 1916
• Verlorene Heimat, Jugenderinnerungen aus dem deutschen Ostland, Stuttgart 1920
• K. P. Qu. Geschichten und Bilder aus dem österreichischen Kriegspressequartier, Liberec 1928 ÖNB
• ...es wird ein Wein sein. Die Aufzeichnungen des Weinbauers Berndl Poldl, Wien Luser 1939.
• Heimat im frühen Licht (Verlorene Heimat). Jugenderinnerungen aus deutschem Ostland. (Nova versio.), České Budějovice kaj Leipzig 1942 ÖNB
• Glückhafte Wanderschaft, Budweis, Leipzig 1942
• Die Weltgeschichte und das Igelhaus, Budweis, Leipzig 1944

Filmigoj

• Das Frauenhaus von Brescia (DE, 1920), reĝisoris Hubert Moest
• Nachtgestalten (DE, 1920), lau la romano Eleagabal Kuperus, reĝisoris Richard Oswald
• Blitzzug der Liebe (DE, 1925), reĝisoris Johannes Guter

Literatur

• biografio ĉe ÖBL fare de K. Gradwohl-Schlacher
• Anton Altrichter: Karl Hans Strobl. Ein Lebens- und Schaffensbild. Leipzig 1927.
• Marta Maschke: Der deutsch-tschechische Nationalitätenkonflikt in Böhmen und Mähren im Spiegel der Romane von Karl Hans Strobl. Erfurt, disertacio 2003
• Elsa Müller: Karl Hans Strobl's Novellen. Wien: disertacio, 1940 ÖNB
• Clemens Ruthner: Unheimliche Wiederkehr. Interpretationen zu den gespenstischen Romanfiguren bei Ewers, Meyrink, Soyka, Spunda und Strobl. Meitingen: Corian-Verl. Wimmer 1993 (=Studien zur phantastischen Literatur, 10) ISBN 3-89048-119-1
• Ferdinand Schmatz: Karl Hans Strobls Bismarcktrilogie. Zur völkisch-nationalen und nationalsozialistischen Literatur in Österreich (1900–1945). Wien: disertacio 1982
• Verna Schuetz: The bizarre literature of Hanns Heinz Ewers, Alfred Kubin, Gustav Meyrink, and Karl Hans Strobl. Madison (Wis.): disertacio 1974
• Hans Thalhammer: Karl Hans Strobl. Lilienfeld: Waldland-Verl. (1937)
• Günter Wackwitz: Karl Hans Strobl (1877-1946). Sein Leben und sein phantastisch orientiertes Frühwerk. Halle: disertacio 1981

Eksteraj ligiloj

• Informoj pri Karl Hans Strobl en katalogo de la Germana Nacia Biblioteko (germane)
• ligiloj ĉe DDB
• mapo kun germanlingvaj verkistoj en Moravujo
• verkoj ĉe Projekt-Gutenberg
• Strobl ĉe IMDb
• verkoj ĉe Open Library
• "Vom Corpsburschen zum NS-Vorzeigeautor" - ĉe: Prager Zeitung, 15.6.2016