Krouna

Municipo Krouna (germane Krauna) situas en Ĉeĥio, regiono Pardubice, distrikto Chrudim, en submontara teritorio, parte en protektata pejzaĝa regiono Žďárské vrchy, 9 km oriente de la urbo Hlinsko kaj 20 km okcidente de la urbo Polička ĉe la ŝoseo n-ro 34 inter Havlíčkův Brod kaj Svitavy. Vivas ĉi tie 1 425 loĝantoj (2024).

Krouna
germane Krauna
municipo
Evangelia preĝejo
Flago Blazono
Oficiala nomo: Krouna
Ŝtato	Ĉeĥio
Regiono	Regiono Pardubice
Distrikto	Distrikto Chrudim
Administra municipo	Hlinsko
Historia regiono	Bohemio
Montaro	Fera montaro
Situo	Krouna
- alteco	530 m s. m.
- koordinatoj	49° 46′ 21″ N 16° 01′ 36″ O (mapo)
Areo	34,37 km² (3 437 ha)
Loĝantaro	1 425 (2024)
Denseco	41,46 loĝ./km²
Unua skribmencio	1349
Horzono	MET (UTC+1)
- somera tempo	MET (UTC+2)
Poŝtkodo	539 43
NUTS 3	CZ053
NUTS 4	CZ0531
NUTS 5	CZ0531 571661
Katastraj teritorioj	5
Partoj de municipo	6
Bazaj setlejunuoj	5
Situo enkadre de Ĉeĥio Situo enkadre de Ĉeĥio
Vikimedia Komunejo: Krouna
Retpaĝo: www.obec-kamenicky.cz
Portalo pri Ĉeĥio

La najbaraj municipoj de la setlejo estas Vojtěchov, Proseč, Dědová, Otradov, Skuteč, Pokřikov, Kameničky, Svratouch, Borová, Chlumětín, Pustá Kamenice kaj Kladno.

Historio

Krouna ekestis kiel huba vilaĝo en pentrinda valo de rivereto Krounka. Konstruitaj estis prefere pli grandaj biendomoj kaj ĉarpentitaj vilaĝdomoj.

Vilaĝo Krouna estas unue menciita sub nomo Grunaw en la jaro 1349, kiam temis pri decido, ĉu ĝi estos havaĵo de episkpejo en Litomyšl. En tiu tempo ĝi estis dividita je Horní Krouna (Supra Krouna - Grunaw superior) kaj Dolní Krouna (Malsupra Krouna - Grunaw inferior), nuna vilaĝo Otradov. Tiam, en la jaro 1344, ekestis arĥiepiskopejo en Prago kaj ankaŭ nova episkopejo en Litomyšl, plejparte sur ĝisnuna teritorio de episkopejo Olomouc. Pli malfrue Krouna estis parto de sinjorejo Rychmburk, en la jaroj 1763 ĝis 1823 ĝi apartenis al familiaro Kinský kaj poste al familiaro Thurn-Taxis. Ĝiaj civitanoj vivtenis sin plejparte per agrokulturado, arbohakado, per minado kaj kalcinado de kalkŝtono. Ĉirkaŭ la jarcentŝanĝo de la 19-a al 20-a jarcentoj komencis en Krouna metia produktado, prefere de cigaredingoj kaj ludiloj kaj ankaŭ teksobrodado. En la jaro 1866, post batalo apud Hradec Králové, la vilaĝon elrabis prusaj armeanoj.

Loĝantaro

Evoluo de nombro de loĝantoj

La datoj devenas el datumbazo de Vikidatumoj

Jaro	Loĝantoj
1869	2 990
1880	3 131
1890	3 074
1900	3 034
1910	3 017
1921	2 964

Jaro	Loĝantoj
1930	3 071
1950	2 101
1961	2 144
1970	1 864
1980	1 577
1991	1 407

Jaro	Loĝantoj
2001	1 370
2014	1 342
2016	1 392
2017	1 403
2018	1 414
2019	1 416

Jaro	Loĝantoj
2020	1 421
2021	1 379
2022	1 425
2023	1 446
2024	1 425

Partoj de municipo

• Čachnov
• Františky
• Krouna
• Oldřiš
• Ruda
• Rychnov

Ĝis la jaro 1995 la konsisto estis ankaŭ Otradov.

Vidindaĵoj

Preĝejoj

Ĉirkaŭ la jaro 1350 estis en Krouna konstruita ligna preĝejo kun ŝinda tegmento, sur kies loko pli poste ekestis ŝtona preĝejo de Sankta Mikaelo Arkianĝelo. En la jaro 1768 ĝi estis barokigita. En ĝia turo kun embrazuraj fenestroj estas du sonoriloj el la jaroj 1529 kaj 1618. En la jaro 1874 oni komencis konstruon de nova evangeliana preĝejo, kiu sian nuntempan formon akiris per aranĝoj faritaj de arĥitekto Schmoranz.

Popola arĥitekturo

En la vilaĝo estas kelkaj konstruaĵoj de ligna popola arĥitekturo de polička-regiona tipo, el kiuj la plej signifa estas n-ro 61 - Bukáček bieno, sed ankaŭ nombroj 76, 147, 139 kaj garbejo ĉe paroĥejo.

Paroĥejo

Baroka paroĥejo estas el la jaro 1740, duetaĝa kun plattegmentaj ĉambroj.

Lernejo

Baroka lernejo estas el la sama jaro kiel la paroĥejo. Ĝi havas altigitan teretaĝon kaj groptegmenton.

Monumentoj

En malsupra parto de la vilaĝo staras monumento al Jan Žižka kaj apud la Korto monumento al viktimoj de fervoja katastrofo en la jaro 1995.

Bibliografio

• Marek Podhorský: Pardubický kraj. Eldonis freytag & berndt, eldonejo en Prago en j. 2004.

Eksteraj ligiloj

• Oficialaj paĝoj de la vilaĝo ĉeĥe
• Paĝaro de mikroregiono Hlinsko Arkivigite je 2010-10-03 per la retarkivo Wayback Machine ĉeĥe