Semej

Ĝemelurboj
	Rubcovsk (2014–); Ipro vd

Semej
urbo ; urbego ; city of regional significance (en) vd
	Blazono
Administrado
Ĝemelurboj
	Rubcovsk (2014–); Ipro vd
Poŝtkodo	070000–071411
En TTT	Oficiala retejo [+]
Demografio
Loĝantaro	350 201 (2020) [+]
Loĝdenso	1 668 loĝ./km²
Geografio
Geografia situo	50° 25′ N, 80° 14′ O (mapo)50.41111111111180.2275Koordinatoj: 50° 25′ N, 80° 14′ O (mapo) [+]
Alto	206 m [+]
Areo	210 km² (21 000 ha) [+]
Horzono	UTC+06:00 [+]
	Semej (Kazaĥio)
	Situo de Semej
Alia projekto
	Vikimedia Komunejo Semey [+]
	v • d • r

Semej, laŭ kazaĥa lingvo Семей estas urbego en Provinco Orienta Kazaĥio (Kazaĥio). Ĝis 2007 la oficiala nomo (pli konata nomo) estis Semipalatinsk.

Bazaj informoj

Areo: 210 km²
Supermara alteco: 186 m
Loĝantaro: 331,500 (en 2012
Horzono: UTC + 6
Telefonkodo: +7 7222
Poŝtkodoj: F1*****

Geografio

Semej situas en la nordorienta parto de la lando laŭ ambaŭ bordoj de Irtiŝo. La maldekstra urboparto estas Nova-Semej. Oskemeno troviĝas 176, Pavlodar 310, Astano 624, Kokŝetau 809, Almato 834, Petropavlo 895, Taraz 1073, Kostanaj 1182, Turkistano 1201, Ŝimkento 1214, Aktobe 1629, Atirau 2097 kilometrojn.

Katedralo de Semej

Loĝantaro

Jaro	Loĝantaro
1881	17,820
1897	26,353
1910	34,400
1926	56,100
1939	109,700
1959	149,800
1979	270,400
1989	317,100
1999	269,600

Historio

Arta muzeo en Semej

La iama Semipalatinsk estis fondita kiel rusa fortikaĵo en 1718, tamen je distanco 18 km de la nuna loko. Proksime estis monaĥejo, kiu konsistis el sep palacoj, pri tio Semipalatinsk ricevis la loknomon. Post jardekoj la loko iĝis komerca centro, tial en 1728 la fortikaĵo ricevis la rajton preni doganon. En 1778 pro la oftaj inundoj la homoj translokiĝis al la nuna loko. Semipalatinsk urbiĝis en 1782, tiutempe oni jam konstruis ponton. En 1854 la urbo iĝis regiona administra centro. Post jardekoj la urbo havis ankaŭ industrion. En 1930 alvenis la unua trajno.

Atombombaj testoj

En 1949 je distanco de 150 km oni tie eksplodigis la unuan sovetunian atombombon, tial la urbo ricevis fifamon. Resume okazis 456 eksplodoj.La radioaktiva elfalaĵo disvastiĝis super grandega areo, kaj entute pli ol 2 milionoj da homoj estis elmetitaj al la radiado kaj radioaktiva elfalaĵo^[1].

En 1991 pro protesto de la loĝantoj finiĝis la eksplodadoj. En 2007 la urbo estis alinomita kiel Semej.

Trafiko

Semej havas flughavenon kun flugoj eĉ al Moskvo, du stacidomojn, 2 vojajn kaj fervojan pontojn, fine havenon. En la urbego aŭtobusoj servas.

Eduko

En Semej pluraj universitatoj kaj 29 mezlernejoj funkcias.

Klimato

La klimato de Semej estas seka, jare pluvas nur 275 mm. En ĉiuj monatoj pluvas, en julio iom pli. La averaĝa temperaturo estas 4,3 °C, vintre iam estis −48 °C, somere ofte pli ol 40 °C.

Vidindaĵoj

Moskeo en Semej

pluraj moskeoj
arta kaj lokhistoria muzeoj
katedralo
restaĵo de la fortikaĵo
2 teatrejoj

Famuloj

Fjodor Dostojevskij tie vivis inter 1854-1859

Ĝemelurboj

Ipro, Belgio

Vidu ankaŭ

Nevada-Semipalatinsk

Referencoj

↑ (nl) Erika Fatland, De Grens (La landlimo), p.261, De Geus, 2019, ISBN 978 90 445 4087 1, origina titolo 'Grensen - Eine Reise Rundt Russland'. (Landlimoj - vojaĝo ĉirkaŭ Ruslando).

Eksteraj ligiloj

mapo, distancoj Arkivigite je 2016-11-02 per la retarkivo Wayback Machine
[1]
[2]
[3] angle

[1] (nl) Erika Fatland, De Grens (La landlimo), p.261, De Geus, 2019, ISBN 978 90 445 4087 1, origina titolo 'Grensen - Eine Reise Rundt Russland'. (Landlimoj - vojaĝo ĉirkaŭ Ruslando).

[1]