Émile Zola

Émile ZOLA [emil' zola'] (naskiĝis la 2-an de aprilo 1840 en Parizo; mortis la 29-an de septembro 1902 en Parizo) estis franca verkisto kaj ĵurnalisto.

Émile Zola
Persona informo
Émile Zola
Naskonomo	Émile Édouard Charles Antoine Zola
Naskiĝo	2-an de aprilo 1840 (1840-04-02) en rue Saint-Joseph
Morto	29-an de septembro 1902 (1902-09-29) (62-jaraĝa) en Parizo,  Tria Respubliko de Francio
Mortis pro	hazarda morto vd
Mortis per	toksiĝo per karbona monooksido vd
Tombo	Panteono de Parizo vd
Religio	ateismo vd
Lingvoj	franca vd
Ŝtataneco	Francio vd
Subskribo
Familio
Patro	Francesco Zola vd
Patrino	Émilie Aubert vd
Edz(in)o	Alexandrine Meley vd
Amkunulo	Jeanne Rozerot vd
Infanoj	Jacques Zola • Denise Zola vd
Profesio
Okupo	politika ĵurnalisto • artokritikisto • romanisto • eseisto • dramaturgo • novelisto • literaturkritikisto • theatre critic • ĵurnalisto • verkisto • poeto • fotisto vd
Laborkampo	literaturo vd
Aktiva dum	1865– vd
Verkado
Ĝenroj	romanoj, naturalismo
Verkoj	La Familio Rougon-Macquart ❦ Thérèse Raquin ❦ J'accuse ❦ Nana vd
Postenoj Postenoj prezidanto • prezidanto vd
Honorigoj Honorigoj Oficiro de la Honora Legio • Kavaliro de Honora Legio vd
vd	Fonto: Vikidatumoj

Li estis unu el la plej gravaj francaj romanverkistoj de la 19-a jarcento kaj plej grava reprezentanto de naturalismo, tuteŭropa literatura movado. Li politike aktivis kaj batalis por liberaliĝo de la socio. Dum la Dreyfus-skandalo, Zola riskis malliberejon verkante la artikolon J'accuse (Mi akuzas), celante akuziĝon pri kalumnio por povi kaŭzi revizion de la proceso kontraŭ Alfred Dreyfus. Zola fakte estis akuzata de kalumnio kaj devis fuĝi al Anglio dum jaro, sed poste rezultis la liberigo kaj reakcepto de la false akuzita oficiro.

Biografio

Émile Zola aĉetis kamparan domon en Médan en 1878.

Verkado

Sendependaj verkoj

• La Confession de Claude (“La konfeso de Klaŭdo”, 1865)
• Les Mystères de Marseille (“La misteroj de Marsejlo”, 1867)
• Thérèse Raquin (“Teresa Rakvino”, 1867)
• Madeleine Férat (“Madalena Ferato”, 1868)
• Nouveaux Contes à Ninon (“Novaj fabeloj por Ninon”, 1874)
• Le Roman Experimental (“La romano eksperimenta”, 1880)
• Jacques Damour et autres nouvelles (”Ĵakvo Damuro kaj aliaj noveloj”, 1880)
• L'Attaque du moulin (“La atako de la muelejo”, 1877), unu el la ses noveloj en Les Soirées de Médan (”̵La vesperoj en Medano”, 1880)
• L'Inondation (“La inundo”, novelo (1880)

La serio Les Rougon-Macquart “La Rugon-Makaroj”)

(la franca prononco de ĉi tiuj nomoj: /ʁuɡɔ̃ma'kaʁ/)

• La Fortune des Rougon (“La sorto de la Rugonoj”, 1871)
• La Curée (“La disrabado”, 1871–72)
• Le Ventre de Paris ( “La ventro de Parizo”, 1873)
• La Conquête de Plassans (“La konkerado de Plasano”, 1874)
• La Faute de l'Abbé Mouret (“La kulpo de l’abato Mureto”, 1875))
• Son Excellence Eugène Rougon (“Lia Moŝto Eŭĝeno Rugono”, 1876)
• L'Assommoir (“La drinkejo”, 1877)
• Une page d'amour (”Epizodo de amo”, 1878)
• Nana (1880)
• Pot-Bouille (“Stufujo”, 1882)
• Au Bonheur des Dames (“Ĉe La Paradizo de damoj”, 1883)
• La joie de vivre (“La vivĝojo”, 1884)
• Germinal (“Ĝerminalo”, 1885)
• L'Œuvre (“La majstroverko”, 1886))
• La Terre (“La grundo”, 1887)
• Le Rêve (“La sonĝo”, 1888)
• La Bête humaine (“La homa bruto”, 1890)
• L'Argent (“La mono”, 1891)
• La Débâcle (“La disfuĝo”, 1892)
• Le Docteur Pascal (La kuracisto Paskalo”, 1893)

La serio Les Trois Villes (“La tri urboj”)

• Lourdes (“Lurdo”, 1894)
• Rome (“Romo”, 1896)
• Paris (“Parizo”, 1898)

Les Quatre Évangiles (“La kvar evangeliistoj”)

• Fécondité (“Fekundeco”, 1899)
• Travail (”Laboro”, 1901)
• Vérité (”Vero”, postmorta eldono en 1903)
• Justice (“Justeco”, malkompleta)

Sekvo

Al fino de la mondo (pole: Na koniec świata) estas pola filmo reĝisorita de Magdalena Lazarkjeviĉo en 1999 baze de romano de Emile Zola nome Teresa Raquin.

Literaturo en Esperanto

Agostinho da Silva: Vivo de Zola. Tradukis Manuel de Freitas. Porto: Portugala Eldona Rondo, 1946. 107 paĝoj.

Vidu ankaŭ

• Germinal, romano de Zola.
• Avenue Émile Zola (pariza metrostacio)
• Liberpensuloj
• La Bête humaine (filmo)

Eksteraj ligiloj

• Verkoj de Émile Zola ĉe Projekto Gutenberg; iuj el la libroj estas en la originala franca, kaj aliaj estas tradukaĵoj en la angla, la finna aŭ la nederlanda.