Ajka

Ĝemelurboj
	Cristuru Secuiesc ; Unna vd

Ajka
Hungaria urbo (1959–) vd
Flago	Blazono
Administrado
Ĝemelurboj
	Cristuru Secuiesc ; Unna vd
Poŝtkodo	8400
En TTT	Oficiala retejo [+]
Demografio
Loĝantaro	26 643 (2023) [+]
Loĝdenso	280 loĝ./km²
Geografio
Geografia situo	47° 6′ N, 17° 33′ O (mapo)47.10055555555617.552222222222Koordinatoj: 47° 6′ N, 17° 33′ O (mapo) [+]
Areo	95,05 km² (9 505 ha) [+]
Horzono	Mezeŭropa tempo [+]
	Ajka (Hungario)
	Situo de Ajka
Alia projekto
	Vikimedia Komunejo Ajka [+]
	v • d • r

Ajka estas urbo en Hungario, en regiono Meza Transdanubio, en departemento Veszprém, en Distrikto Ajka, kies centro ĝi estas.

Geografio

Ajka situas sur malebenaĵo en montaro Bakony, laŭ ĉefvojo Budapeŝto-Graz, laŭ fervojo Budapeŝto-Celldömölk.

Historio

La komunumo estis loĝata dum la neolitiko, de keltoj, romianoj, hunoj, avaroj kaj slavoj. La hungaroj fondis tie plurajn vilaĝojn. La unua mencio devenis el 1214. La turkoj faris senhoma la vilaĝojn. La luterana preĝejo konstruiĝis en 1789.

En 1836 oni trovis karbon. Tio portis novan epokon por la vilaĝo. La minado komenciĝis en 1869. En 1878 vitrofabriko ekfunkciis, la vitrokristalo de Ajka ankaŭ nun estas fama. En 1934 katolika preĝejo konstruiĝis. Dume oni trovis baŭksiton, tial ekfunkciis energia centralo kaj aluminia fandoforno en 1942. En 1959 aliĝis al Ajka la najbaraj vilaĝoj kaj fondiĝis urbo Ajka, kiu iĝis distriktejo en 1971. (Origine Ajka konsistis el 8 apartaj vilaĝoj Ajka, Berénd, Bódé, Padrag, Csékút, Gyepes, Rendek és Tósok, krome menciindas minejo Csingervölgy.)

La 4-an de oktobro 2010, 1,1 miliono da kubaj metroj de ruĝa koto verŝiĝis, post rompiĝo de rezerv-baraĵo el la aluminia fabriko, estigante morton de 8 homoj kaj gravegan naturmedian katastrofon en la river-areo de Danubo.