Graz

Poŝtkodoj
	8010 • 8020 • 8036 • 8041 • 8042 • 8043 • 8044 • 8045 • 8046 • 8047 • 8051 • 8052 • 8053 • 8054 • 8055 vd

Ĝemelurboj
	Lvivo (2024–); Lublino (2019–); Ljubljano (2001–); Dubrovnik (1994–); Pécs (1989–); Mariboro (1987–); Timișoara (1982–); Triesto (1973–); Pula (1972–); Darmstadt (1968–); Trondheim (1968–); Groningen (1965–); Coventry (1957–); Montclair (mul) (1950–); Banjaluko ; Celje ; Pernik ; Aksaray vd

Graz
komunumo de Aŭstrio ; urbego ; statuturbo de Aŭstrio ; loĝloko kun urborajtoj kaj privilegioj ; distrikto de Aŭstrio vd
Flago	Blazono
Administrado
Ĝemelurboj
	Lvivo (2024–); Lublino (2019–); Ljubljano (2001–); Dubrovnik (1994–); Pécs (1989–); Mariboro (1987–); Timișoara (1982–); Triesto (1973–); Pula (1972–); Darmstadt (1968–); Trondheim (1968–); Groningen (1965–); Coventry (1957–); Montclair (mul) (1950–); Banjaluko ; Celje ; Pernik ; Aksaray vd
Poŝtkodoj
	8010 • 8020 • 8036 • 8041 • 8042 • 8043 • 8044 • 8045 • 8046 • 8047 • 8051 • 8052 • 8053 • 8054 • 8055 vd
En TTT	Oficiala retejo [+]
Demografio
Loĝantaro	292 630 (2022) [+]
Loĝdenso	2 294 loĝ./km²
Geografio
Geografia situo	47° 4′ N, 15° 26′ O (mapo)47.07083333333315.438611111111Koordinatoj: 47° 4′ N, 15° 26′ O (mapo) [+]
Alto	353 m [+]
Areo	127,57 km² (12 757 ha) [+]
Horzono	UTC+01:00 [+]
	Graz (Stirio)
	Situo de Graz
	Graz (Aŭstrio)
	Situo de Graz
Alia projekto
	Vikimedia Komunejo Graz [+]
Premioj
	• Eŭropa Urbo de Reformacio ; • Eŭropa Kultura Ĉefurbo vd
	v • d • r

Graz [Grac'] estas la ĉefurbo de la federacia lando Stirio en Aŭstrio. La nomo devenas de la slovena vorto Gradec, kiu signifas kasteleto. Ĝi estas la dua plej granda urbo en Aŭstrio (post Vieno), kaj ĝi havas kvar universitatojn kun ĉirkaŭ 40.000 gestudentoj (inter kiuj la Karla-franciska-universitato) kaj estis la eŭropa ĉefurbo kultura en 2003.

Blazono	Mapo

Bazaj faktoj
Federacia lando:	Stirio
Distrikto:	Graz
Areo:	127,58 km²
Loĝantaro:	248.146 (jaro 2006)
Loĝantara denseco:	1.773 loĝantoj/km²
Alteco:	353 metroj super la marnivelo
Poŝtkodoj:	8010, 8020, 803x, 804x, 805x
Telefonkodo:	0316
Situo:	47° 04' norde 15° 26' oriente
Aŭtokodo:	`G`
Retejo:	www.graz.at
Politiko
Ĉefurbestro:	Elke Kahr (KPÖ)

Geografio

Graz situas ĉe la rivero Mur, en la baseno de Graz, ĉirkaŭata je tri flankoj de montoj (nur ne en la sudo). La plej alta loko estas la Plabutsch (754 m) en la nordokcidento de la urbo. La plej malalta loko estas en la sudo (330 m), kie la Mur fluas el la urbo.

Horloĝa turo en Graz

Urbodivido

Graz estas dividita je 17 distriktoj:

Innere Stadt
St. Leonhard
Geidorf
Lend
Gries
Jakomini
Liebenau
St. Peter
Waltendorf
Ries
Mariatrost
Andritz
Gösting
Eggenberg
Wetzelsdorf
Straßgang
Puntigam

Vidindaĵoj

Artodomo Graz
Katedralo de Graz
Nova Galerio, specialigita pri nuntempa arto
Universala Muzeo Joanneum

Servoj

Teknologia Universitato Graz

Kulturo kaj lingvoj

Forum Stadtpark (ankaŭ: Grazer Gruppe aŭ Grazer Forum) estis en 1958 fondita, avangarda unuiĝo da verkistoj kaj artistoj en Graz.

En Graz troviĝas la Eŭropa Centro por Modernaj Lingvoj (ECML) de la Konsilio de Eŭropo

Esperanto

En komenco de 20-a jarcento estis komerca lernejo en Graz, kie oni instruis Esperanton.

En 2023 aperis 42-paĝa gvidilo al la urbo Graz. Ĝi estas senpage mendebla ĉe la Turisma Oficejo de la regiono Graz. ^[1]

Transporto

Tramtransporto en Graz estas reto de tramoj formantaj gravan parton de la sistemo de publika transporto en Graz.

Famuloj

En Graz naskiĝis kaj mortis:

kabaredistino, komponistino, kantistino, muzikistino kaj verkistino Lore Krainer
verkisto Werner Schwab,
poeto kaj politikisto Anastasius Grün.

En Graz naskiĝis:

hungara agronomo László Somssich
arkiduko Franz Ferdinand de Aŭstrio-Este
Johann Ernst von Thun, salcburga princĉefepiskopo
Sigismundo Kristoforo de Schrattenbach, salcburga princĉefepiskopo
verkisto Gerhard Roth
hungara ministro József Somssich.
Christian Wehrschütz, ĵurnalisto
Viktor Pöschl, klasika filologo
Hans Lechner, ministroprezidanto salcburgia
Johann Sigmund von Kuenburg, episkopo de Lavant kaj Chiemsee
Kay-Michael Dankl, komunista politikisto
Adolf Grohmann, ŝemidisto
Joseph von Karabacek, bibliotekisto kaj orientalisto
Friedrich Loos, pentristo
Gerald Grosz, politikisto

En Graz mortis:

abato Guidó Schenzl
hungara instruisto János Aszalai
hungara jezuita monaĥo Jakab Wenner
hungaraj oficiroj Ágoston Rafael Tóth kaj Antal Zach
politikisto Franz von Kalchberg
verkistoj Joseph von Hammer-Purgstall kaj Johann von Kalchberg
hungara inĝeniero János Czimeg
hungara operkantisto Aranka Fodor
hungara pianisto Edit Farnadi
hungara vojaĝisto György Almásy.
Lajos Benedek (oficiro)
Albin Lesky, filologo
Marianna Török (artisto)
Peter Simonischek, aktoro
Josef Riedler, politikisto kaj pedagogo
Frida Mentz-Kessel, pentristino kaj grafikistino

Personoj

Rudolf Horneck en Graz propagandis Esperanton kaj gvidis kursojn. Peter K. Geier vivis en Graz kaj en 1908 kunfondis klubon "Junaj Esperantistoj".

Pastro Max Josef Metzger en Graz en 1917 fondis Mondpacan Ligon de la Blanka Kruco, kiu en 1918 akceptis Esperanton kiel korespondlingvon. Inter 1918 kaj 1920 li tie eldonis la revuon "Blanka Kruco" kaj poste ĝis 1928 la revuon "Katolika Mondo".

Klaus Perko instruas Esperanton ĉe la universitato de Graz.

Eventoj

En Graz okazis

la tria tut-aŭstria Esperanto-kongreso en 1913
Esperanto-kongreso en 1949, okaze de kiu la Aŭstria Poŝto eldonis poŝtmarkon kun verda stelo kaj la vorto "Esperanto"
la Internacia Junulara Kongreso de 1970
la Jubilea Esperanto-Konferenco de 1987, dum kiu Ivo Lapenna proklamis la malfondon de Neŭtrala Esperanto-Movado.