Cristuru Secuiesc

Cristuru Secuiesc [kristuru sekujesk] (hungare: Székelykeresztúr, germane : Kreutz) estas urbo situanta en la Târnava Mare nordoriente de Sighișoara. Administre apartenas al la urbo la vilaĝoj Betești (ekde 2004) kaj Filiaș.

Cristuru Secuiesc
Urbo
Lando	Rumanio
Distrikto	Harghita
Alinome	Székelykeresztúr (hungare), Kreutz (germane)
Iama hungara departemento	Udvarhely
Situo	46° 18′ N, 25° 2′ O (mapo)46.29166666666725.035277777778
DMS
Alto super maro	395 m
Poŝtkodo	535400
Loĝantaro
– komunumo	10.352 (en 2009)
– vilaĝo	8.572 (en 2002, sen Betești)
Kodo laŭ SIRUTA	83525

La blazono

Székelykeresztúr

Loĝantaro

• 1910: 3 886 (hungaroj, germanoj)
• 1992: 9 500 (95,5 % da hungaroj),
• 2002: 9 672 (9 201 hungaroj, 202 rumanoj, 239 romaoj, 12 germanoj)

Historio

Ĝi estis kamparurbo ekde la 15-a jarcento ĝis 1886 kaj post tiu komunumo ĝis 1956, kiam denove ĝi fariĝis urbo. Ĝis 1919 kaj inter 1940 kaj 1944 Székelykeresztúr apartenis al Hungario (Udvarhely).

• La 1-an de februaro 1605 la sikuloj havis tie nacikunvenon.
• 1793: fondo de la unitariisma Mezlernejo Orbán Balázs).
• 1849: la 30-an de julio Sándor Petőfi ĉi tie pasigis sian lastan nokton. Honore al la poeto la plej granda ĝenerala lernejo de la urbo portas la nomon de la poeto.
• 1870: fondado de la Ŝtata Porinstruista Instituto de Cristuru Secuiesc.
• 1946 fondado de la muzeo, en 1955 ĝia tribunala registrado, ekde 1997 ĝia nomo estas Muzeo Molnár István.

Ĝemelkomunumoj

• Ajka, Hungario
• Csurgó, Hungario
• Derecske, Hungario
• Dévaványa, Hungario
• Dunakeszi, Hungario
• Kalocsa, Hungario
• Karcag, Hungario
• Kunszentmiklós, Hungario
• Lánycsók, Hungario
• Senta, Serbio

Bibliografio

• Benkő Elek: Székelykeresztúri kályhacsempék, (kun István Uglhy), Buk., 1984.
• Benkő Elek: A középkori Keresztúr-szék régészeti toporáfiája, Bp., 1992.
• Kálmán Attila Szabó : A Székelykeresztúri Állami Tanítóképző története. Benedek Elek Alapítvány, Székelyudvarhely, 2000.
• Vofkori György: Székelykeresztúr képestörténete (Historio en bildoj de Cristuru Secuiesc), 2002.
• Sándor-Zsigmond Ibolya: Mesében éltem- A székelykeresztúri szitásság. 2005.
• Kálmán Attila Szabó: Iskola az idők viharában – 140 éve nyílt meg a Székelykeresztúri Állami Tanítóképző, la tekston prizorgis kaj redaktis K. A. Sz., Székelyudvarhely, 2010.

Gravaj personoj

• Rozália Antal, edzino de Mózes Borsos (n. 1952): popolpoetino. Ŝi loĝas en Baraolt.
• Árpád Ajtony (9-a de januaro 1944 - Parizo, 6-a de januaro 2013): socipsikologo, verkisto.
• Endre Baksa (n. Cluj, 11-a de julio 1949): muzikinstruisto, kapelestro.
• Attila Balázs K.. (n. 1973): poeto.
• Elek Benkő: muzeologo tie inter 1979 kaj 1988.
• Ilona Benkő (n. 29-a de aprilo 1937): ceramikistino.
• Gyula Both (n. 18-a de februaro 1962): fotisto[1] Arkivigite je 2012-04-25 per la retarkivo Wayback Machine.
• Gábor Brassói Kozák (1885 - Budapest, 1926) muzikestro
• Salamon Csifó (Székelykeresztúr, 1-a de aŭgusto 1865 – 8-a de januaro 1934, Koloĵvaro: unitariisma teologo, eklezia sekretario en Koloĵvaro.[2]
• Alpár Czire, fotisto [3]
• Gábor Daniel: politikisto, bienulo, iniciatinto de fondigo de la porinstruista lernejo.
• Hajnal Dávid: pentristino
• Dénes Barna Jakab (n. 17-a de februaro 1976): filozofo, publikoficisto
• Jenő Farkas (patro) (Nyárádszereda, 15-a de julio 1908 – Târgu Mureș, 3-a de julio 2000): instruisto, folklorkolektanto de volumo Vadrózsa virága (2004).
• László Fodor (n. 8-a de februaro 1928): historiisto.
• Lajos Fülöp (n. Odorheiu Secuiesc, 4-a de januaro 1948): instruisto pri la hungara lingvo kaj literaturo, direktoro de la loka muzeo ekde 1977.
• Sándor Gálfalvi (Nagykadács, 26-a de majo 1919 – Cristuru Secuiesc, 12-a de januaro 1996): pedagogo, kulturorganizanto, publicisto, ĉefadministranto de transilvania unitariisma eklezio.
• Sándor Gyallay-Pap (17-a de marto 1906 - samloke, 8-a de novembro 1944): poeto.
• László Ipó (Felsőboldogfalva, 4-a de marto 1911 – Cristuru Secuiesc, 22-a de marto 1991): pentristo.
• László Ipó (n. 10-a de januaro 1939): geologo, muzeologo.
• Dénes Barna Jakab (n. 17-a de februaro 1976): juristo, filozofo
• Károly Elekes (19-a de julio 1951: grafikisto, skulptisto, pentristo.
• Ernő Kaznovszky (n. 23-a de julio 1924 - Bukareŝto?, ?-a de novembro 1998): skulptisto, adjunkto.
• János Kibédi (1960): skulptisto.
• Ervin Kiss (n. 29-a de aprilo 1929): kuracisto, grafikisto.
• Ferenc Kozma (1844 – 1920: ano de MTA,la dua direktoro de la loka Porinstruista Lernejo inter 1873 – 1886.
• István Kovács (14-a de januaro 1921 – Budapest, 31-a de oktobro 1957): prielektra inĝeniro ekzekutita pro partopreno en revolucio de 1956-a jaro en Hungario.
• László Kubanek (n. 7-a de junio 1967): interna dizajnisto, skulptisto
• Attila László (n. 28-a de majo 1933): muzikinstruisto, ĥorestro, komponisto.
• László Kiss: pentristo
• Ágnes Lőrincz (1959): belartistino ekde 1985 vivanta en Germanujo.
• Erzsébet Lőrinczi, Erzsébet Nagy (4-a de aprilo 1908 – ?): pentristino.
• László Lőrinczi unitarisma pastro, lernejestro, agronomo.
• András Máthé (*20-a de aprilo 1923): ĵurnalisto, memuaristo, lokhistoriisto.
• István Molnár d-ro (Bordos, 7-a de decembro 1910 – Cristuru Secuiesc, 10-a de januaro 1997): muzeologo, etnografo, fondanto de loka muzeo.
• Kálmán Molnár (n. 15-a de septembro 1936): muzeologo.
• Albert Márkos (17-a de oktobro 1914 – Cluj-Napoca, 11-a de junio 1981): komponisto.
• Béla Nagy (Gyergyószentmiklós, 23-a de septembro 1895 – 1969): fotisto [4]
• Elek Nagy: reformita pastro
• István Nagy (*1-a de aŭgusto 1970): ĵurnalisto, redaktoro.
• Lajos Nagy, reformita pastro, eklezia verkisto
• Árpád P. Buzogány (n. 22-a de majo 1965): instruisto, bibliotekisto, verkisto, poeto [5] Arkivigite je 2012-09-20 per la retarkivo Wayback Machine.
• Sándor Sipos (Cristuru Secuiesc, 5-a de aprilo 1957): skulptisto.
• Jenő Sándor (30-a de junio 1891 – Budapest, 30-a de decembro 1978: komponisto.
• Réka Sánta-Jakabházi (n. 27-a de septembro 1973): universitata instruistino
• Rozália Sütő Petre (24-a de aprilo 1952) tekstilistino, scenejdekoraciistino
• András Szécsi (Bukareŝto, 15-a de februaro 1934 – Târgu Mureș, 20-a de oktobro 1991): pentristo
• Zsejke Székely (8-a de februaro 1968) operkantistino (soprano).
• József Tiboldi (1883 – 1957): komponisto.
• István Tibor Ughy (Cristuru Secuiesc), 25-a de julio 1938: pentristo, grafikisto.
• Lajos Ütő (Küküllődombó, 20-a de aŭgusto 1885 – 1-a de julio 1977, Cristuru Secuiesc): unitariisma eklezia verkisto, gazetredaktoro.
• Csaba Váli (n. 1978): poeto
• Dénes Vass (12-a de februaro 1960): fizikisto. entreprenisto, fondinto-posedanto de ekonomia semajngazeto Pulzus.

Eksteraj ligiloj

• Muzeo Molnár István [6]
• Administrcia mapo de distrikto Arkivigite je 2006-08-22 per la retarkivo Wayback Machine
• Popolnombrado 2002
• Retpaĝo