Cristuru Secuiesc

Cristuru Secuiesc [kristuru sekujesk] (hungare: Székelykeresztúr, germane: Kreutz) estas urbo situanta en la Târnava Mare nordoriente de Sighișoara. Administre apartenas al la urbo la vilaĝoj Betești (ekde 2004) kaj Filiaș.

Cristuru Secuiesc
Urbo
urbeto en Rumanio
Ĝemelurboj Dunakeszi • Kunszentmiklós • Karcag • Ajka • Kalocsa • Dévaványa • Senta • Derecske vd
Lando	Rumanio
Distrikto	distrikto Harghita
Alinome	Székelykeresztúr (hungare), Kreutz (germane)
Iama hungara departemento	Udvarhely
Situo	46° 18′ N, 25° 2′ O (mapo)46.29166666666725.035277777778
Cristuru Secuiesc (Rumanio) DMS
Alto super maro	395 m
Poŝtkodo	535400
Loĝantaro
– komunumo	10.352 (en 2009)
– vilaĝo	8.572 (en 2002, sen Betești)
Kodo laŭ SIRUTA	83525

La blazono

Székelykeresztúr

Loĝantaro

• 1910: 3 886 (hungaroj, germanoj)
• 1992: 9 500 (95,5 % da hungaroj),
• 2002: 9 672 (9 201 hungaroj, 202 rumanoj, 239 romaoj, 12 germanoj)

Historio

Ĝi estis kamparurbo ekde la 15-a jarcento ĝis 1886 kaj post tiu komunumo ĝis 1956, kiam denove ĝi fariĝis urbo. Ĝis 1919 kaj inter 1940 kaj 1944 Székelykeresztúr apartenis al Hungario (Udvarhely).

• La 1-an de februaro 1605 la sikuloj havis tie nacikunvenon.
• 1793: fondo de la unitariisma Mezlernejo Orbán Balázs).
• 1849: la 30-an de julio Sándor Petőfi ĉi tie pasigis sian lastan nokton. Honore al la poeto la plej granda ĝenerala lernejo de la urbo portas lian nomon.
• 1870: fondo de la Ŝtata Porinstruista Instituto de Cristuru Secuiesc.
• 1946: fondo de la muzeo, en 1955 ĝia tribunala registrado, ekde 1997 ĝia nomo estas Muzeo Molnár István.

Ĝemelkomunumoj

• Ajka, Hungario
• Csurgó, Hungario
• Derecske, Hungario
• Dévaványa, Hungario
• Dunakeszi, Hungario
• Kalocsa, Hungario
• Karcag, Hungario
• Kunszentmiklós, Hungario
• Lánycsók, Hungario
• Senta, Serbio

Bibliografio

• Benkő Elek: Székelykeresztúri kályhacsempék, (kun István Uglhy), Buk., 1984.
• Benkő Elek: A középkori Keresztúr-szék régészeti toporáfiája, Bp., 1992.
• Kálmán Attila Szabó : A Székelykeresztúri Állami Tanítóképző története. Benedek Elek Alapítvány, Székelyudvarhely, 2000.
• Vofkori György: Székelykeresztúr képestörténete (Historio en bildoj de Cristuru Secuiesc), 2002.
• Sándor-Zsigmond Ibolya: Mesében éltem- A székelykeresztúri szitásság. 2005.
• Kálmán Attila Szabó: Iskola az idők viharában – 140 éve nyílt meg a Székelykeresztúri Állami Tanítóképző, la tekston prizorgis kaj redaktis K. A. Sz., Székelyudvarhely, 2010.

Gravaj personoj

• Rozália Antal, edzino de Mózes Borsos (n. 1952): popolpoetino. Ŝi loĝas en Baraolt.
• Árpád Ajtony (9-a de januaro 1944 - Parizo, 6-a de januaro 2013): socipsikologo, verkisto.
• Endre Baksa (n. Cluj, 11-a de julio 1949): muzikinstruisto, kapelestro.
• Attila Balázs K.. (n. 1973): poeto.
• Elek Benkő: muzeologo tie inter 1979 kaj 1988.
• Ilona Benkő (n. 29-a de aprilo 1937): ceramikistino.
• Gyula Both (n. 18-a de februaro 1962): fotisto[1] Arkivigite je 2012-04-25 per la retarkivo Wayback Machine.
• Gábor Brassói Kozák (1885 - Budapest, 1926) muzikestro
• Salamon Csifó (Székelykeresztúr, 1-a de aŭgusto 1865 – 8-a de januaro 1934, Koloĵvaro: unitariisma teologo, eklezia sekretario en Koloĵvaro.[2]
• Alpár Czire, fotisto [3]
• Gábor Daniel: politikisto, bienulo, iniciatinto de fondigo de la porinstruista lernejo.
• Hajnal Dávid: pentristino
• Dénes Barna Jakab (n. 17-a de februaro 1976): filozofo, publikoficisto
• Jenő Farkas (patro) (Nyárádszereda, 15-a de julio 1908 – Târgu Mureș, 3-a de julio 2000): instruisto, folklorkolektanto de volumo Vadrózsa virága (2004).
• László Fodor (n. 8-a de februaro 1928): historiisto.
• Lajos Fülöp (n. Odorheiu Secuiesc, 4-a de januaro 1948): instruisto pri la hungara lingvo kaj literaturo, direktoro de la loka muzeo ekde 1977.
• Sándor Gálfalvi (Nagykadács, 26-a de majo 1919 – Cristuru Secuiesc, 12-a de januaro 1996): pedagogo, kulturorganizanto, publicisto, ĉefadministranto de transilvania unitariisma eklezio.
• Sándor Gyallay-Pap (17-a de marto 1906 - samloke, 8-a de novembro 1944): poeto.
• László Ipó (Felsőboldogfalva, 4-a de marto 1911 – Cristuru Secuiesc, 22-a de marto 1991): pentristo.
• László Ipó (n. 10-a de januaro 1939): geologo, muzeologo.
• Dénes Barna Jakab (n. 17-a de februaro 1976): juristo, filozofo
• Károly Elekes (19-a de julio 1951: grafikisto, skulptisto, pentristo.
• Ernő Kaznovszky (n. 23-a de julio 1924 - Bukareŝto?, ?-a de novembro 1998): skulptisto, adjunkto.
• János Kibédi (1960): skulptisto.
• Ervin Kiss (n. 29-a de aprilo 1929): kuracisto, grafikisto.
• Ferenc Kozma (1844 – 1920: ano de MTA,la dua direktoro de la loka Porinstruista Lernejo inter 1873 – 1886.
• István Kovács (14-a de januaro 1921 – Budapest, 31-a de oktobro 1957): prielektra inĝeniro ekzekutita pro partopreno en revolucio de 1956-a jaro en Hungario.
• László Kubanek (n. 7-a de junio 1967): interna dizajnisto, skulptisto
• Attila László (n. 28-a de majo 1933): muzikinstruisto, ĥorestro, komponisto.
• László Kiss: pentristo
• Ágnes Lőrincz (1959): belartistino ekde 1985 vivanta en Germanujo.
• Erzsébet Lőrinczi, Erzsébet Nagy (4-a de aprilo 1908 – ?): pentristino.
• László Lőrinczi unitarisma pastro, lernejestro, agronomo.
• András Máthé (*20-a de aprilo 1923): ĵurnalisto, memuaristo, lokhistoriisto.
• István Molnár d-ro (Bordos, 7-a de decembro 1910 – Cristuru Secuiesc, 10-a de januaro 1997): muzeologo, etnografo, fondanto de loka muzeo.
• Kálmán Molnár (n. 15-a de septembro 1936): muzeologo.
• Albert Márkos (17-a de oktobro 1914 – Cluj-Napoca, 11-a de junio 1981): komponisto.
• Béla Nagy (Gyergyószentmiklós, 23-a de septembro 1895 – 1969): fotisto [4] Arkivigite je 2015-09-30 per la retarkivo Wayback Machine
• Elek Nagy: reformita pastro
• István Nagy (*1-a de aŭgusto 1970): ĵurnalisto, redaktoro.
• Lajos Nagy, reformita pastro, eklezia verkisto
• Árpád P. Buzogány (n. 22-a de majo 1965): instruisto, bibliotekisto, verkisto, poeto [5] Arkivigite je 2012-09-20 per la retarkivo Wayback Machine.
• Sándor Sipos (Cristuru Secuiesc, 5-a de aprilo 1957): skulptisto.
• Jenő Sándor (30-a de junio 1891 – Budapest, 30-a de decembro 1978: komponisto.
• Réka Sánta-Jakabházi (n. 27-a de septembro 1973): universitata instruistino
• Rozália Sütő Petre (24-a de aprilo 1952) tekstilistino, scenejdekoraciistino
• András Szécsi (Bukareŝto, 15-a de februaro 1934 – Târgu Mureș, 20-a de oktobro 1991): pentristo
• Zsejke Székely (8-a de februaro 1968) operkantistino (soprano).
• József Tiboldi (1883 – 1957): komponisto.
• István Tibor Ughy (Cristuru Secuiesc), 25-a de julio 1938: pentristo, grafikisto.
• Lajos Ütő (Küküllődombó, 20-a de aŭgusto 1885 – 1-a de julio 1977, Cristuru Secuiesc): unitariisma eklezia verkisto, gazetredaktoro.
• Csaba Váli (n. 1978): poeto
• Dénes Vass (12-a de februaro 1960): fizikisto. entreprenisto, fondinto-posedanto de ekonomia semajngazeto Pulzus.

Eksteraj ligiloj

• Muzeo Molnár István [6]
• Administrcia mapo de distrikto Arkivigite je 2006-08-22 per la retarkivo Wayback Machine
• Popolnombrado 2002
• Retpaĝo