Nitrogena dioksido

kemia kombinaĵo
Nitrogena dioksido
Nitrogen-dioxide-2D-dimensions.png
Plata kemia strukturo de la Nitrogena dioksido
Nitrogen-dioxide-3D-vdW.png
Tridimensia kemia strukturo de la Nitrogena dioksido
Alternativa(j) nomo(j)
  • Dioksido de nitrogeno
  • Azota dioksido[1]
Kemia formulo
NO2
CAS-numero-kodo 10102-44-0
ChemSpider kodo 2297499
PubChem-kodo 3032552
Merck Index 15,6690
Fizikaj proprecoj
Aspekto toksa, irita, venena, koroda, oksidiga, alte reakciema, ruĝbruna gaso kun penetranta klorsimila odoro
Molmaso 46,005 g·mol-1
Denseco 3,3g cm−3
Fandpunkto -11,2°C
Bolpunkto 21,1°C
Refrakta indico  1,449
Solvebleco Akvo:reakcias
Sekurecaj Indikoj
Riskoj R26 R34
Sekureco S9 S26 S28 S36/37/39 S45
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero
GHS Damaĝo Piktogramo
03 – Eksplodema 04 – Produkto sub premo
06 – Venena substanco 07 – Toksa substanco
GHS Signalvorto Damaĝa
GHS Deklaroj pri damaĝoj H270, H280, H319, H330, H336, H361, H370, H372
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj P201, P202, P220, P244, P260, P261, P264, P270, P271, P280, P281, P284, P304+340, P305+351+338, P308+313, P310, P314, P320, P321, P337+313, P370+376, P403, P403+233, P405, P410+403, P501[2]
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

Nitrogena dioksido, aŭ foje nitrogena duoksido, (molekula formulo NO2) estas neorganika nitrogena kombinaĵo de oksigeno, toksa, venena, ruĝbruna gaso kun klorsimila odoro, kiu reakcias kun la atmosfero por formi nitratan acidon, kontribuante por generado de la acida pluvo. Ĝi estas respondeca pri kaŭzado de fluidaĵo-akumuliĝo en la pulmoj. Krom tio, nitrogena dioksido plenumas rolon en la formado de fotokemia fumnebulo, ia duonruĝe bruna atmosfera kondiĉo tre ofte vidata en urbareoj kaj kreita de agado de la sunlumo al sur la malalta atmosfero.

ProprecojRedakti

Nitrogena dioksido estas grava atmosfera spurgaso, ne nur pro ĝia efiko sur la sano sed pro tio, ke ĝi sorbas videblan sunradiadon kaj kontribuas por malhelpado de atmosfera videbleco, ĝi estas sorbanto de videbla radiado kaj pro tio ĝi plenumas senperan rolon en la modifo de la globa sistemo tiam kiam ĝiaj koncentriĝoj estas treege altaj, kaj kune kun nitrata oksido, ĝi estas ĉefa reguliganto de la oksidiga kapableco de la libertroposfero per kontrolado de akumuliĝo kaj efiko de la liberradikaloj, inklude de la hidroksilaj radikaloj, kaj finfine ĝi plenumas decidan rolon en la determinado de ozonaj koncentriĝoj en la troposfero pro tio ke la fotolizo de la nitrogena duoksido estas la plej grava iniciatinto de la fotokemia ozono-formiĝo kaj en nepoluciitaj kaj en poluciitaj atmosferoj.[3]

Nitrogena dioksido estas pli densa ol aero kaj estas solvebla en karbona kvarklorido, nitrata acido, sulfata acido kaj kloroformo. Nitrogena duoksido eksplode reakcias kun metaloj, organikaj substancoj, alkoholoj, aldehidoj, acetonitrilo, dumetil-sulfuroksido, hidrokarbonidoj kaj hidroksidoj.

SintezojRedakti

Sintezo 1Redakti

2  4 +2 

Sintezo 2Redakti

  • Preparado ekde zinka nitrato:

 +4  2 + +2 

Sintezo 3Redakti

 +4  2 + +2 

Sintezo 4Redakti

 +6  6 +5 + + 

Sintezo 5Redakti

2 +  2 

Sintezo 6Redakti

2 +4  4 +4 



ReakciojRedakti

Reakcio 1Redakti

  • Dumerigo de la nitrogena dioksido:

2   

Reakcio 2Redakti

  • Malkomponado de nitrogena dioksido:

2  2 + 

Reakcio 3Redakti

  • Hidrolizo de nitrogena dioksido tiam kiam proporcio NO2/H2O estas 2:1:

2 +   + 

Reakcio 4Redakti

  • Hidrolizo de nitrogena dioksido tiam kiam proporcio NO2/H2O estas 3:1:

3 +  2 + 

Reakcio 5Redakti

2 +2   + + 

Reakcio 6Redakti

4 +2  4 

Reakcio 7Redakti

2 +2  2 + 

Reakcio 8Redakti

10 +8  2 +5 

Reakcio 9Redakti

 +   + 

Reakcio 10Redakti

4 +2  2 +4 

Reakcio 11Redakti

4 +   +2 

Reakcio 12Redakti

2 +2   + + 

Reakcio 13Redakti

2 +  2 

Reakcio 14Redakti

  • Osidigo de kobalta (III) fluorido al kobalta (II) fluorido:

 +   + 

Reakcio 15Redakti

  • Nitrogena dioksido igas jodidojn en nitritojn:

2 +2  2 + 

Reakcio 16Redakti

2 +2  2 + 

LiteraturoRedakti

ReferencojRedakti

  1. https://www.reta-vortaro.de/revo/ Vd nitrogeno-n en ReVo, ĉar la fundamenta vorto "azoto" prefereblas.
  2. PubChem
  3. Eŭro Who
  4. BCCampus. Arkivita el la originalo je 2018-12-25. Alirita 2018-12-25.
  5. Synthetic Nitrogen Products: A Practical Guide to the Products and Processes