Specialaj Olimpikoj
Specialaj Olimpikoj estas internacia sporta organizaĵo, kiun fondis Eunice Kennedy Shriver. Kadre de la organizaĵo, homoj, kiuj havas lernmalfacilaĵojn, helpiĝas plimemcertiĝi kaj plimemestimiĝi per sport-trejnado kaj konkursado. Pli ol unu miliono da atletoj, en pli ol 150 landoj, partoprenas en sportprogramoj, organizataj de la Specialaj Olimpikoj.
| Specialaj Olimpikoj | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| neprofitcela organizaĵo | |||||
| Komenco | 1968 vd | ||||
| Lando(j) | Usono vd | ||||
| Sidejo | Vaŝingtono | ||||
| Agareo |
sporta konkurso | ||||
| Fondinto(j) | Eunice Kennedy Shriver vd | ||||
| Membro de | Tutmonda Asocio de Internaciaj Sportaj Federacioj vd | ||||
| Filioj | Special Olympics Hellas • Q114827750 • Q114836291 • Special Olympics Spain • Q114956436 • Special Olympics France • Special Olympics Hungary • Special Olympics Cyprus • Q115033614 • Special Olympics Latvia • Special Olympics Albania • Special Olympics Bharat • Q115088331 • Special Olympics Belarus • Special Olympics Bosnia and Herzegovina • Special Olympics Bulgaria • Special Olympics Faroe Islands • Special Olympics Denmark • Special Olympics Estonia • Special Olympics Ireland • Special Olympics Gibraltar • Special Olympics Iceland • Special Olympics Isle of Man • Special Olympics Italy • Special Olympics Great Britain • Special Olympics Croatia • Special Olympics Lithuania • Special Olympics Moldova • Special Olympics Malta • Special Olympics Monaco • Special Olympics Montenegro • Special Olympics Norway • Special Olympics Austria • Special Olympics Poland • Special Olympics Portugal • Special Olympics Romania • Special Olympics Russia • Special Olympics Sweden • Special Olympics Singapore • Special Olympics Switzerland • Special Olympics Serbia • Special Olympics Finland • Special Olympics Slovakia • Special Olympics Slovenia • Special Olympics Czech Republic • Special Olympics Ukraine • Special Olympics Turkey • Special Olympics St. Kitts und Nevis • Special Olympics Canada • Special Olympics United States • Special Olympics Pilipinas • Special Olympics Palestine • Special Olympics Indonesia • Q116313013 • Q116453048 • Special Olympics Timor Leste • Q116694914 • Special Olympics Hong Kong • Q116884584 • Special Olympics Argentina • Special Olympics Colombia • Special Olympics Chile • Special Olympics Ecuador • Special Olympics El Salvador • Special Olympics Guatemala • Special Olympics Mexico • Special Olympics Costa Rica • Special Olympics Honduras • Special Olympics Australia • Special Olympics Kenya • Special Olympics Chinese Taipei • Special Olympics Bolivia • Special Olympics Peru • Special Olympics New Zealand • Special Olympics Panama • Q117101447 • Special Olympics Cuba • Special Olympics Uruguay • Special Olympics Paraguay • Special Olympics Dominican Republic • Special Olympics South Africa • Special Olympics Dominica • Special Olympics Bonaire • Special Olympics Jamaica • Special Olympics Haiti • Special Olympics Suriname • Special Olympics United States Virgin Islands • Special Olympics Bahamas • Special Olympics Rwanda • Special Olympics Tanzania • Special Olympics Ghana • Special Olympics Zambia • Special Olympics Zimbabwe • Special Olympics Tunisia • Special Olympics Morocco • Special Olympics Algeria • Special Olympics Benin • Special Olympics Malawi • Special Olympics Mali • Special Olympics Macau • Special Olympics Mauritania • Special Olympics Myanmar • Special Olympics Mauritius • Special Olympics Egypt • Special Olympics Burundi • Special Olympics Equatorial Guinea • Special Olympics Israel • Special Olympics Uganda • Special Olympics Namibia • Special Olympics Senegal • Special Olympics Botswana • Special Olympics Guinea • Special Olympics Gambia • Special Olympics Kosovo • Special Olympics Nigeria • Special Olympics Côte d’Ivoire • Q117307901 • Special Olympics Ethiopia • Special Olympics Eswatini • Special Olympics Niger • Special Olympics Lesotho • Special Olympics Guinea Bissau • Special Olympics Cape Verde • Special Olympics South Sudan • Special Olympics Madagascar • Special Olympics Aruba • Q117324813 • Special Olympics Antigua and Barbuda • Special Olympics Barbados • Special Olympics Bermuda • Special Olympics Mongolia • Special Olympics Curaçao • Special Olympics Fiji • Special Olympics Marshall Islands • Q20575033 • Special Olympics Palau • Q117358037 • Special Olympics Venezuela • Special Olympics Trinidad and Tobago • Special Olympics Sint Maarten • Special Olympics Nauru • Special Olympics Puerto Rico • Special Olympics Papua New Guinea • Special Olympics St. Vincent and the Grenadines • Special Olympics St. Lucia • Special Olympics Samoa • Special Olympics Seychelles • Special Olympics Guadeloupe • Special Olympics Guyana • Special Olympics Liberia • Special Olympics Democratic Republic of the Congo • Special Olympics Cambodia • Special Olympics Congo • Special Olympics Armenia • Special Olympics Bahrain • Special Olympics Bhutan • Special Olympics Bangladesh • Special Olympics Georgia • Special Olympics Iraq • Special Olympics Iran • Special Olympics China • Special Olympics Belize • Special Olympics Nicaragua • Special Olympics United Arab Emirates • Special Olympics Yemen • Special Olympics Jordan • Special Olympics Kazakhstan • Special Olympics Qatar • Special Olympics Cayman Islands • Special Olympics Kyrgyz Republic • Special Olympics Lebanon • Special Olympics Kuwait • Special Olympics Maldives • Special Olympics Oman • Special Olympics Syria • Special Olympics Tajikistan • Special Olympics Sudan • Special Olympics Somalia • Special Olympics Saudi-Arabia vd | ||||
| |||||
| Retejo | Oficiala retejo | ||||
| Jura formo | organizaĵo laŭ 501(c) | ||||
La promesfrazo de Specialaj Olimpikoj estas: "Mi venku. Sed se mi ne povas venki, mi estu sentima en la provo."
Same kiel la Olimpiaj ludoj kaj la Paralimpikaj ludoj, la Specialaj Olimpikaj ludoj okazas ĉiun kvaran jaron. La lastaj tiaj someraj ludoj estis la Specialaj someraj Olimpiaj ludoj 2003, kiuj okazis en Dublino en Irlando de la 20-a de junio ĝis la 29-a de junio. La 2003-aj ludoj estis la unuaj okazintaj ekstere de Usono, kaj pli ol 7.000 atletoj partoprenis. La lastaj specialaj vintraj ludoj okazis en Nagano en Japanio, de la 26-a de februaro ĝis la 5-a de marto 2005 kaj en Boise (Idaho) en Usono de la 7-a ĝis 13-a de februaro 2009.
La unuaj Internaciaj specialaj Olimpiaj ludoj (kiel tiu evento antaŭe nomiĝis) okazis ĉe Soldier Field en Ĉikago en la usona ŝtato Ilinojso.
Filozofio, misio, celo kaj principoj redakti
La organizo estis fondita el la kredo ke homoj kun intelekta malkapablo povas, helpe de gvidado kaj subteno, okupiĝi pri individuaj kaj grupaj sportoj, malgraŭ iliaj limoj. La ĉefa motivo en Specialaj Olimpikoj estas "ĉiu povas".
Sportaj agadoj estas bazitaj sur universalaj valoroj, inkluzive de ĝenerala rajto partopreni, libera partopreno, konkurado kontraŭ egaluloj je la nivelo de agado, respekto kaj aprezo por la trejnado en la formo de donado de premioj al ĉiuj.
La misio de la organizo estas disponigi ĉiujaran agadon kaj konkuradojn en olimpikaj sportoj por homoj kun malkapablo ekde la aĝo de 8 jaroj.
La celo de sportado estas plibonigi ilian fizikan taŭgecon kaj fizikan kapablon, tiel altigante ilian membildon kaj memfidon kaj en la okuloj de si mem kaj en la okuloj de sia familio kaj la komunumo en kiu ili vivas, kaj tiel ili povos integriĝi en la socion kiel kreivaj kaj kontribuantaj civitanoj.
Engaĝiĝo en sportaj agadoj kaj atingosportoj precipe donas al la partoprenantoj la ŝancon sperti sukceson, la sperton de gajnintoj, kaj donas al ili la ŝancon sentiĝi egalaj.
Principoj redakti
- Ĉiu persono kun intelekta handikapo povas partopreni en la agadoj de la organizo.
- Partopreno estas senpaga, por permesi al ĉiu atleto partopreni la agadon, sendepende de sia sociekonomika fono.
- La trejnistoj devas sperti specialinstruan trejnadon por okupiĝi pri la kampo.
- En la konkurso, ĉiu partoprenanto konkuras kontraŭ siaj egaluloj laŭ agado, sendepende de aliaj indikiloj kiel aĝo aŭ sekso. Eĉ en teamludoj, la konkurado estas dividita en kapablecnivelojn.
- La podio de la gajnintoj inkluzivas la unua ĝis la oka loko. Ĉiu partoprenanto ricevas premion pro sia agado, pro respekto kaj aprezo por la trejnado kaj penado.
- En internaciaj konkursoj kaj Olimpikoj estas malpermesite porti ion ajn, kio indikas la landon reprezentitan, kaj tio baziĝas sur la principo, ke ĉiuj estas egalaj.
- La slogano de la Specialaj Olimpikoj estas "Donu al mi la kuraĝon por provi kaj la forton por venki".
Flago redakti
Kvin homoj staras en rondo kaj manpremas, kiel la nombro de kontinentoj. Homoj sen identeco, male al la olimpika flago kie ĉiu ringo havas koloron kiu simbolas kontinenton. La homoj staras en rondo, ĉar ne ekzistas unua kaj neniu lasta, kaj do en la organizo ĉiuj estas egalaj kaj ĉiuj estas ĉies amiko.
Historio redakti
En junio 1963, Eunice Kennedy Schreiber, la fratino de eksa prezidanto John F. Kennedy, okazigis someran tendaron por infanoj kun mensaj handikapoj ĉe ŝia hejmo en Marilando. Kennedy fondis la tendaron pro deziro kaj ambicio ke infanoj kun intelektaj handikapoj povus havi sportajn agadojn kaj ne resti hejme farante nenion. Baldaŭ, pli da tendaroj estis establitaj trans Usono, sub la direkto de la Kennedy Family Foundation. La tendaro iĝis jarokazaĵo, kaj la Kennedy-familiofonduso aljuĝis stipendiojn al universitatoj kaj civitandomoj por okazigi similajn tendarojn.
Eunice Kennedy Schreiber skribis artikolon en kiu ŝi rivelis ke ŝia fratino Rosemary estis naskita kun milda mensa handikapo kaj spertis lobotomion en 1941 kiu lasis ŝin en malfacila mensa stato kaj flegado por la daŭro de ŝia vivotempo. Tiu artikolo pri la familio de la prezidanto estas vidita kiel "akvodislimo" en ŝanĝado de publikaj sintenoj direkte al homoj kun mensaj handikapoj. La handikapo de Rosemary provizis Kennedy Shriver per ampleksa vizio de kiel homoj kun intelektaj handikapoj povis konkuri en sportoj kune publike. Ofte estis dirite ke la handikapeco de Rosemary estis la inspiro de Eunice por fondi la Specialajn Olimpikojn, sed ŝi diris en intervjuo kun The New York Times en 1995 ke tio ne estis ĝuste la kazo. "La ludoj ne devus temigi unu personon," ŝi diris [1].
Studo de 1964 de D-ro Frank Hayden, profesoro pri korpa edukado el Ontario, pruvis, ke homoj kun intelektaj handikapoj povas kaj devas partopreni fizikan agadon. Li kredis, ke la avantaĝoj de tia aktiveco vidiĝos en ĉiuj kampoj de la vivo de la atletoj. Kun la helpo de loka lernejo kiu ofertis spacon en ĝia sportejo, Hayden komencis unu el la unuaj organizitaj publikaj sportaj programoj por homoj kun intelektaj handikapoj en la aŭtuno de 1968. En la mez-1960-aj jaroj, Hayden ankaŭ evoluigis ideon por naciaj ludoj, kaj lia laboro alportis lin al la atento de la Kennedy Foundation. Li kunhavis siajn ideojn por naciaj ludoj dum ŝabatjaro laboranta por la fondaĵo [2].
La unuaj Specialaj Olimpikoj okazis la 20-an de julio 1968 en Ĉikago. Ĉirkaŭ 1,000 atletoj de Usono kaj Kanado partoprenis la unutagan okazaĵon, kiu estis komunentrepreno de la Kennedy Foundation kaj la Ĉikaga Parka Distrikto. Anne McGlone Burke, tiam instruistino pri fizika edukado en la Ĉikaga Parka Distrikto, elpensis la ideon por unufoja, tuturba, olimpika-stila atletika konkurso por homoj kun specialaj bezonoj. Burke kontaktis la Kennedy Foundation en 1967 por helpi financi la okazaĵon. Kennedy Shriver, instigis ŝin por vastigi la ideon preter la urbo kaj la fondaĵo disponigis 25,000 USD stipendion por la okazaĵo. Kiam Burke kontaktis alian bonfaraĵon por financado, ŝi estis dirita, "Vi devus esti honta pri vi mem por metado de infanoj kiel ĉi tiuj al montrado." Dum la unuaj ludoj, Kennedy Shriver sciigis la establadon de la Specialaj Olimpikoj kaj ke kromaj ludoj estus okazigitaj ĉiujn du jarojn kiel "Biennial International Olympics". D-ro Frank Hayden funkciis kiel la Ludoj-Direktoro ĝis 1972, post kio li okupiĝis pri internacia disvolviĝo de la ludoj.
En 1971, la Usona Olimpika Komitato donis al Specialaj Olimpikoj oficialan permeson uzi la nomon "Olimpikoj". Francio sendis la unuajn atletojn ekster Nordameriko al la duaj ludoj okazigitaj en 1970. En la triaj ludoj en 1972, 10 landoj sendis atletojn. La Vintraj Ludoj de Specialaj Olimpikoj okazis unuafoje en februaro 1977, en Kolorado, ekde tiam la Someraj kaj Vintraj Ludoj okazas ĉiujn kvar jarojn. Unuiĝintaj Nacioj deklaris la jaro 1986 kiel la jaro de la Specialaj Olimpikoj. En 1988, la Specialaj Olimpikoj estis oficiale agnoskitaj de la Internacia Olimpika Komitato. La unuaj ludoj okazigitaj ekster Usono estis la Vintraj Ludoj de 1993 en Salzburg, Aŭstrio. La Prezidanto de Aŭstrio estis la unua ŝtatestro kiu malfermis la ludojn persone.
En 2003, la Someraj Ludoj forlasis Usonon por la unua fojo kaj estis okazigitaj en Dublino, Irlando, ĉar la familio Kennedy devenas de Irlando. En 2007 la ludoj okazis en Ŝanhajo, kaj en 2011 la ludoj okazis en Ateno. En 2015 la ludoj estis okazigitaj denove en Usono, en Los-Anĝeleso. En 2019 la ludoj estis okazigitaj en Abudhabio. En 2023 ili okazos en Berlino.
Aldone al tio, ekzistas kontinentaj eldonoj de la turniro. La lastaj ludoj sur la eŭropa kontinento okazis en 2014 en Belgio kaj en 2022 en Malto. Estas landoj kiuj eĉ okazigas siajn proprajn naciajn ludojn. Israelo okazigis turniron de tiu tipo por la unua fojo en septembro 2016.
Vidu ankaŭ redakti
Referencoj redakti
- ↑ Kirk Johnson, Reaching the Retarded: An Old Kennedy Mission, la 6an de junio 1995
- ↑ Marjo Johne, How the Special Olympics were born, The Globe and Mail, la 4an de junio 2018