Amonia karbamato

Amonia karbamato, karbamato de amonio aŭ NH₂COONH₄ estas neorganika salo de karbamata acido kaj amoniako. Ĉi-komponaĵo estas blanka solido, tre solvebla en akvo kaj etanolo, kaj iomete volatila ĉe meditemperaturo. Ĝi estas senpere estigita pere de reakcio inter la likva amoniako kaj seka glacio.

Sintezo redakti

Gasamoniako kaj karbona duoksido senpere unuiĝas por estigi amonian karbamaton^[1]:

\mathrm {CO_{2}+2\;NH_{3}\longrightarrow {\underset {amonia\;karbamato}{CO(NH_{2})ONH_{4}}}}

La reakcio povas okazi en du etapoj^[2]:

${\mathsf {NH_{3}+CO_{2}{\xrightarrow {varmo}}H_{2}NCOOH_{karbamata\;acido}}}$

${\mathsf {{\underset {\;karbamata\;acido}{H_{2}NCOOH}}+{\underset {\;amoniako}{NH_{3}}}{\xrightarrow {varmo}}{\underset {amonia\;karbamato}{H_{2}NCOONH_{4}}}}}$

Reakcioj redakti

Amonia karbamato povas senhidratiĝi al ureo laŭ la jena ekvacio^[3]:

${\mathsf {NH_{2}CO_{2}NH_{4}\rightleftharpoons NH_{2}COONH_{2}\;(ureo)\;+H_{2}O}}$

Ĝi same povas malkomponiĝi al amoniako kaj karbona duoksido:

${\mathsf {NH_{2}CO_{2}NH_{4}{\xrightarrow {130^{o}C-140^{o}C}}\;2\;NH_{3}\uparrow CO_{2}\uparrow }}$

Amonia karbamato suferas retroirigan hidratiĝon al amonia karbonato:

${\mathsf {NH_{2}COONH_{4}+H_{2}O{\xrightarrow {varmo\;kaj\;premo}}(NH_{4})_{2}CO_{3}}}$

${\mathsf {(NH_{4})_{2}CO_{3}{\xrightarrow {varmo}}NH_{2}COONH_{4}+H_{2}O}}$

Uzoj redakti

La kapableco de la amonia karbamato estigi ureon estis unue malkovrita en 1868^[4] de Aleksandro Bazarov (1845-1907)^[5], kiam li varmigis en sigelita vitra tubo ĉe temperaturoj variantaj inter 130 °C kaj 140 °C. Ĉi-tio permesis produktadon de ureo kaj akvo egalmolaj kvantoj. Tipa industria instalaĵo por produktado de ureo povas atingi 15000 tunoj potage. Troo da amoniako kaj karbona duoksido devas plenigi reaktoron en ĉi-procezo. Amonia karbamato produktiĝas kiel pera substanco en ĉi-reaktoro kaj povas senhidratiĝi al ureo laŭ la jena ekvacio:

${\mathsf {NH_{2}CO_{2}NH_{4}{\xrightarrow {130^{o}C-140^{o}C}}\;2\;NH_{2}CONH_{2}+H_{2}O}}$

Amonia karbamato aprobiĝas de la "Usona Agentejo por Vivmedia protektado" (EPA^[6]) kiel inerta ingredienco ĉeestanta en formuliĝoj por pesticidoj surbaze de "aluminia fosfido". Ĉi-pesticido ordinare uzatas por kontrolo de insektoj kaj roduloj en areoj kie agrikulturaj produktoj enstokiĝas. La kialo por la uzo de la amonia karbamato kiel ingredienco estas igi la fosfinon malpli bruligebla per liberigo de amoniako kaj karbona duoksido por dilui fosfidan acidon estigitan pere de hidroliza reakcio.

Amonia karbamato povas same uziĝi kiel amoniigagento, tamen, kompare kun amoniako, ĝi ne estas tiel forta amoniiganto.

Sintezo de karbamoila fosfato redakti

Amonia karbamato plenumas gravan rolon en la formado de "karbamoila fosfato", kiu necesas, kaj por la ciklo de ureo, kaj por la produktado de pirimidinoj. Laŭ ĉi-tiu enzimokataliza reakcio, ATP kaj amonia karbamato konvertiĝas en ADP kaj karbamoila fosfato, tiel kiel en la jena reakcio: