Citilo

Citilo estas signo de interpunkcio kiu uziĝas por ĉirkaŭmarki citaĵon, rektan paroladon kaj nomon aŭ titolon de rigardata skribaĵo. Oni povas ankaŭ uzi ĝin por marki vortojn aŭ eldirojn, kiujn oni komentas.

Interpunkciaĵoj
apostrofo ( ' ); ( ’ ) citiloj ( ‘ ’ ); ( “ ” ); ( „ ” ); ( « » ) demandosigno ( ? ) dupunkto ( : ) komo ( , ) krampoj ( ( ) ); ( [ ] ); ( { } ); ( < > ) kridemandosigno ( ‽ ) ( ?! ) krisigno ( ! ) punkto ( . ) punktokomo ( ; ) spaceto (   ) streketoj ( ‒ ); ( – ); ( — ); ( ― ) ( ‐ ) oblikvo ( / ) tripunkto ( … ) ( ... )
Aliaj tipografiaj markoj
asterisko ( * ) bulmarko ( • ) deklivo ( \ ) dividsigno ( ÷ ) egalsigno ( = ) heliko ( @ ) kaj-signo ( & ) krado ( # ) numero-signo ( № ) obeluso aŭ ponardo ( † ‡) plus-minus-signo ( ± ); ( ∓ ) substreko ( _ ) tildo ( ~ ) vertikala streko aŭ "dukto" ( | )

Citiloj havas variajn formojn trans lingvoj, kaj tiel oni trovas ilin en pluraj formoj en Esperanto.

Uzado

La Fundamento de Esperanto ne preskribas uzadon de citiloj, kaj ĝia teksto enhavas diversajn formojn de citiloj. (Eble kompostis ĝin diversaj personoj.)

Krom la rektaj citiloj ("citaĵo"), ĉiuj versioj havas malferman (aŭ komencan) signon kaj ferman (aŭ finan) signon: ‘citaĵo’ “citaĵo” „citaĵo” «citaĵo». Plejofte ili havas sian kavan flankon ĉe la citaĵo, simile al krampoj, sed en iuj landoj, ekzemple en Germanio inverse: »citaĵo«.

Kutime oni ne metas spaceton inter la citilon kaj la internan tekston. En altnivelaj tipografiaĵoj oni uzas et-spacetojn ne disigeblaj. Tiu sistemo validas en la francaj tipografiaj reguloj.

Pro praktikaj kialoj – facileco tajpi per ĉiaj klavaroj – la dustreka rekta citilo (") estas ofte uzata anstataŭ la speciala colsigno (″, unikoda signo U+2033) kiel simbolo de la mezurunuoj angula sekundo kaj colo.

Formoj laŭ lingvo

Citiloj laŭ lingvoj

Lingvo	Normo		Alternativo		Distanco
	unua	dua2	unua	dua2
Afrikansa	„…”	‚…’
Albana	«…»	‹…›	“…„	‘…‚
Angla	“…”1	‘…’	‘…’	“…”	1–2 pt
Araba	«…»	‹…›	“…”	‘…’
Belorusa	«…»	„…“	„…“		1 pt
Bulgara	„…“	‚…‘
Ĉeĥa	„…“	‚…‘	»…«	›…‹
Ĉina	“…” (en Ĉeftera Ĉinio)	‘…’6 (en Ĉeftera Ĉinio)	「…」 (en Tajvano kaj Honkongo)	『…』 (en Tajvano kaj Honkongo)
Dana	»…«	›…‹	„…“	‚…‘
Estona	„…”	„…”
Finna	”…”	’…’	»…»	›…›
Franca3	« … »	‹ … ›1	“ … ”	‘ … ’	¼ em
Germana3	„…“	‚…‘	»…«	›…‹
Greka	«…»	‹…›	“…„	‘…‚	1 pt
Hebrea	“…”	«…»	“…„
Hispana	«…»	“…”	“…”	‘…’	0–1 pt
Hungara	„…”		»…«
Irlanda	“…”	‘…’			1–2 pt
Islanda	„…“	‚…‘
Itala3	«…»		“…”	‘…’	1–2 pt
Japana	「…」	『…』
Kroata	»…«	›…‹
Latva	„…“	„…“	"…"	"…"
Litova	„…“	‚…‘	"…"	'…'
Nederlanda4	„…”	‚…’	“…”	’…’
Norvega	«…»		„…“
Pola	„…”	«…»	»…«5
Portugala	«…»	‹…›	“…”	‘…’	0–1 pt
Portugala (Brazilo)	“…”	‘…’
Rumana	„…”	«…»
Rusa	«…»	„…“	„…“
En Svisujo3	«…»	‹…›	„…“ aŭ “…”	‚…‘ aŭ ‘…’
Serba	„…“	‚…‘	»…«	›…‹
Slovaka	„…“	‚…‘	»…«	›…‹
Slovena	„…“	‚…‘	»…«	›…‹
Soraba	„…“	‚…‘
Sveda	”…”	’…’	»…»	›…›
Turka	“…”	‘…’	«…»	‹…›	0–1 pt
Ukraina	«…»	„…“	„…“		1 pt

Eksteraj ligiloj

• Pri „esperantlingvaj” kaj aliaj citiloj