Natria bifosfato

Ununatria bifosfito, bifosfito de natrio unubaza aŭ NaH₂PO₄, estas acida fosfata salo de natrio kun du jonigaj hidrogenatomoj (H₂PO₂⁻. Kiel multaj el la natriaj fosfatoj, ĝi estas ordinara industria kemiaĵo, ekzistanta kiel anhidra salo samkiel unu- aŭ du- hidrataj.

Sintezoj

Per neŭtraligo de koncentrita fosfata acido:

{\mathsf {H_{3}PO_{4}+NaOH\ {\xrightarrow {}}\ NaH_{2}PO_{4}+H_{2}O}}

Per reakcio de dunatria hidrogena fosfato kaj fosfata acido:

{\mathsf {Na_{2}HPO_{4}+H_{3}PO_{4}\ {\xrightarrow {}}\ 2\;NaH_{2}PO_{4}}}

Per dissolvado de blanka fosforo en solvaĵo milde alkala kaj hidrogena peroksido:

{\mathsf {P_{4}+10\;H_{2}O_{2}+4NaOH\ {\xrightarrow {}}\ 4\;NaH_{2}PO_{4}+8\;H_{2}O}}

Reakcioj

Ununatria bifosfato perdas akvon per vakua hejtado:

{\mathsf {NaH_{2}PO_{4}\cdot 2H_{2}O\ {\xrightarrow {100^{o}C}}\ NaH_{2}PO_{4}+2\;H_{2}O}}

Kiam varmigita, ĝi estigas natrian salon de pirofosfata acido:

{\mathsf {2\;NaH_{2}PO_{4}\ {\xrightarrow {160^{o}C}}\ Na_{2}H_{2}P_{2}O_{7}+H_{2}O}}

aŭ natrian salon de meta-fosfata acido:

{\mathsf {NaH_{2}PO_{4}\ {\xrightarrow {220-250^{o}C}}\ NaPO_{3}+H_{2}O}}

Ĝi reakcias kun alkaloj:

{\mathsf {NaH_{2}PO_{4}+NaOH\ {\xrightarrow {}}\ Na_{2}HPO_{4}+H_{2}O}}

{\mathsf {NaH_{2}PO_{4}+2NaOH\ {\xrightarrow {}}\ Na_{3}PO_{4}+2H_{2}O}}

Ĝi partoprenas en duoble interŝanĝaj reakcioj:

{\mathsf {3\;NaH_{2}PO_{4}+3\;AgNO_{3}\ {\xrightarrow {}}\ Ag_{3}PO_{4}\downarrow +3\;NaNO_{3}+2\;H_{3}PO_{4}}}

Uzoj

Fosfatoj ĉefe uzatas en nutraĵoj kaj akvotraktado. La pH de tiaj formulaĵoj ĝenerale alĝusteblas per miksaĵoj da pluraj natriaj fosfatoj, samkiel ĉi-salo. Ĝi solveblas en 4.5 akvopartoj. Natria hidrogena fosfato same aldoniĝas al bestonutraĵoj, dentokremoj kaj pulvora lakto. Ĝi ankaŭ uzatas kiel densigagento kaj emulsianto.