Martin Amis

Membrecoj
Membrecoj	Reĝa Societo de Literaturo • Usona Akademio de Artoj kaj Sciencoj vd

Honorigoj
Honorigoj	James Tait Black Memorial Prize • Fellow of the Royal Society of Literature • Somerset Maugham Award • Best of Young British Novelists vd

**Martin Amis**
Martin Amis
Persona informo
	Martin Amis
Naskiĝo	25-an de aŭgusto 1949; en Oksfordo
Morto	19-an de majo 2023 (73-jaraĝa); en Lake Worth Beach, Florido, Usono
Mortis pro	naturaj kialoj vd
Mortis per	ezofaga kancero vd
Etno	Angloj vd
Lingvoj	angla • hispana vd
Ŝtataneco	Unuiĝinta Reĝlando (Britio) vd
Alma mater	Exeter College • Westminster School • Bishop Gore • Hills Road Sixth Form College • Cambridgeshire High School for Boys vd
Familio
Patro	Kingsley Amis vd
Patrino	Hilary Bardwell vd
Gefratoj	Philip Amis • Sally Amis vd
Edz(in)o	Antonia Phillips • Isabel Fonseca vd
Amkunulo	Lamorna Heath vd
Infanoj	Delilah Roberta Seale • Louis Amis • Jacob Amis • Fernanda Amis • Clio Amis vd
Profesio
Okupo	romanisto • sciencfikcia verkisto • novelisto • universitata instruisto • memuaristo • verkisto • scenaristo • ĵurnalisto • eseisto • literaturkritikisto • filma scenaristo vd
Laborkampo	literary activity • literatura kritiko • eseo • kina scenverkado • ĵurnalismo • kreiva verkado vd
Verkado
Verkoj	The Rachel Papers ❦; The Zone of Interest ❦; Lionel Asbo: State of England ❦; The Pregnant Widow ❦; House of Meetings ❦; Koba the Dread ❦; Yellow Dog ❦; Heavy Water and Other Stories ❦; The Information ❦; Other People ❦; Dead Babies ❦; The Information vd
Honorigoj
Honorigoj	James Tait Black Memorial Prize • Fellow of the Royal Society of Literature • Somerset Maugham Award • Best of Young British Novelists vd
Membrecoj
Membrecoj	Reĝa Societo de Literaturo • Usona Akademio de Artoj kaj Sciencoj vd
En TTT	Oficiala retejo vd
vd	Fonto: Vikidatumoj
	v • d • r

Martin Amis (25-an de aŭgusto 1949 en Oksfordo, 19-a de majo 2023) estis brita verkisto, kiu estas konsiderita unu el la gvidantoj de angla literaturo de la malfrua 20-a jarcento kaj la frua 21-a jarcento ^[1]^[2].

En 1974 li publikigis lian debutan romanon The Rachel Papers kaj gajnis la Preminon Somerset Maugham tiun jaron. Amis estis ĉefe influita de la verkado de Saul Bellow, kaj ofte menciis ankaŭ Vladimir Nabokov ^[3]. Lia unika stilo estis plejparte esprimita en lia virtuoza uzo de la angla lingvo, lia ŝato por dubindaj roluloj de la kontraŭleĝa mondo, kaj la reflektado de nuntempa realeco en groteska kaj ekstrema maniero. Lia patro estis la verkisto Kingsley Amis.

Vivo redakti

Martin naskiĝis en Swansea en Sudkimrio. Lia patro, Siro Kingsley Amis, estis verkisto (Lucky Jim, Stanley and the Women), poeto, redaktisto kaj bonkonata kritikisto; lia patrino, Hilary Bardwell, estis la filino de milionulo kiu faris sian riĉaĵon en piedvesto. Li havis pli maljunan fraton, Philip, kaj pli junan fratinon, Sally, kiuj mortis en 2000. Kiam li estis dek du, liaj gepatroj divorcis, kaj baldaŭ poste, lia patro geedziĝis kun la verkisto Elizabeth Howard. Ŝi estis tiu kiu prezentis Amis, kiu ne brilis kiel studento kaj nur ŝatis legi bildstriojn, al la verkoj de Jane Austen, kiuj altiris lin al la mondo de la angla literaturo.

Post diplomiĝo kun honoroj en Angla Literaturo ĉe la Universitato de Oksfordo, Amis komencis labori por la semajna libroaldono de The Times Literary Supplement. 27-jaraĝa li estis nomumita la literatura redaktisto de la New Statesman, politika semajnĵurnalo kun maldekstra tagordo kies legenda redaktisto estis lia patro. Tie li renkontis la ĵurnaliston kaj verkiston Christopher Hitchens, kiu estis lia dumviva plej proksima amiko.

Amis mortis la 19-an de majo 2023. Li postlasis edzinon, la verkiston Isabel Fonseca, kaj kvin infanojn (du filoj de lia antaŭa geedziĝo, du filinoj de lia geedziĝo al Fonseca, kaj alia filino de mallonga enamiĝo). Li vivis en la Londona areo dum la plej granda parto de sia plenkreska vivo, kaj en 2012 li translokiĝis kun sia familio al Broklino ^[4].

Stilo redakti

Lia debuta romano, "The Rachel Papers" gajnis la premion Somerset Maugham tiun jaron. Tio estas la plej aŭtobiografia romano de Amis, kiun li poste priskribis kiel identan en spirito al la debuta romano de sia patro, estante ĉefe socia romano ^[3]. La unikeco de la protagonisto de la libro estas esprimita en lia alproksimiĝo al la du pasioj de lia vivo: virinoj, al kiuj li traktas analize; kaj la akademio, al kiu li sensuale rilatas ^[5].

La plej pripensitaj verkoj de Amis estas "London Fields", "Money", kaj "The Informatiom", konata kiel la Londono-Trilogio ^[2]. Kvankam ili havas nenion komunan laŭ la intrigo, ili ĉiuj priskribas la vivojn de menopaŭzaj viroj, kiuj alfrontas groteskan version de la Londona medio en la dua duono de la 20-a jarcento. La protagonistoj de la trilogio estas apartaj kontraŭherooj: ili estas pasiaj ikonoklastoj, okupiĝantaj pri dubindaj kaj ofte kontraŭleĝaj agadoj, kaj urĝe provas rompi la banalecon kaj frustriĝojn de siaj ĉiutagaj vivoj.

"The Information" estas unu el la elstaraj ekzemploj de la tekniko de Amis krei pariĝon inter du roluloj, kiuj kontraŭstaras kaj kompletigas unu la alian. Ĉi-kaze ni parolas pri Richard Tell, nekredeble pretendema verkisto, kiu ne sukcesas publikigi ion ajn el liaj verkaĵoj, kaj sin vivtenas (apenaŭ) ĉefe verkante recenzojn de terure longaj biografioj; antaŭ li situas Gavin Barry, verkisto kiu atingis enorman sukceson kiu, laŭ la plej bona de la discerneco de Richard, estas tute sen vera kialo. Richard Tell provas malsukcesigi lian kontraŭulon per diversaj rimedoj, kaj profesiaj kaj personaj, sed daŭre malsukcesas ankaŭ en ĉi tiu areo de lia vivo.

Inter "London Fields" kaj "The Information", Amis publikigis "The Arrow of Time" (La Sago de tempo). Ĉi tiu estas la historio de kuracisto en la ekstermkoncentrejo de Auschwitz, kiu estas rakontita malantaŭen (inkluzive de dialogoj), ekde la tempo de morto ĝis naskiĝo. La ŝanĝo la direkton de la tempo formas preskaŭ ĉiun rutinan okazon en unika maniero, kaj igas, ekzemple, la terurajn eventojn en Auschwitz en ambician entreprenon de la nazia armeo krei novan nacion el ekzistantaj elementoj: fumo, elektro, gaso kaj fajro. La romano estis nomumita por la premio Booker.

La romano "Night Train" (Nokta trajno, 1997) estas alia ekzemplo de parigo de roluloj laŭ la stilo de Amis. Ĉi-foje inter Mike Houlihan, alkoholula usona detektivo, kaj Jennifer Rockwell, kies memmortiga mistero Houlihan devas esplori.

Post "Night Train" Amis verkis sian aŭtobiografion " Experience ", kiu gajnis la James Tate Biography Award ^[6]. "Yellow Dog", la deka romano de Amis, estis lia plej granda recenza fiasko, kvankam li konsideris ĝin unu el la plej bonaj kiujn li verkis ^[7]^[8]. La romano priskribas precipe dekadencan realecon, tra kvar rakontoj kiuj ŝajnas senrilataj komence, kaj ĉiuj el ili traktas la perfortajn radikojn de la vira sekso, kaj ĝiajn konfrontojn kun la pli malforta. La romano estas nekutima en la pezo kiun ĝi donas al pornografio kiel estaĵo kiu formas la modernan vivon.

Post la severaj recenzoj, Amis translokiĝis foren de la Londona verksceno kaj vivis kun sia familio en Urugvajo dum du jaroj. Dum tiu tempo li verkis The House of Meetings (La Domo de renkontiĝoj), kiu traktas du fratojn enamiĝinte kun la sama virino, kaj okazas en sovetia laborkampo dum la lasta jardeko de la regado de Stalino.

Krome, Amis publikigis du kolektojn de noveloj, kolekton de gazettondaĵoj, tri kolektojn de eseoj, kaj unu nefikcian libron pri la periodo de la sovetia regado de Stalino.